Όζοι θυρεοειδούς αδένα
Συγγραφέας Σάββας Χειρίδης Γράφτηκε στις ,
Τί είναι ο όζος θυρεοειδούς;
- Υπερηχογράφημα θυρεοειδούς (US)
- Βιοψία δια λεπτής βελόνης (FNA)
- Σπινθηρογράφημα θυροειδούς (Scan)
Τί είναι το Υπερηχογράφημα Θυρεοειδούς;
Το υπερηχογράφημα θυρεοειδούς είναι μία εξέταση για τη λήψη εικόνων του αδένα χρησιμοποιώντας κύματα υπερήχων (ηχητικά κύματα υψηλής συχνότητας). Τα κύματα αυτά διαπερνούν το δέρμα, αντανακλώνται στις εσωτερικές δομές του τραχήλου και μετατρέπονται σε σειρά εικόνων πραγματικού χρόνου μέσω του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Μπορεί να αποκαλύψει όζους ακόμα και 2-3 χιλιοστών. Η υπερηχογραφία μπορεί καταρχάς να διαχωρίσει τους κυστικούς όζους του θυρεοειδούς (όζοι που περιέχουν υγρό) από τους συμπαγείς. Οι κυστικοί όζοι είναι συνήθως καλοήθεις, ενώ οι συμπαγείς είναι δυνητικώς κακοήθεις. Οι περισσότεροι όζοι ωστόσο έχουν και κυστικά και συμπαγή στοιχεία, ενώ οι αμιγώς κυστικοί είναι πολύ σπάνιοι.
Συνεπώς, η υπερηχογραφία από μόνη της σπανίως μπορεί να διαχωρίσει μεταξύ καλοηθους και καλοηθους οζου. Μία πολύτιμη χρησιμότητα των υπερηχων είναι στο να καθοδηγησουν τη βελόνα βιοψίας σωστά ώστε να μειωθεί η συχνότητα ανεπαρκούς δείγματος Η καθοδήγηση αυτή επιτρέπει τη λήψη δείγματος από το συμπαγές τμήμα των όζων που είναι και κυστικοί και συμπαγείς. Έτσι αποφεύγεται ηπαρακέντηση του γειτονικού φυσιολογικού θυρεοειδικού ιστού σε μικρούς όζους. Ακόμα και όταν η βιοψία θυρεοειδούς δείξει καλοήθεια, το μέγεθος του όζου θα πρέπει να παρακολουθείται. Το υπερηχογράφημα παρέχει αντικειμενικό και ακριβή τρόπο ανίχνευσης μεταβολών στο μέγεθος του όζου. Ένας καλοήθης όζος (από τη βιοψία) που παραμένει σταθερός σε μέγεθος ή που φαίνεται να μικραίνει στον υπέρηχο, δεν μπορεί να είναι κακοήθης ή να απαιτεί χειρουργική αφαίρεση.
Τί είναι η Βιοψία δια βελόνης;
Η βιοψία δια λεπτής βελόνης είναι μία απλή διαδικασία που μπορεί να πραγματοποιηθεί στο ιατρείο. Συνήθως χρησιμοποιείται τοπική αναισθησία στο δέρμα πάνω από το σημείο παρακέντησης, αλλά δεν χρειάζεται να κοιμηθεί ο ασθενής, που συνήθως μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι ή την εργασία του αμέσως μετά χωρίς ενοχλήματα. Η εξέταση παρέχει ειδικές πληροφορίες σχετικα με ένα συγκεκριμένο όζο, που δεν μπορούν να αποκτηθούν με καμία άλλη εξέταση, πλην της χειρουργικής βιοψίας. Παρόλο που η εξέταση δεν είναι απόλυτη, η βιοψία δια βελόνης παρέχει αρκετές πληροφορίες στις οποίες μπορεί να βασιστεί η απόφαση για θεραπεία στο 75% των περιπτώσεων, χωρίς ανάγκη για επιπρόσθετη διαγνωστική μελέτη. Η χρήση λεπτής βελόνης έχει μειώσει δραστικά τον αριθμό των ασθενών που υποβάλλονταν σε μη-απαραίτητη επέμβαση για καλοήθεις όζους. Ωστόσο, περίπου 15-20% των δειγμάτων της βιοψίας κρίνονται ανεπαρκή ή δεν βγάζουν συμπέρασμα, δηλαδή ο παθολογοανατόμος δεν μπορεί να είναι σίγουρος εάν ένας όζος είναι κακοήθης ή καλοήθης. Η περίπτωση αυτή είναι συχνή με κυστικούς όζους, που περιέχουν πολύ λίγα κύτταρα θυρεοειδούς για να εξεταστούν, και με εκείνους τους όζους που αποτελούνται από συγκεκριμένα κύτταρα (τα θυλακιώδη). Στις περιπτώσεις αυτές, ο έμπειρος ιατρός μπορεί να βασιστεί σε άλλα κριτήρια για να λάβει την απόφαση για επέμβαση. Η βιοψία δια λεπτής βελόνης μπορεί να επαναληφθεί σε όσους ασθενείς απέτυχε η αρχική προσπάθεια να τεθεί διάγνωση, χρησιμοποιώντας καθοδήγηση υπό υπερηχογραφικό έλεγχο όπου κρίνεται απαραίτητη.
Τί είναι το σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς;
To σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς είναι μία εξέταση που παρέχει εικόνες του θυρεοειδούς μετά από χορήγηση μικρής δόσης ραδιενεργού ισότοπου από το στόμα ή από τη φλέβα, το οποίο φυσιολογικά απορροφάται από τα θυρεοειδικά κύτταρα.Το σπινθηρογράφημα μπορεί να μας πει εάν ένας όζος υπερλειτουργεί (“θερμός όζος”), ή δεν λειτουργεί (“ψυχρός όζος”). Επειδή οι υπερλειτουργικοί όζοι σπανίως παρουσιάζουν κακοήθεια, η ανάδειξη θερμών όζων απαλάσσει τον ασθενή από την ανάγκη για βιοψία δια λεπτής βελόνης. Ένας θερμός όζος που προκαλεί υπερθυρεοειδισμό μπορεί να αντιμετωπιστεί με ραδιενεργό ιώδιο ή επέμβαση. Ευτυχώς, στη μεγάλη τους πλειοψηφία (90-95%) οι θυρεοειδικοί όζοι είναι καλοήθεις. Δυστυχώς όμως, το σπινθηρογράφημα εμφανίζει συνήθως τους περισσότερους όζους (καλοήθεις και κακοήθεις) ως ψυχρούς ή μη-λειτουργικούς. Συνεπώς, παρόλο που όλες οι περιπτώσεις κακοήθειας θυρεοειδούς απεικονίζονται ως μη-λειτουργικές στην εξέταση, η πλειοψηφία των μη-λειτουργικών όζων είναι καλοήθεις. Για τον λόγο αυτό, το σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς είναι σχετικά περιορισμένης αξίας για τους περισσότερους ασθενείς εκτός των περιπτώσεων όπου συνυπάρχει υπερθυρεοειδισμός μαζί με τον όζο.
Πως αντιμετωπίζονται οι θυρεοειδικοί όζοι;
Χρησιμοποιώντας τις παραπάνω εξετάσεις, ο ενδοκρινολόγος σας θα σας συστήσει την καταλληλότερη θεραπεία αντιμετώπισης των όζων. Στους περισσότερους ασθενείς που φαίνεται πως έχουν έναν καλοήθη όζο δεν πραγματοποιείται συγκεκριμένη θεραπεία, και χρειάζονται μόνο παρακολούθηση. Μερικοί ιατροί συνταγογραφούν λεβοθυροξίνη με την ελπίδα να σταματήσουν την ανάπτυξη του όζου ή να μειώσουν το μέγεθος ψυχρών όζων. Για τους θερμούς όζους χρησιμοποιείται ραδιενεργό ιώδιο. Εάν τίθεται υποψία κακοήθειας, συστήνεται χειρουργική θεραπεία. Ο κύριος στόχος της θεραπείας είναι η αφαίρεση όλων των θυρεοειδικών όζων που είναι ύποπτοι κακοήθειας και μετά από ιστολογική επιβεβαίωση της κακοήθειας, η αφαίρεση του υπολοίπου θυρεοειδούς αδένα, συμπεριλαμβανομένων των προσβεβλημένων λεμφαδένων. Εάν αποφασισθεί η συντηρητική αντιμετώπιση (χωρίς επέμβαση), τότε είναι ιδιαίτερα σημαντική η τακτική παρακολούθηση του όζου από ιατρό έμπειρο στην αξιολόγηση των αλλαγών του θυρεοειδούς αδένα.
