Μήπως τελικά το μυώδες σώμα δεν είναι φυσιολογική κατάσταση;
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
Ενώ οι αναφορές τα τελευταία χρόνια για την “anorexia nervosa” (νευρική ανορεξία) είναι πολλές, με αφορμή και την ποικιλία προβαλλόμενων ειδήσεων από τον καλλιτεχνικό χώρο, παρατηρείται μια υποτονικότητα όσον αφορά στις αναφορές για την “bigorexia” ή αλλιώς τη “reverse anorexia” (ανάστροφη ανορεξία) (ή πιο επιστημονικά muscular dysmorphia – μυϊκή δυσμορφία). Η bigorexia είναι θέμα εξίσου ενδιαφέρον και επίκαιρο, ιδιαίτερα καλοκαιρινό, όπου κάποιοι λίγο πολύ αρχίζουν να προβληματίζονται για το αν διαθέτουν ένα «καλό» σώμα το οποίο θα μαγνητίσει τα βλέμματα σε κάποια παραλία.
Γουρουνάκι με μύες:
Στο χώρο της επιστήμης η μελέτη του εν λόγω προβλήματος έχει δώσει μια νέα ώθηση στην προσπάθεια προβολής της σημαντικότητας των ασθενειών που σχετίζονται με το φαΐ και της ψυχολογικής ή ψυχιατρικής υποστήριξης που χρήζουν, ενώ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για μια ακόμα κοινωνική αναθεώρηση. Το πρόβλημα αφορά κυρίως τους άνδρες, ενώ ελάχιστο έως μηδαμινό ποσοστό ενδέχεται να αφορά και τις γυναίκες (σε αντίθεση με την anorexia nervosa που ως επί τω πλείστων αφορά τις γυναίκες). Υπάρχει λοιπόν η πεποίθηση σε ένα σημαντικό ποσοστό του ανδρικού πληθυσμού (και σπανίως σε ποσοστό γυναικείου πληθυσμού) ότι ένα σώμα «καλό» συνιστά ένα σώμα γυμνασμένο, με γραμμωμένους κοιλιακούς και στιβαρά μπράτσα! Έτσι, ενώ η νευρική ανορεξία εμφανίζεται ως πάθηση που φέρεται να τροφοδοτείται από την προώθηση του εξιδανικευμένου λεπτού σώματος στο χώρο του modeling, η bigorexia εμφανίζεται ως πάθηση που τροφοδοτείται από την προώθηση του εξιδανικευμένου τεράστιου και υπερ – μυώδους σώματος στο χώρο του bodybuilding. Αφορά συνήθως άτομα που ασχολούνται επαγγελματικά με αυτό το άθλημα αλλά δεν εξαιρούνται και οι ερασιτέχνες του είδους. Υπάρχει κάποιο όριο στην προσπάθεια να αποκτήσει κανείς ένα καλογυμνασμένο σώμα;
Η προσπάθεια τελειοποίησης του σώματος στους άνδρες μέσω της μυϊκής υπερβολής από ένα σημείο και μετά αποτελεί πρόβλημα που ξεφεύγει από τα πλαίσια του απλώς αντιαισθητικού! Πρόβλημα που μοιάζει σημαντικά με τη νευρική ανορεξία ως προς τη συμπτωματολογία, με τη διαφορά ότι ενώ στη νευρική ανορεξία ο σκοπός είναι η απόκτηση ενός πιο λεπτού σώματος, στην bigorexia ο σκοπός είναι η απόκτηση ενός πιο μυώδους σώματος. Η προσήλωση στους εν λόγω σκοπούς και στις δύο περιπτώσεις αγγίζει ως γνωστόν τα όρια της εμμονής, ενώ και στις δύο περιπτώσεις το πρόβλημα δεν είναι αντιληπτό από τον πάσχοντα και σε αυτό ακριβώς το σημείο βρίσκεται και η δυσκολία αντιμετώπισης τους. Οι πάσχοντες από bigorexia λοιπόν δεν ικανοποιούνται ποτέ με το μέγεθος του σώματος τους! Ενώ είναι μυώδεις και πλέον «υπέρ-σωμοι» βλέπουν τους εαυτούς τους ως αγύμναστους ή μικροκαμωμένους ή «χαλαρούς» και αυτή η πεποίθηση τους, τους οδηγεί σε αντίστοιχη περίεργη συμπεριφορά: μπορεί να φορούν χοντρά και βαριά ή ριχτά ρούχα, ακόμα και το καλοκαίρι, για να κρύψουν το μικρό και ταπεινωτικό τους σωματικό μέγεθος, να αισθάνονται και να φέρονται σαν άτομα αδύναμα και ασθενικά, να απομακρύνονται από τις φιλικές τους παρέες και γενικότερα τον κοινωνικό τους περίγυρο για να εκπληρώσουν το χρέος τους στα όργανα του γυμναστηρίου (ενώ ένας συνηθισμένος bodybuilder αφιερώνει περίπου 45 λεπτά καθημερινώς για το σώμα του, ένας πάσχων από bigorexia μπορεί να αφιερώνει περίπου 5 ώρες χωρίς να αισθάνεται τον γνωστό μυϊκό πόνο από την άσκηση), να παρατάνε τις ευθύνες τις οποίες έχουν αναλάβει, να αδιαφορούν για τις ανειλημμένες υποχρεώσεις τους, για τον ίδιο ακριβώς λόγο ή περνώντας απλά τις ώρες τους μπροστά σε ένα καθρέφτη και ελέγχοντας τα «ποντίκια» τους, να ακολουθούν ασυνήθιστες δίαιτες και να θέτουν σε κίνδυνο την υγεία τους με την αλόγιστη χρήση αναβολικών στεροειδών (που προκαλούν από μόνα τους συνήθως επιπλέον ψυχωτικά και οργανικά συμπτώματα/προβλήματα) ή ακραία, φέροντας τον οργανισμό τους σε ένα σημείο πολυοργανικής ανεπάρκειας, που ενδέχεται να οδηγήσει μοιραία ακόμα και στο θάνατο.
Ο Fussel, ένας από τους μελετητές του προβλήματος λέει χαρακτηριστικά ότι το εβδομαδιαίο πρόγραμμα φαγητού ενός πάσχοντος bodybuilder περιλαμβάνει απίστευτες ποσότητες τροφής, όπως “70 αβγά, 14 κουτάκια τόνο, 5 κιλά βοδινό, 4,5 κιλά κοτόπουλο, 35 λίτρα άπαχο γάλα, 4 καρβέλια ψωμί, 4 σάκους ρύζι, μακαρόνια, ψητές πατάτες και φρούτα όσα θα μπορούσε να μεταφέρει το καροτσάκι του supermarket!”. Πέρα από όλ’ αυτά μπορεί να λαμβάνονται και συμπληρώματα τροφής που διαφημίζονται για τις ιδιότητες τους να βοηθούν στην αύξηση της μυϊκής μάζας. Ο μεταβολισμός ενός bodybuilder διαταράσσεται επομένως σημαντικότατα και εξομοιώνεται περίπου με το μεταβολισμό ενός ατόμου βουλιμικού, με τη διαφορά ότι ο πάσχων από bigorexia δεν θα κάνει εμετό για την αποβολή της επιπλέον τροφής, αλλά θα κλειδωθεί μέσα σε ένα γυμναστήριο και θα αρχίσει μανιωδώς την… αντικειμενικά εξοντωτική άσκηση. Ένας bigorectic δεν θα πάει ποτέ ως καλεσμένος σε γεύμα ή σε ένα δείπνο, σε φιλικό σπίτι ή σε ένα εστιατόριο! Ενδεχομένως να συνηθίζει να λαμβάνει τα γεύματα του μόνος του, μακριά από τα βλέμματα άλλων. Συνδυασμός λοιπόν συμπτωμάτων νευρικής ανορεξίας και βουλιμίας.
Οι πάσχοντες από bigorexia δεν αρέσκονται στο να επιδεικνύουν το σώμα τους, αφού ντρέπονται γι’αυτό. Τυπικά πρόκειται για άτομα τα οποία διαθέτουν πολύ χαμηλή αυτοπεποίθηση. Μπορεί να αποφεύγουν τη σεξουαλική δραστηριότητα ή όποια άλλη δραστηριότητα «σπαταλά» πολύτιμη ενέργεια πολύτιμη για το bodybuilding τους. Και φυσικά το πραγματικό πρόβλημα, όπως και στην νευρική ανορεξία, όπως προειπώθηκε είναι το ότι δεν αναγνωρίζουν, δεν καταλαβαίνουν και δεν παραδέχονται ότι πάσχουν από κάποιο πρόβλημα ώστε να απευθυνθούν σε κάποιο ειδικό! Το σοβαρότερο; Πρόκειται για πάθηση νεοεμφανιζόμενη και ακόμα υπό μελέτη προκειμένου να καταλήξει η ιατρική επιστήμη και η ψυχολογία στην απαραίτητη θεραπεία! Μέχρι στιγμής αυτή μάλλον περιορίζεται στα συνήθη αντικαταθλιπτικά και σε κάποιες αμφισβητούμενες πατέντες θεραπείας της συμπεριφοράς. Έπειτα; Τα άτομα αυτά συχνά λαμβάνουν τον κοινό «θαυμασμό» για το μυώδες, λαδωμένο, μαυρισμένο τους σώμα. Μπορεί να φανεί περίεργο το ότι υπάρχουν και ειδικοί που δεν αναγνωρίζουν καν την κατάσταση αυτή σαν μια ασθένεια. Είναι ακόμα πιο αξιοπερίεργο το ότι ενώ όταν το σώμα ξεφεύγει από τα όρια του κανονικού (με όποια υποκειμενική ερμηνεία κι αν δοθεί στον όρο) και «σκελετώνει» καταλαμβανόμαστε από κάποια φρίκη, τη στιγμή που όταν ξεφεύγει από τα όρια του κανονικού και «γιγαντώνει» εκπλησσόμαστε αν όχι θαυμάζουμε τον όγκο, τη δύναμη, την αδρότητα της φυσικής παρουσίας του πάσχοντος ατόμου. Μήπως είναι κι αυτό κάτι που εκδηλώνει ένα είδος δικής μας ανασφάλειας;
Βιβλιογραφία
Blouin, A. G., & Goldfield, G. S. (1995). Body image and steroid use in male bodybuilders. International Journal of Eating Disorders, 18, 159-165
Dobbins, B. (1997, February). You have to be obsessed. Muscle and Fitness, 40-43
Fisher, S. (1986). Development and Structure of the Body Image. Hillsdale, N.J.: LawrenceEribaum Associates, Publishers
Fussell, S. W. (199 1). Muscle: Confessions of an unlikely bodybuilder. New York: AvonBooks
Klein, A. M. (1985). Pumping iron. Society, 22, 68-75
Klein, A. M. (1995). Life’s too short to die small. In D. Sabo, & F. D.
Gordon (Eds.), Men’s health and illness (pp. 105-120). London: Sage Publications
Lucas,A R, Beard, -C. M., O’Fallon, W. M., Kurland, L. T. (1991). 50-Year trends in the incidence of anorexia nervosa in Rochester, Mn.: A population-based study. American Journal of Psychiatry, 148, 917-922
Pasman, L., & Thompson, J. K. (19-8-8 ). Body and eating disturbance in -obligatory runners, obligatory weightlifters, and sedentary individuals. International Journal of Eating Disorders, 7, 759-769
Pope, H. G., & Katz, D. L. (1988-)., Affective and. psychotic syndromes associated with use of anabolic steroids. American Journal of Psychiatry, 145, 487-490
Pope, H. G., Katz, D. L., & Hudson, J. 1. (1993). Anorexia nervosa and “reverse anorexia” among 108 male bodybuilders. Comprehensive Psychiatry, 34(6), 406-409
Schwartzenegger, A., & Hall, D. K. @ 19-82). Arnold- The education a builder. New York: Pocket Books
Taylor, W. N. (1985). Hormonal Manipulation: A new era of monstrous athletes. Jefferson, N. C.: McFarland
Yates, A. (I991). Compulsive Exercise and the Eating disorders. New York: Brunner/ Mazel, Inc
www.sciencenews.gr/
