Χαμομήλι, στην υγειά μας!!!
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
Tο χαμομήλι (Chamomile) δεν είναι ρόφημα των… γηρατειών. Απολαυστικό και τονωτικό, το χαμομήλι είναι ένα ρόφημα το οποίο μπορεί να σας βοηθήσει το χειμώνα. Η λέξη χαμομήλι προήλθε από το άσπρο χρώμα που δίνει στα λιβάδια (χαμαί και μήλον, όπου μήλον = το πρόβατο στα αρχαία και χαμαί = πάνω στο έδαφος). Οι δύο ποικιλίες του που χρησιμοποιούνται ευρέως είναι το γερμανικό χαμομήλι (Matricaria recutita) και το ρωμαϊκό (Chamaemelum nobile). Παρ’ όλο που και οι δύο έχουν παρόμοιες ιδιότητες, το γερμανικό θεωρείται πιο γευστικό και πιο καταπραϋντικό…
Το χαμομήλι περιέχει δεκάδες ωφέλιμα φυτικά θρεπτικά συστατικά και μέταλλα. Είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά όπως είναι οι φλαβόνες, οι γλυκοσίδες (ισχυρές αντιοξειδωτικές ουσίες στην οικογένεια των φλαβονοειδών), οι τανίνες, το σαλικυλικό οξύ, τα παράγωγα κουμαρίνης (ανταγωνιστές της βιταμίνης Κ) και περιέχει χαλκό, κάλιο, ψευδάργυρο, σίδηρο, φώσφορο, μαγνήσιο, βιταμίνη C, βιταμίνη Β1 κ.ά.
Χαμομήλι και υγεία
Οι έρευνες γύρω από το χαμομήλι και τις επιδράσεις του στην υγεία έχουν αποδείξει ότι μπορεί να μας ευνοήσει σε διάφορους τομείς.
Αναλυτικότερα:
-Έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες: Είναι ωφέλιμο απέναντι σε διάφορες φλεγμονές, συμπεριλαμβανομένων και των γαστρεντερικών μολύνσεων, φλεγμονών των ματιών ή του δέρματος, του εντέρου, των ελκών στο στόμα, της ουλίτιδας κ.ά.
-Διώχνει την αϋπνία: Ίσως μια από τις πιο σημαντικές ιδιότητές του, είναι το ότι μπορεί να σας χαλαρώσει και να κάνει τον Μορφέα να… υπακούσει στο κάλεσμά σας. Αρκεί να πιείτε λίγο χαμομήλι 30 με 45 λεπτά πριν ξαπλώσετε στο κρεβάτι. Θα καταφέρει να διώξει τα άγχη σας, να σας χαλαρώσει με το απαλό του άρωμα και τελικά να σας οδηγήσει σε ένα βαθύ και ποιοτικό ύπνο, δρώντας χαλαρωτικά στο νευρικό σύστημα.
-Καταπραΰνει το άγχος: Το χαμομήλι είναι επίσης γνωστό για τις φυσικές αγχολυτικές του ιδιότητες, οι οποίες βοηθούν στη χαλάρωση των νεύρων, ενώ έχει χρησιμοποιηθεί για την αγωγή της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής.
-Βοηθά το πεπτικό/γαστρεντερικό: Το χαμομήλι μπορεί να μας ανακουφίσει από το φούσκωμα και τα ενοχλητικά αέρια, όπως επίσης και να ανακουφίσει τα συμπτώματα του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου. Σε συνδυασμό, μάλιστα με τσάι δυόσμου, ενδέχεται να φέρει καλύτερα αποτελέσματα. Ακόμη, μειώνει τα επεισόδια των κολικών, όπως και τη διάρκεια της διάρροιας, ενώ βοηθά σημαντικά στη χαλάρωση του στομάχου.
-Έχει αντισπασμωδικές ιδιότητες: Σε περιπτώσεις γυναικολογικών προβλημάτων, όπως κράμπες περιόδου, το χαμομήλι μπορεί να καταπραΰνει τον πόνο, ενώ ακόμη και σε περιπτώσεις κολπίτιδας, οι πλύσεις με χαμομήλι ανακουφίζουν την κατάσταση.
-Τονώνει το ανοσοποιητικό: Έχει αποδειχτεί ότι το χαμομήλι έχει τη δυνατότητα να αυξήσει την παραγωγή των λευκών αιμοσφαιρίων, τα οποία με τη σειρά τους βελτιώνουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος, απαλλάσσοντάς μας από τα κρυώματα και τις ιώσεις που «κολλάμε» όταν το ανοσοποιητικό μας είναι πεσμένο. Ακόμη, όμως, κι αν αρρωστήσουμε με γρίπη ή συνάχι, η εισπνοή ατμού από το εκχύλισμα του χαμομηλιού μπορεί να καταπραΰνει το κρύωμά μας και να μειώσει την καταρροή.
-Αντιμετωπίζει τα δερματικά προβλήματα: Εφαρμόζοντας τοπικά αφέψημα χαμομηλιού, το οποίο έχουμε αφήσει να κρυώσει, προσφέρουμε λύση σε διάφορα δερματικά προβλήματα, από ακμή, μέχρι ερεθισμούς του δέρματος και μολύνσεις από μύκητες. Σύμφωνα με έρευνες, μάλιστα, η τοπική εφαρμογή χαμομηλιού σε έκζεμα μπορεί να έχει το 60% της αποτελεσματικότητας μιας κρέμας με 0,25% υδροκορτιζόνης. Ακόμη, οι κομπρέσες με αφέψημα χαμομηλιού μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματικές.
-Βελτιώνει τους μαύρους κύκλους και το πρήξιμο στα μάτια: Αν αντιμετωπίζετε τέτοιου είδους προβλήματα στα μάτια, χρησιμοποιήστε φακελάκια με χαμομήλι, τα οποία έχετε εμβαπτίσει σε ζεστό νερό και τοποθετήστε τα σε κλειστά βλέφαρα (ή κάντε το ίδιο βουτώντας λίγο βαμβάκι στο αφέψημα χαμομηλιού). Οι μαύροι κύκλοι θα μειωθούν, ενώ η τανίνη του χαμομηλιού μπορεί να περιορίσει το πρήξιμο.
-Καταπραΰνει τους πονοκεφάλους: Μπορείτε να ανακόψετε την αυξανόμενη πορεία ενός πονοκεφάλου ή μιας ημικρανίας, πίνοντας λίγο αφέψημα χαμομηλιού, το οποίο θα σας ανακουφίσει πριν ο πόνος γίνει χειρότερος.
-Ελέγχει το διαβήτη: Το “ζάχαρο” μπορεί να ελεγχθεί με την κατανάλωση χαμομηλιού, σύμφωνα με έρευνες, καθώς το χαμομήλι μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και αυξάνει την αποθήκευση γλυκογόνου στο ήπαρ. Επίδραση στο “ζάχαρο” έχι επίσης και η κανέλα.
-Άλλες ιδιότητες: Το χαμομήλι έχει βρεθεί πως δρα ευεργετικά σε διάφορες καταστάσεις και παθήσεις, όπως στη νόσο του Crohn, τις αιμορροΐδες, το άσθμα, την επούλωση πληγών, ακόμη και στην οστεοπόρωση.
Ο πιο δημοφιλής τρόπος κατανάλωσης του χαμομηλιού είναι η δημιουργία αφεψήματος από τα αποξηραμένα άνθη του, στο οποίο, μάλιστα, μπορούμε να προσθέσουμε και λίγο μέλι. Εκτός αυτού, όμως, μπορείτε να το βρείτε και σε κάψουλες, ταμπλέτες, κρέμες για τοπική χρήση, διάφορα εκχυλίσματα, αλοιφές κ.λπ.
Παρενέργειες
Το χαμομήλι γενικά φαίνεται να προκαλεί αλλεργικές αντιδράσεις. Η υπερβολική επαφή με το χαμομήλι αναφέρεται ότι προκαλεί αλλεργία στο δέρμα. Κατανάλωση αφεψήματος από χαμομήλι μπορεί να επιβαρύνει τις ήδη υπάρχουσες αλλεργίες και η χρησιμοποίηση κλύσματος από χαμομήλι μπορεί να προκαλέσει άσθμα και κνησμό.
Οι αλλεργικές ιδιότητες του χαμομηλιού οφείλονται στο ανθεκοτουλίδιο, τη σεσκιτερπενική λακτόνη (σε χαμηλές συγκεντρώσεις) και στη ματρικαρίνη, ένα προαζουλένιο που μπορεί να προκαλέσει θετικό εύρημα στο αλλεργικό τεστ όταν οι ασθενείς έχουν υπερευαισθησία στη σεσκιτερπενική λακτόνη. Οι κεφαλίδες των άνθεων περιέχουν ανθεμικό οξύ το οποίο δρα ως εμετικό σε μεγάλες δόσεις.
Εξαιτίας των αλλεργικών αντιδράσεων, άτομα με υπερευαισθησία στα φυτά της οικογένειας Asteraceae/Compositae θα πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση του γερμανικού χαμομηλιού. Επιπρόσθετα το γερμανικό χαμομήλι επιταχύνει τις αλλεργικές αντιδράσεις, ή επιβαρύνει ήδη υπάρχοντα συμπτώματα σε άτομα με υπερευαισθησία (πχ. σε ασθματικούς). Υπερβολικές δόσεις μπορεί να εμπλακούν στην αντιπηκτική θεραπεία, εξαιτίας της παρουσίας των κουμαρινικών συστατικών.
Δεν συνιστάται η χρήση σκευασμάτων χαμομηλιού σε βρέφη κατά την περίοδο της οδοντοφυίας.
Εγκυμοσύνη και θηλασμός
Το χαμομήλι αναφέρεται ότι επηρεάζει τον έμμηνορρησιακό κύκλο και ότι τα εκχυλίσματά του ασκούν σημαντική επίδραση στην μήτρα. Μελέτες για τερατογένεση σε αρουραίους, σε κουνέλια και σκυλιά, έδειξαν ότι η (-)-α-βισαβολόλη προκαλεί τερατογένεση σε από του στόματος χορηγούμενη δόση 1-3 ml/kg σωματικού βάρους. Δόση 3 ml/kg σωματικού βάρους βρέθηκε ότι αυξάνει τον αριθμό των reabsorbed εμβρύων και μειώνει το σωματικό βάρος των νεογέννητων. Όταν η (-)-α-βιsαβολόλη χορηγήθηκε από το στόμα σε δόσεις 250 και 500 mg/kg σωματικού βάρους σε εγκύους αρουραίους, το έμβρυο δεν έδειξε να επηρεάζεται καθόλου. Ωστόσο, η υπερβολική κατανάλωση χαμομηλιού πρέπει να αποφεύγεται από τις εγκύους και τις θηλάζουσες μητέρες.
