«Προσωδία, Γλωσσική Ανάπτυξη και Κοχλιακό Εμφύτευμα»,
Συγγραφέας Πάρης Μπίνος Γράφτηκε στις ,
Ως γνωστό, η γλώσσα είναι ένα συμβολικό σύστημα που αποτελείται από κάποια υποσυστήματα που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Το μορφολογικό, το συντακτικό αλλά και το φωνολογικό επίπεδο-υποσύστημα. Στόχος μας, στο παρόν άρθρο, να τονίσουμε την σημασία της κοχλιακής εμφύτευσης ως μεθόδου που δρα θετικά και αποφασιστικά στην γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών με προγλωσσική κώφωση, ένα θέμα που τόσο απασχολεί τους γονείς οι οποίοι αγωνιωδώς μας ρωτούν στις Εξειδικευμένες Κλινικές όπου τους συναντούμε, εάν το παιδί τους τελικά θα «μπεί αρχικά στον κόσμο των ακουόντων» και εάν τελικά θα μπορέσει να μιλήσει όπως οι φυσιολογικά ακούοντες συνομήλικοί του. Καθοριστικό βήμα προς την επίτευξη των φιλόδοξων αυτών στόχων είναι η ομαλή εξέλιξη των προσωδιακών χαρακτηριστικών (ως κομμάτι του φωνολογικού υποσυστήματος) στην γλωσσική επικοινωνία βασιζόμενοι στην μεγάλη σπουδαιότητα των χαρακτηριστικών αυτών πάνω στην αντίληψη της ομιλίας.
Το φωνολογικό λοιπόν υποσύστημα αποτελούμενο από τεμαχιακά (φωνήματα) αλλά και υπερτεμαχιακά-προσωδιακά (ρυθμός, προφορά, μελωδία, διάρκεια, τονισμός) χαρακτηριστικά βρίσκεται στην καρδιά του επικοινωνιακού προβλήματος του παιδιού με προγλωσσική κώφωση. Αυτό συμβαίνει, γιατί το πρόβλημα ακοής δημιουργεί επικοινωνιακά ελλείματα, τα οποία βασίζονται με την σειρά τους στην φωνολογική ανάπτυξη. Το πρόβλημα όμως της μη-φυσιολογικής προσωδιακής ανάπτυξης μπορεί να ξεπεραστεί με την κοχλιακή εμφύτευση.
Η χώρα μας έχοντας γενικά μια τάση να ακολουθεί τις επιστημονικές εξελίξεις βρίσκεται ακόμα και σήμερα πίσω στην ενημέρωση των γονέων ως προς τα οφέλη της κοχλιακής εμφύτευσης. Έτσι, πρέπει να γίνει γνωστό, πως κάποιοι παλαιότεροι κίνδυνοι πάνω στην επέμβαση έχουν σήμερα ξεπεραστεί και πως η πλειοψηφία των παιδιών με κοχλιακά εμφυτεύματα εμφανίζουν ένα μετεγχειρητικό προφίλ υψηλών γλωσσικών ικανοτήτων, συνοδευόμενο βέβαια από μια πολυεπίπεδη συνεχή υποστήριξη. μετεγχειρητικά. Σημασία δεν έχει μόνο τι λέει το παιδί σας, αλλά και πώς το λέει! Και το πώς είναι τα προσωδιακά του χαρακτηριστικά!
Από την άλλη μεριά ένα παιδί με προβλήματα ακοής θα εμφανίσει ένα πολύ φτωχό επικοινωνιακό προφίλ με διαταραχές στην ομιλία του, αδυναμίες ελέγχου της έντασης της φωνής του, μη-φυσιολογική μελωδία και διαταραχές τόσο στον ρυθμό όσο και στην προφορά του. Όπως γίνεται αντιληπτό, οι συναισθηματικές διαταραχές αλλά και οι μειωμένες επικοινωνιακές του ικανότητες δεν θα αργήσουν να φανούν. Τελικά, ανάπτυξη των προσωδιακών χαρακτηριστικών έχουμε με την τοποθέτηση των κοχλιακών εμφυτευμάτων χωρίς να υποτιμούμε βέβαια τον ρόλο του οικογενειακού και εκπαιδευτικού περιβάλλοντος, αλλά και τις ίδιες τις συναισθηματικές ικανότητες του παιδιού με προγλωσσική κώφωση.
Θα πρέπει να αναφερθεί ακόμα, πως η ηλικία εμφύτευσης αποτελεί τελικά έναν καθοριστικό παράγοντα προς την πορεία κατάκτησης των προγλωσσικών χαρακτηριστικών. Αξίζει να θυμόμαστε πως τα ηλικιακά όρια της εμφύτευσης έχουν βαθμιαία μειωθεί μέσα στις τελευταίες δεκαετίες φθάνοντας σήμερα σε τοποθετήσεις εμφυτευμάτων ακόμα και σε παιδιά μικρότερα του ενός έτους. Ο στόχος είναι να προλάβουμε την κρίσιμη, για την γλωσσική ανάπτυξη περίοδο, νηπιακή ηλικία σε αντίθεση με παλαιότερες απόψεις που έχαναν το κρίσιμο αυτό στάδιο ανάπτυξης της γλωσσικής ικανότητας.
Μόνο η κατάκτηση των παραπάνω υποσυστημάτων θεμελιώνει την κατάκτηση της γλώσσας, οπότε λέμε ότι το παιδί διαθέτει την γλωσσική ικανότητα (linguistic competence). Ο τρόπος κατάκτησης της γλωσσικής ανάπτυξης είναι σταθερός ερευνητικός στόχος εδώ και δεκαετίες παρά το σύνθετο του εγχειρήματος. Η μελέτη των επιμέρους γλωσσικών υποσυστημάτων αποτελεί μια αναγκαιότητα που ελπίζουμε να συνεισφέρει στην συστηματική μελέτη του τρόπου της γλωσσικής ανάπτυξης.
