Κατάγματα: Ύπουλα και ανάγκη άμεσης επέμβασης
Συγγραφείς: Αριστείδης Ντούσιας, Ααρών Βενουζίου & Παναγιώτης Γιαννακόπουλος Γράφτηκε στις ,
Ο γιος μου όταν ήταν δεκαέξι χρόνων χτύπησε το δεξί χέρι του, καθώς έπαιζε με τους φίλους του ποδόσφαιρο σε μια αλάνα. Το χέρι του πρήστηκε πολύ, αλλά με ένα αντιφλεγμονώδες και κρύα επιθέματα το συνεφέραμε. Πέρασε μία εβδομάδα, αλλά ο μικρός ένιωθε ενοχλήσεις, οπότε πήγαμε στον ορθοπεδικό.
Η διάγνωση ήταν κάταγμα του σκαφοειδούς. Εμεινε δύο μήνες και κάτι ημέρες στον γύψο και το κάταγμα φάνηκε ότι επουλώθηκε. Πρόσφατα το κάταγμα «ξύπνησε» από βίαιη στήριξη του σώματός του στο έδαφος, καθώς χόρευε σε κάποιο πάρτι.
Βάλαμε πάλι το χέρι του στον γύψο όλο το καλοκαίρι και μία εβδομάδα πριν καταταγεί στον στρατό βγάλαμε τον γύψο. Ο γιατρός είπε ότι για λίγο διάστημα δεν πρέπει να το κουράζει και όλα θα πάνε καλά. Οι στρατιωτικοί γιατροί είχαν όμως άλλη γνώμη και του έδωσαν εξάμηνη αναβολή. Αυτό με έκανε να αναρωτηθώ πόσο σοβαρό ήταν τελικά το κάταγμα του σκαφοειδούς και ποιες επιπτώσεις μπορεί να έχει στην υγεία του παιδιού. Πιστεύοντας ότι τίποτε δεν πρέπει να διαφεύγει της αντίληψής μας ως γονείς όταν τα παιδιά μας είναι ακόμη πολύ μικρά, ετοίμασα αυτό το άρθρο για την ενημέρωσή σας με τη βοήθεια των ειδικών.
Οπως αναφέρει ο δρ Αριστείδης Ντούσιας, χειρούργος-ορθοπεδικός, διδάκτωρ Ιατρικής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου, σχετικά με το κάταγμα σκαφοειδούς: «Είναι το πιο συχνό από τα κατάγματα του καρπού. Αφορά ιδιαίτερα τους νέους 20-30 ετών. Προκαλείται από υπερέκταση και κερκιδική κλίση της πηχεοκαρπικής που πέφτοντας στηρίζονται στην παλάμη. Υπάρχει οίδημα και πόνος κατά την πίεση του καρπού. Υπάρχουν πέντε τύποι καταγμάτων: το κάταγμα του κεντρικού πόλου, της μεσότητας, το περιφερικό κάταγμα, το κάταγμα του φύματος του σκαφοειδούς και το περιφερικό οστεοχόνδρινο κάταγμα της αρθρικής επιφάνειας».
– Τι είναι και πού βρίσκεται το σκαφοειδές;
Το σκαφοειδές είναι ένα από τα οκτώ μικρά οστά που συνθέτουν την άρθρωση του καρπού. Τα οστά του καρπού είναι παρατεταγμένα σε δύο σειρές. Η πρώτη σειρά βρίσκεται πιο κοντά στον πήχη (εγγύς στοίχος) και η άλλη πιο κοντά στα δάκτυλα (άπω στοίχος). Το σκαφοειδές αποτελεί το συνδετικό κρίκο μεταξύ των δύο σειρών των οστών του καρπού. Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο τραυματισμού του σκαφοειδούς, τα κατάγματα του οποίου αποτελούν τη συχνότερη κάκωση των οστών του καρπού» εξηγεί ο δρ Ααρών Βενουζίου, ειδικός στη χειρουργική ώμου – αγκώνα – χεριού.
– Πώς θεραπεύεται;
Το κάταγμα του σκαφοειδούς είναι ύπουλο. Είναι δυνατό να εκδηλώνεται με μικρό, κυρίως στη βάση του αντίχειρα, ή και καθόλου πόνο. Η καλύτερη θεραπεία γίνεται όταν υπάρχει πρώιμη διάγνωση. Κάθε καρπός που χτυπά και πονάει, πρέπει να υποβάλλεται σε ακτινολογικό έλεγχο. Και καθώς ένα μικρό κάταγμα είναι δυνατό να μην απεικονίζεται την ημέρα του τραυματισμού, είναι απαραίτητος συμπληρωματικός έλεγχος έπειτα από μία εβδομάδα, όταν η διαδικασία επούλωσης και η τοπική αφαλάτωση το καθιστά ορατό. Κατάγματα που διαγνώστηκαν μέχρι και τέσσερις εβδομάδες από τον τραυματισμό έχουν το ίδιο ποσοστό πώρωσης με τα φρέσκα κατάγματα. Στην αντίθετη περίπτωση, το ποσοστό της μη πώρωσης είναι ιδιαίτερα υψηλό. Για πολλά χρόνια η θεραπεία όλων των καταγμάτων του σκαφοειδούς ήταν ακινητοποίηση σε γύψο για μεγάλο χρονικό διάστημα και μόνον εάν δεν εμφάνιζε πώρωση, αντιμετωπιζόταν χειρουργικά, αν και υπήρχε και ομάδα χειρουργών που υποστήριζε ότι δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ 8 και 9 οσταρίων στον καρπό, αποδεχόμενοι την ψευδάρθρωση. Σήμερα η θεώρηση των καταγμάτων αυτών έχει αλλάξει. Η θεραπεία του κατάγματος του σκαφοειδούς εξαρτάται από το είδος του κατάγματος. Η θέση του κατάγματος και η παρεκτόπισή του καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τη δυνατότητα πωρώσεως. Για παράδειγμα, ένα κάταγμα του κεντρικού πόλου -λέμε κεντρικό πόλο το τμήμα που είναι κοντά στην κερκίδα- παρουσιάζει ιδιαίτερη δυσκολία στην πώρωσή του, καθώς συνήθως διαταράσσεται η αιμάτωσή του και νεκρώνεται. Ενα κάταγμα με σημαντική παρεκτόπιση, γωνίωση και συντριβή δεν θα κολλήσει, αλλά και αυτό να συμβεί, η πώρωση σε πλημμελή θέση θα οδηγήσει σε διαταραχή της σχέσης των οσταρίων του καρπού με αποτέλεσμα την εμφάνιση αρθρίτιδας. Τα μόνα κατάγματα που όλοι οι ορθοπεδικοί χειρουργοί συμφωνούμε ότι πρέπει να αντιμετωπίζονται με ακινητοποίηση με γύψο είναι τα τύπου Α, δηλαδή τα ρωγμώδη. Η πλειονότητα των χειρουργών χεριού υποστηρίζει ότι όλα τα άλλα κατάγματα πρέπει να αντιμετωπίζονται χειρουργικά» αναφέρει ο δρ Παναγιώτης Ν. Γιαννακόπουλος, ορθοπεδικός, χειρουργός άνω άκρου.
ΕΧΕΙ ΣΟΒΑΡΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
Οι συχνότερες επιπλοκές είναι η ψευδάρθρωση, δηλαδή να μην κολλήσει το κάταγμα, η οστεονέκρωση, η αστάθεια του καρπού, ο επίμονος πόνος και η μετατραυματική αρθρίτιδα. Με τη χειρουργική επέμβαση σταθεροποιείται το κάταγμα με τη βοήθεια μιας βίδας.
Μερικές φορές είναι απαραίτητη και η χρήση οστικού μοσχεύματος για να βοηθηθεί η επούλωση του κατάγματος. Η χειρουργική επέμβαση συνιστάται και σε μη παρεκτοπισμένα κατάγματα, όταν ο ασθενής δεν επιθυμεί την παρατεταμένη θεραπεία με γύψο, όπως οι αθλητές και οι χειρώνακτες.
