Ας μιλήσουμε ανοιχτά για την ημικρανία
Συγγραφέας Νικόλαος Καλαϊτζόγλου Γράφτηκε στις ,
Η ημικρανία είναι μια αρκετά συχνή χρόνια νευρολογική πάθηση η οποία χαρακτηρίζεται από κρίσεις έντονης κεφαλαλγίας που ποικίλλουν σε συχνότητα, διάρκεια και βαρύτητα. Η ημικρανία ανέκαθεν θεωρείτο καλοήθης πάθηση. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια η ημικρανία φαίνεται να επηρεάζει αρνητικά όχι μόνο τους πάσχοντες αλλά και το σύνολο της κοινωνίας μας. Έτσι κατά την διάρκεια των κρίσεων οι ασθενείς αναγκάζονται να απουσιάζουν από την δουλειά τους ή να έχουν μειωμένη απόδοση στην εργασία τους είτε σε άλλες οικογενειακές, κοινωνικές και προσωπικές δραστηριότητες.
Ο αριθμός των ημικρανικών ασθενών στην χώρα μας υπολογίζεται στο 8,5%, παρόλο που πιστεύεται ότι ο αριθμός είναι πολύ μεγαλύτερος και πλησιάζει τα ευρωπαϊκά επίπεδα (10-15%). Ακόμα και αν θεωρήσουμε ότι είναι «μόνο» 8,5% το ποσοστό, δεν πρέπει να παραβλέψουμε ότι για κάθε 1000 άτομα πληθυσμού υπάρχουν 85 ασθενείς με ημικρανία. Εμφανίζεται 3 φορές συχνότερα στις γυναίκες απ’ ότι στους άνδρες ενώ η μεγαλύτερη της συχνότητα είναι στις ηλικίες 15-50 ετών.
Κυρίαρχο σύμπτωμα της ημικρανίας είναι ο πόνος ο οποίος είναι συνήθως μεγάλης ή μέτριας έντασης και διαρκεί από 4-72 ώρες όταν ο ασθενής δεν λάβει αγωγή ή όταν λάβει ανεπιτυχή αγωγή. Συνηθισμένη εντόπιση του πόνου είναι στο μισό του κεφαλιού, ιδιαίτερα πίσω από το ένα μάτι ή στην κροταφική χώρα (η περιοχή πάνω από το αυτί μας). Μπορεί να παρουσιαστεί πιο σπάνια και στις 2 μεριές της κεφαλής παρόλο που ο όρος «ημικρανία» σημαίνει πόνος στο ήμισυ της κεφαλής. Από τα συνοδά συμπτώματα της ημικρανίας είναι η ναυτία, η φωτοφοβία (ευαισθησία στο φως το οποίο δεν είναι ανεκτό από τους ασθενείς) και η ηχοφοβία (ευαισθησία στους ήχους οι οποίοι επίσης δεν είναι ανεκτοί από τον ασθενή). Ο ημικρανικός πόνος επιδεινώνεται όταν ο ασθενείς κινείται. Γι’ αυτό πολλοί από τους ασθενείς κατά την διάρκεια της κρίσης αναζητούν σκοτάδι και ησυχία. Όταν λοιπόν ένας ασθενής πάσχει από συχνές κεφαλαλγίες κατά την διάρκεια των οποίων προτιμά την απομόνωση και την κατάκλιση πιθανόν να πάσχει από ημικρανία. Περίπου στο 10% των ασθενών μπορεί να εμφανιστεί η λεγόμενη αύρα προ της κρίσης. Η αύρα είναι μια σειρά από συμπτώματα που εκδηλώνονται στον ασθενή 20-60 λεπτά πριν τον πόνο της ημικρανίας. Τέτοιες εκδηλώσεις είναι διάφορες διαταραχές της όρασης, παραισθησίες χεριών ή προσώπου. Συχνά ο πάσχων παρουσιάζει συμπτώματα άγχους, φοβούμενος την έλευση της επόμενης βασανιστικής ημικρανικής κρίση.
Οι παράγοντες που προκαλούν κρίση ημικρανίας σε έναν ημικρανικό ασθενή είναι οι εξής:
Stress ή συναισθηματική φόρτιση
Φυσική δραστηριότητα
Υπερκόπωση
Αλλαγές στην καθημερινή δραστηριότητα (βάρδιες εργασίας)
Αλλαγές στις συνήθειες ύπνου (πολύς ή λίγος)
Νηστεία και ασταθή γεύματα
Τροφές (τυριά, αλλαντικά, κρεμμύδια, ντομάτες, φασόλια), αλκοόλ(κόκκινο κρασί), η καφεΐνη.
Περιβαλλοντικοί παράγοντες (έντονοι ήχοι, δυνατές οσμές, υγρασία, ζέστη, έντονα φωτεινά ερεθίσματα)
Κλιματικές συνθήκες (καύσωνας ή παγετός)
Άγχος, κατάθλιψη, σεξουαλική διέγερση.
Κάκωση της κεφαλής, οδονταλγίες, αυχεναλγία.
Αρτηριακή υπέρταση
Ορμονικοί παράγοντες (έμμηνος ρύση, αντισυλληπτικά, εμμηνόπαυση)
Φάρμακα 1ης επιλογής για την αντιμετώπιση της μέτριας και σοβαρής ημικρανικής κρίσης είναι οι τριπτάνες. Τέτοια σκευάσματα στην ελληνική αγορά είναι το Imigran, το Zomigon, το Maxalt, το Naramig, το Relpax και το Migralin. Τα φάρμακα αυτά όμως δεν δίνονται σε ασθενείς με καρδιολογικό ιστορικό, με ηπατική ανεπάρκεια, με αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια. Η ήπια ημικρανική κρίση αντιμετωπίζεται με απλά αναλγητικά και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη. Τέτοια σκευάσματα είναι το Depon (1000mg), Voltaren (50-100mg), Nurofen και Brufen (200-800mg) κ.ο.κ. Αυτά είναι τα φάρμακα 1ης επιλογής για την ήπια κρίση της ημικρανίας. Εκτός της φαρμακευτικής αγωγής ο ημικρανικός ασθενής πρέπει να γνωρίζει πως η αντιμετώπιση της κρίσης δεν είναι πάντα επιτυχής.
Τα κεφάλαια που δαπανώνται ετησίως λόγω της ημικρανίας είναι τεράστια. Σε μια έρευνα υπολογίστηκε ότι το ετήσιο κόστος για κάθε ημικρανικό ασθενή (μέσος όρος) είναι 590 Ε! Το δε προσωπικό κόστος που προκαλείται από τις ώρες αφόρητου πόνου είναι ανυπολόγιστο! Η αντιμετώπιση της ημικρανίας αποτελεί από τα πιο συνήθη νευρολογικά προβλήματα που ο γιατρός της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας θα κληθεί να αντιμετωπίσει. Αν η ημικρανία αντιμετωπιστεί σωστά, η ποιότητα ζωής του ασθενούς θα βελτιωθεί σημαντικά και αυτό είναι κέρδος σε οικονομικό, ατομικό και κοινωνικό επίπεδο.
