Μύθοι και Πραγματικότητες για το περιττό λίπος
Συγγραφέας Κωνσταντίνος Ανδρέου Γράφτηκε στις ,
Πολλές φορές άτομα με περιττό λίπος ακολουθούν δίαιτες και γυμναστική χωρίς να του δίνεται επεξήγηση για την προσπάθεια τους. Επαγγελματίες στο χώρο της γυμναστικής συχνά πρέπει να απαντούν στα ερωτήματα των πελατών τους όπως τα ακόλουθα: ‘Πώς θα χάσω την κυτταρίτιδα;’ ‘Ποιες ασκήσεις πρέπει να κάνω για τοπικό αδυνάτισμα;’ ‘Πόσο πρέπει να είναι το βάρος μου;’ ‘Ποιο είναι το κανονικό ποσοστό λίπους;’ Όταν τα ερωτήματα αυτά μείνουν αναπάντητα, τότε οι περισσότεροι αρχίζουν να σκέφτονται πια εύκολη λύση θα ακολουθήσουν από αυτές που τους βομβαρδίζουν οι διαφημίσεις, όπως κρέμες για την κυτταρίτιδα και διάφορα όργανα και μηχανήματα που βοηθούν στο τοπικό αδυνάτισμα. Οι επαγγελματίες γυμναστές έχουν υποχρέωση να ενημερώνουν και να διαφωτίζουν τους πελάτες τους για θέματα βάρους και λίπους ώστε να μην σπαταλούν το χρόνο και τα λεφτά τους σε μεθόδους που δεν αποδίδουν.
Το λίπος είναι ένας από τους κυριότερους εχθρούς της υγείας. Η παχυσαρκία σχετίζεται με αυξημένη θνησιμότητα και θνητότητα. Το περιττό σωματικό λίπος συντείνει στην παρουσία παθήσεων όπως υπέρταση, στεφανιαία νόσο, δυσλειτουργία του μεταβολισμού, μυοσκελετικές παθήσεις. Επίσης, η παχυσαρκία σχετίζεται άμεσα με τον Τύπου ΙΙ διαβήτη, άσθμα και άλλες πνευμονικές παθήσεις, όπως και αρθριτικά και με προβλήματα στον οσφυϊκό σπόνδυλο.
Παχυσαρκία έχει κάποιος όταν το βάρος του ξεπερνά το 20 % του φυσιολογικού του. Το φυσιολογικό βάρος μπορεί να υπολογιστεί με τον Δείκτη Μάζας που καθορίζει το βάρος ανάλογα με το ύψος (20-25 Χ ύψος σε μέτρα2). Πρέπει όμως να λαμβάνουμε υπόψη τον σωματότυπο, και το ποσοστό λίπους που έχει κάποιος πριν τον/την κατατάξουμε σε κάποια κατηγορία παχυσαρκίας. Για παράδειγμα, άτομα που γυμνάζονται με αντιστασιακά όργανα και ελεύθερα βάρη έχουν αυξημένο βάρος πέραν του 20 % του φυσιολογικού τους, λόγω της μυϊκής μάζας που αποκτούν, αλλά δεν κατατάσσονται σε κάποια κατηγορία παχυσαρκίας. Στον πιο κάτω πίνακα βλέπουμε σε γενικές γραμμές τις κατηγορίες ποσοστού σωματικού λίπους:
| Άνδρες | Γυναίκες | |
| Μέσο Ποσοστό Λίπους | 15 % | 23 % |
| Παχυσαρκία | > 25 % | > 32 % |
| Κατώτερα Όρια Λίπους | < 5 % | < 8 % |
Η κυτταρίτης ορίζεται στην ιατρική βιβλιογραφία ως η φλεγμονή κυτταρικών ή συνδετικών ιστών. Όμως η λέξη κυτταρίτιδα χρησιμοποιήθηκε πριν αρκετά χρόνια σε διαφημίσεις ινστιτούτων αισθητικής που πρόσφεραν θεραπείες για το δέρμα γυναικών που φαινόταν σαν πορτοκαλόφλουδα. Κάθε χρόνο διαφημίζονται νέα προϊόντα για την αντιμετώπιση της κυτταρίτιδας. Σχεδόν πάντα όμως, υπάρχει έλλειψη δημοσίευσης πληροφοριών για τις παρενέργειες και την αποτελεσματικότητα αυτών των ¨θαυματουργών¨ προϊόντων. Η κυτταρίτιδα δεν είναι καν πραγματική ιατρική κατάσταση, αλλά ο όρος ελκύει αρκετή προσοχή από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Πιο κάτω θα δείτε τα ευρήματα και τις παρατηρήσεις από την ιατρική κοινωνία και εργοφυσιολόγους σχετικά με την κυτταρίτιδα, όπως επίσης και πιθανές αιτίες που προκαλούν κυτταρίτιδα:
Ορισμός Κυτταρίτιδας
1. Μη τεχνικός όρος για το υποδόριο λίπος (αποθέματα λίπους κάτω από το δέρμα), ιδιαίτερα στους γλουτούς, γοφούς και πόδια.
2. Όρος στην καθομιλουμένη για αποθέματα λίπους και ινών που προκαλούν στην επιφάνεια του δέρματος εμφάνιση σαν πορτοκαλόφλουδα.
3. Μη ιατρικός όρος για αποθέματα λίπους και ινών που προκαλούν λακκάκια στο δέρμα.
4. Άνιση, ανώμαλη εμφάνιση των γοφών, γλουτών, στήθους σε γυναίκες μεταεφηβικές γυναίκες.
Ευρήματα και Παρατηρήσεις
1. Η κυτταρίτιδα σπάνια εμφανίζεται σε άνδρες (ακόμη και σε παχύσαρκους άνδρες)
2. Η κυτταρίτιδα δεν εμφανίζεται σε γυναίκες πριν την εφηβεία.
3. Η κυτταρίτιδα έχει διάφορες βαθμίδες από μέτρια μέχρι υπερβολική.
4. Η κυτταρίτιδα δεν έχει άμεση σχέση με την παχυσαρκία, αλλά το περιττό βάρος αυξάνει την κατάσταση
5. Εμφανίζεται συχνά σε λεπτές γυναίκες που έχουν καλή μυϊκή τόνωση μέσω της άσκησης.
6. Εμφανίζεται σε όλες τις φυλές.
Πιθανές Αιτίες
1. Δερματολογικές αλλαγές στις επηρεασμένες περιοχές
2. Αύξηση γλυκοζαμίνης στις επηρεασμένες περιοχές
3. Φλεγμονή στις επηρεασμένες περιοχές
4. Υπερτροφία λίπους ή υδρόλυσης των λιπαρών ουσιών σε γλυκερίνη και οργανικά οξέα
5. Κατακράτηση υγρών στον υποδόριο ιστό
6. Διαρρύθμιση διαφραγμάτων που απομονώνουν το λίπος
7. Όταν μικρά αιμοφόρα αγγεία στο λίπος καταστρέφονται λόγω φλεγμονής
Η απώλεια λίπους από τα πόδια και τους γλουτούς είναι δύσκολη υπόθεση για άτομα που έχουν κληρονομική προδιάθεση να αποθηκεύουν λίπος. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει αποτελεσματική και μακροχρόνια πρόληψη και θεραπεία της κυτταρίτιδας. Μερικές έρευνες εισηγούνται την διατήρηση κανονικού βάρους από την παιδική ηλικία σαν προληπτικό μέσο. Άλλες έρευνες εισηγούνται ότι οι θεραπευτικές προσπάθειες πρέπει να επικεντρόνονται προς το συνδετικό ιστό. Προς το παρών, η πιο λογική μέθοδος είναι η άσκηση και σωστή διατροφή για την τόνωση των μυών, τη διατήρηση σωστού βάρους και λίπους, όπως επίσης για την διατήρηση συνδετικών ιστών σε καλή κατάσταση. Σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί η συμβολή άλλων μέσων.
Μεγάλος αριθμός ατόμων που γυμνάζονται πιστεύουν ότι με το να γυμνάζουν ένα συγκεκριμένο σημείο του σώματος τους, όπως τους γοφούς, γλουτούς, κοιλιά θα έχουν απώλεια λίπους από αυτό το συγκεκριμένο σημείο. Άλλα άτομα χρησιμοποιούν θερμικές στολές, ζώνες, σάουνα και ατμόλουτρα, κρέμες επαλείψεως, παθητική γυμναστική, μασάζ, διατροφικά συμπληρώματα ή σκευάσματα δίαιτας για να “κάψουν” δήθεν το λίπος. Αυτές οι μέθοδοι εγκυμονούν πολλούς κινδύνους λόγω της αυξημένης απώλειας υγρών και αύξησης της θερμοκρασίας του σώματος, πράγμα που μπορεί να προκαλέσει θερμικές διαταραχές.
Οι έρευνες για το τοπικό αδυνάτισμα έχουν αποδείξει επανελημένα ότι δεν είναι αποτελεσματική η μέθοδος τοπικής γυμναστικής. Συγκεκριμένα, οι περισσότερες έρευνες έδειξαν ότι δεν δημιουργείτε καμία διαφορά στα τοπικά λιποκύτταρα με την τοπική γυμναστική. Άσχετα από την μυϊκή ομάδα που χρησιμοποιείτε με την κάθε άσκηση, η απώλεια βάρους και λίπους θα επέλθει από τα σημεία που υπάρχουν τα μεγαλύτερα αποθέματα λίπους ή το ίδιο από όλα τα σημεία.
Ενημέρωση λοιπόν από τους γυμναστές σας και να θυμάστε ότι αν κάποιο προϊόν ή μέθοδος σας φαίνεται εύκολη για να είναι αληθινή, πιθανόν να μην είναι αληθινή. Ρωτάται και ενδιαφερθείτε να μάθετε πληροφορίες από ανεξάρτητες έρευνες και όχι αυτές που παρουσιάζουν οι κατασκευάστριες εταιρίες.
