ΧΑΠ: Ο σιωπηλός δολοφόνος
Συγγραφέας Νικόλαος Τζανάκης Γράφτηκε στις ,
Τι συμβαίνει αλήθεια στη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια ή ΧΑΠ όπως τη λέμε χάριν συντομίας; Η φλεγμονή που προκαλείται από το κάπνισμα αποφράσσει τους βρόγχους (τους αεραγωγούς με τους οποίους αναπνέουμε) και αποσαθρώνει κυριολεκτικά τους ιστούς των πνευμόνων όπως ένα σκουλήκι κατατρώγει ένα φρούτο.
Η βλάβη ξεκινά από τα 35 χρόνια και εξελίσσεται προοδευτικά, καταλήγοντας να καταστρέψει το 50-60% των πνευμόνων πριν αρχίσει ο ασθενής να έχει σοβαρά συμπτώματα. Στο σημείο αυτό ο ασθενής παθαίνει 2-3 κρίσεις επιδείνωσης, κρίσεις που τις λέμε παροξύνσεις που συνήθως οδηγούν σε νοσηλεία στο νοσοκομείο και βάζουν σε κίνδυνο τη ζωή του. Αν ο ασθενής συνεχίσει να καπνίζει, να αγνοεί τα συμπτώματά του (βήχα, απόχρεμψη και λαχάνιασμα-δύσπνοια), η αρρώστια εξελίσσεται στην πιο προχωρημένη της μορφή.
Στο προχωρημένο στάδιο πια ο ασθενής δεν μπορεί να κάνει τις πιο απλές καθημερινές δουλειές, να αυτοεξυπηρετηθεί, να κοιμηθεί, να μετάσχει σε οικογενειακές διασκεδάσεις, να έχει σεξουαλική ζωή. Τελικά ο ασθενής ζει μια αναπηρική μορφή διαβίωσης καθηλωμένος στο σπίτι, ζώντας με τη βοήθεια οξυγόνου, απόλυτα εξαρτημένος από την οικογένειά του.
Τι προκαλεί
Η αρρώστια που εξελίσσεται στους πνεύμονες και προοδευτικά τους καταστρέφει δυστυχώς δεν παραμένει μόνο εκεί. Η νόσος έχει μια συστηματική επίδραση σε όλο τον οργανισμό. Τα φλεγμονώδη υποπροϊόντα που παράγονται στους πνεύμονες διαχέονται σε όλα τα όργανα μέσω της κυκλοφορίας του αίματος που υποχρεωτικά διέρχεται από τους πνεύμονες με κάθε καρδιακό παλμό. Δημιουργούν έτσι μια γενικευμένη φλεγμονή συμβάλλοντας στην εμφάνιση ή επιδείνωση όλων σχεδόν των νοσημάτων φθοράς όπως: οστεοπόρωση, στεφανιαία νόσος καρδιοπάθειες, μεταβολικό σύνδρομο, διαβήτη. Το φαινόμενο αυτό παρατηρήθηκε τα τελευταία χρόνια και επηρεάζει ιδίως ασθενείς με σιωπηλή ή διαγνωσμένη μικροαγγειοπάθεια, όπως ασθενείς με ισχαιμική καρδιακή νόσο, περιφερική αγγειοπάθεια, εγκεφαλική αγγειακή νόσο κ.λπ. Οι ασθενείς με ΧΑΠ έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης επικίνδυνης ισχαιμικής καρδιακής ή εγκεφαλικής νόσου, με αποτέλεσμα την εκδήλωση θανατηφόρων εμφραγμάτων ή εγκεφαλικών επεισοδίων.
Είναι πλέον ευρέως αποδεκτό ότι η ΧΑΠ συνοδεύεται από χρόνιο φλεγμονώδες σύνδρομο που φαίνεται να έχει παρόμοιες επιδράσεις στα αγγεία με αυτές του μεταβολικού συνδρόμου.
Πρέπει να διαγνωστεί νωρίς
Η ΧΑΠ είναι μια από τις πιο ύπουλες αρρώστιες του ανθρώπου σήμερα. Προκαλεί 3 εκατομμύρια θανάτους ετησίως και έχει προσβάλει 300-400 εκατομμύρια παγκοσμίως. Το 2020 θα είναι η 3η αιτία θανάτου μετά τα καρδιαγγειακά επεισόδια. Στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό CHEST (Tzanakis et al, CHEST 2004) έδειξαν ότι το 8,4% των Ελλήνων πάνω από 35 που καπνίζουν ή που έχουν καπνίσει στο παρελθόν πάσχουν από τη νόσο. Αυτό σημαίνει ότι 500.000 Ελληνες πάσχουν από τη νόσο. Δυστυχώς οι 300.000 από αυτούς δεν το γνωρίζουν.
Μια επίσκεψη σε έναν πνευμονολόγο, που είναι ο ειδικός γιατρός για την αρρώστια, θα μπορούσε να τη διαγνώσει κάνοντας τη σπιρομέτρηση, την απλή αλλά μαγική εξέταση που την αποκαλύπτει. Είναι απόλυτη ανάγκη να διαγνωστούν οι 300.000 Ελληνες που έχουν προσβληθεί αλλά δεν το γνωρίζουν. Οσοι από αυτούς καπνίζουν πρέπει πάραυτα να διακόψουν το κάπνισμα αλλά και να αρχίσουν θεραπεία με φάρμακα που έχουν αποδειχτεί ότι επιβραδύνουν τη νόσο. Ενα τέτοιο φάρμακο αποδείχτηκε ότι είναι το τιοτρόπιο, που οι μακροχρόνιες δράσεις του διερευνήθηκαν στη μελέτη UPLIFT και ανακοινώθηκαν στο φετινό Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Πνευμονολογίας στη Βιέννη.
