Οι εκ γενετής τυφλοί δεν χρειάζονται τα μάτια τους για να δουν, καθώς μια νέα καινοτομική συσκευή που δημιούργησαν Ισραηλινοί και Γάλλοι ερευνητές, επιτρέπει στους ανθρώπους αυτούς να χρησιμοποιούν τους ήχους γύρω τους για να τους μετατρέπουν σε οπτικές πληροφορίες και, έτσι, έμμεσα, να “βλέπουν” σε ένα βαθμό τα αντικείμενα του περιβάλλοντος και τις εκφράσεις των άλλων.

Το πρωτοποριακό σύστημα (που ανήκει στην κατηγορία των λεγόμενων “συσκευών αισθητηριακής υποκατάστασης”) μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για να διαβάζει ένας τυφλός, συσχετίζοντας συγκεκριμένους ήχους με συγκεκριμένα γράμματα του αλφαβήτου.

Οι επιστήμονες του Εβραϊκού Πανεπιστημίου της Ιερουσαλήμ, με επικεφαλής τον καθηγητή Αμίρ Αμεντί του Κέντρου Επιστημών του Εγκεφάλου, σε συνεργασία με συναδέλφους του από τη Γαλλία (τους καθηγητές Λοράν Κοέν και Στανισλάς Ντεάν), έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο διεθνούς απήχησης περιοδικό νευροεπιστήμης “Neuron” (Νευρών), σύμφωνα με το “New Scientist”.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια μικροσκοπική κάμερα που προσαρτάται στο κεφάλι του ατόμου και συνδέεται με έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή ή με ένα “έξυπνο” κινητό τηλέφωνο. Ένα ειδικά σχεδιασμένο λογισμικό (αλγόριθμος) μετατρέπει τις εικόνες σε ήχους, δίνοντας παράλληλα μια περιγραφή στον τυφλό για κάθε αντικείμενο μέσω ακουστικών που φοράει στα αυτιά του.

Οι ήχοι έχουν διαφορετική χροιά και ένταση ανάλογα με το σχήμα κάθε αντικειμένου και αυτό βοηθά τον τυφλό να σχηματίσει στο νου του μια νοητική αναπαράσταση κάθε πράγματος. Τα πειράματα έδειξαν ότι χρειάζονται περίπου 70 ώρες για να μάθει ένας τυφλός άνθρωπος να περιγράφει διάφορες εικόνες που έχει “δει” μέσω των ήχων.

Παρακολουθώντας με λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI) τη νευρωνική δραστηριότητα στον εγκέφαλο των εθελοντών που χρησιμοποιούσαν τη συσκευή, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι παρόλο που οι χρήστες δεν μπορούσαν να δουν με τα μάτια τους, ο οπτικός φλοιός του εγκεφάλου τους ενεργοποιείτο από τους ήχους.

Αυτό δείχνει, για πρώτη φορά, πως ακόμα και στους ανθρώπους που γεννήθηκαν τυφλοί, οι περιοχές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για την οπτική αναγνώριση των αντικειμένων και την ανάγνωση, είναι δυνατό να ενεργοποιηθούν αργότερα στη διάρκεια της ζωής του ατόμου, ακόμα και αν ποτέ δεν έχει εκτεθεί σε οπτικά ερεθίσματα.

“Ο ενήλικος εγκέφαλος είναι πολύ πιο εύπλαστος από ό,τι νομίζαμε”, δήλωσε ο Αμεντί και πρόσθεσε ότι ακόμα και στους εκ γενετής τυφλούς φαίνεται πως είναι εφικτό να “αφυπνισθούν” οι περιοχές που επεξεργάζονται τις οπτικές πληροφορίες, με τη βοήθεια της κατάλληλης τεχνολογίας. Τα ευρήματα αυτά αυξάνουν τις ελπίδες των επιστημόνων ότι ίσως κάποια μέρα θα είναι δυνατό να αποκατασταθεί η όραση των τυφλών ανθρώπων και οι “συσκευές αισθητηριακής υποκατάστασης” αποτελούν ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.

Οι επιστήμονες σχεδιάζουν πλέον να βελτιώσουν το σύστημα, χρησιμοποιώντας μουσική που θα «αντιπροσωπεύει» τα χρώματα, τα σχήματα και τις τοποθεσίες, με στόχο να κάνουν την μέθοδό τους ακουστικά πιο ευχάριστη, καθώς η έως τώρα εμπειρία έχει δείξει ότι οι τυφλοί χρήστες ενοχλούνται από τους χρησιμοποιούμενους απλούς ήχους μετά από μερικές ώρες συνεχούς χρήσης.

Link: Για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία (με συνδρομή) στη διεύθυνση: http://www.cell.com/neuron/abstract/S0896-6273(12)00763-5