Παγκόσμια Ημέρα κατά της Φυματίωσης
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
Η 24η Μαρτίου έχει καθιερωθεί από τη Διεθνή Ένωση κατά της Φυματίωσης και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως Παγκόσμια Ημέρα κατά της Φυματίωσης.
Η φυματίωση έχει πλήξει τις κοινωνίες μας όσο ελάχιστες άλλες μεταδοτικές ασθένειες και παραμένει ένα σοβαρό πρόβλημα για τη δημόσια υγεία. Στην Ε.Ε., όπου ο αριθμός των κρουσμάτων φυματίωσης μειώνεται συνεχώς, η προσέγγιση που πρέπει να υιοθετηθεί οφείλει να εστιάσει στα μεγάλα αστικά κέντρα και στις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού με ποσοστό εμφάνισης της νόσου πάνω από τον εθνικό μέσο όρο.
Για να επιτευχθεί ο έλεγχος της φυματίωσης στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να αντιμετωπιστούν δύο βασικά θέματα:
• Η φυματίωση είναι η συχνότερη αιτία θανάτου των ατόμων που πάσχουν από AIDS.
• Ο αριθμός των ασθενών με πολυανθεκτική στα φάρμακα φυματίωση (MDR-TB) αυξάνεται συνεχώς.
Το αίτιο και η μετάδοση της φυματίωσης
Η φυματίωση οφείλεται σε ένα μικρόβιο που λέγεται μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης ή αλλιώς βάκιλος του Koch, προς τιμήν του ιατρού που τον απομόνωσε το 1882. Είναι μια απειλητική για τη ζωή λοίμωξη που επηρεάζει κυρίως τους πνεύμονες και που μαστίζει την ανθρωπότητα εδώ και χιλιετίες. Μόλις τον 16ο αιώνα η ιατρική επιστήμη άρχισε να υποψιάζεται ότι είναι μεταδοτική. Ο συνωστισμός στις μεγαλουπόλεις και οι άθλιες συνθήκες που ζούσε το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού κατά τη διάρκεια της βιομηχανικής επανάστασης είχαν ως αποτέλεσμα τη μεγάλη διάδοση της νόσου. Τότε της δόθηκε η ονομασία «Λευκή Πανώλη» και πιστεύεται πως ήταν η κύρια αιτία θανάτου στον 19ο αιώνα. Η σταδιακή βελτίωση των συνθηκών υγιεινής, η άνοδος του βιοτικού επιπέδου και η ανάπτυξη αντιβιοτικών κατάφεραν τελικά να θέσουν τη νόσο υπό έλεγχο κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα.
Παρά τις αλματώδεις προόδους της ιατρικής επιστήμης, η φυματίωση παρουσιάζεται ξανά απειλητική ως μια πανδημία που πυροδοτείται και από την έξαρση του AIDS, τη φτώχεια, την έλλειψη των υπηρεσιών υγείας και την εμφάνιση ανθεκτικών στα φάρμακα στελέχων του βάκιλου που προκαλεί τη νόσο.
Η φυματίωση αναπτύσσεται σε δυσχερείς συνθήκες διαβίωσης και προτιμά τους οργανισμούς που είναι ήδη εξασθενημένοι από τις ασθένειες, τις κακουχίες, τις κακές συνθήκες υγιεινής και την ελλιπή διατροφή. Πλήττει κυρίως τις φτωχές αναπτυσσόμενες χώρες αλλά και αντίστοιχα τις κατώτερες κοινωνικοοικονομικές τάξεις στον ανεπτυγμένο κόσμο.
Στην υποσαχάρια Αφρική η εξάπλωση της νόσου συνεχίζεται με ρυθμό 10% ετησίως, υποβοηθούμενη από την επιδημία του AIDS που μαστίζει την περιοχή, ενώ παγκοσμίως ο ρυθμός είναι 3%. Περιοχές με σοβαρότερο πρόβλημα φυματίωσης είναι η Αφρική, η Ασία, η Ν. Αμερική, οι Δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, καθώς και τα περισσότερα από τα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης.
Αν και οι αναπτυσσόμενες χώρες είναι αυτές που υποφέρουν περισσότερο, η επανάκαμψη της νόσου στις ανεπτυγμένες χώρες είναι ένα σοβαρό θέμα δημόσιας υγείας καθώς η μεταφορά της φυματίωσης σε αυτές γίνεται διεθνώς μέσω της μετανάστευσης ατόμων τα οποία είτε ήδη νοσούσαν ή είχαν μολυνθεί. Η αύξηση της μετανάστευσης, οι τοπικές εστίες φτώχειας στις δυτικές κοινωνίες, η εμφάνιση ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακίλων, η διάδοση του AIDS, είναι όλοι παράγοντες που συνέβαλαν στην αναζωπύρωση της νόσου. Ούτε η Ελλάδα αποτελεί εξαίρεση στο πρόβλημα. Με την αυξημένη μετανάστευση κυρίως από χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ προς την Ελλάδα σε συνδυασμό με μία υστέρηση στο πρόγραμμα εμβολιασμού, από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 και μετά παρουσιάστηκε μια ήπια αύξηση των δεικτών της φυματίωσης.
Ευτυχώς τα τελευταία χρόνια με τη δραστηριοποίηση της επιστημονικής κοινότητας φαίνεται να επικρατεί πάλι μια τάση μείωσης της νόσου, σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα που χαρακτηρίζουν τη νόσο είναι επίμονος βήχας, αίσθημα κόπωσης, απώλεια βάρους, νυχτερινοί ιδρώτες, ανορεξία, πυρετός αλλά και αιμόπτυση. Αφού το άτομο νοσήσει και εφόσον δεν λάβει την κατάλληλη αγωγή, η νόσος δεν περιορίζεται στους πνεύμονες αλλά μπορεί να επεκταθεί στα οστά, τους νεφρούς, τον εγκέφαλο κ.ά..
Διάγνωση
Το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο διαγνωστικό εργαλείο για τη φυματίωση είναι η δοκιμασία Mantoux (μαντού) όπου μια μικρή ποσότητα της ουσίας φυματίνη ενέχεται στο δέρμα του χεριού. Μέσα σε 48 έως 72 ώρες θα πρέπει να ελεγχθεί το χέρι για τοπική αντίδραση στο υλικό της ένεσης. Μια θετική αντίδραση χαρακτηρίζεται από σκληρό και πρησμένο δέρμα στο σημείο της ένεσης και τις περισσότερες φορές είναι ένδειξη φυματίωσης.
Με το μαντού είναι δυνατόν να έχουμε είτε ψευδώς θετικά ή ψευδώς αρνητικά τεστ. Ένα ψευδώς θετικό αποτέλεσμα σημαίνει ότι το τεστ είναι θετικό ενώ το άτομο δεν έχει φυματίωση. Αυτό είναι πιο πιθανό να συμβεί αν υπάρχει μόλυνση με άλλο μυκοβακτηρίδιο ή εάν έχει γίνει εμβολιασμός με το εμβόλιο κατά της φυματίωσης.
Θεραπεία
Επειδή τα βακτήρια της φυματίωσης αναπτύσσονται με αργούς ρυθμούς, η θεραπεία για ενεργό λοίμωξη είναι χρονοβόρα – συνήθως λαμβάνονται αντιβιοτικά για έξι έως δώδεκα μήνες ώστε να καταστραφεί ο βάκιλος. Η ακριβής διάρκεια των φαρμάκων και της θεραπείας εξαρτάται από την ηλικία, τη συνολική υγεία, τα αποτελέσματα των τεστ ευαισθησίας, και αν έχετε ενεργό ή ανενεργό φυματίωση.
Μετά από μερικές εβδομάδες, η ασθένεια δεν είναι πλέον μεταδοτική και μπορεί ο ασθενής να αισθάνεται καλύτερα, αλλά είναι απαραίτητο να ολοκληρώσει τη θεραπεία στην πλήρη της διάρκεια, ακριβώς όπως προβλέπεται.
Αν οι ασθενείς δεν τηρήσουν κατά γράμμα την αγωγή που τους δόθηκε, αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την ατελή θεραπεία τους. Πράγμα που σημαίνει, αφενός ότι θα υποτροπιάσουν και θα μεταδώσουν τη νόσο σε άλλους, αφετέρου ότι ευνοούν την ανάπτυξη ανθεκτικών στα φάρμακα μικροβίων. Τα πολυανθεκτικά αυτά στελέχη απαιτούν περισσότερα και διαφορετικά φάρμακα με αρκετές παρενέργειες, για ακόμα μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Δυστυχώς ο ρυθμός εμφάνισης της πολυανθεκτικής φυματίωσης αυξάνεται ανησυχητικά, χωρίς να υπάρχουν νέα αντιβιοτικά στον ορίζοντα.
Επιπλοκές
Η πνευμονική φυματίωση μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη των πνευμόνων όταν δεν διαγνωσθεί και θεραπευτεί νωρίς. Αθεράπευτη ενεργή νόσος μπορεί να εξαπλωθεί και σε άλλα μέρη του σώματος όπου μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές ή απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές. Η πιο σοβαρή επιπλοκή, όμως, είναι η αναζοπύρωση της φυματίωσης μετά την αρχική λοίμωξη και η ανάπτυξη στελεχών της νόσου ανθεκτικών στα φάρμακα.
Πρόληψη
Ο καλύτερος τρόπος για τον έλεγχο της φυματίωσης είναι η διάγνωση και η θεραπεία ατόμων με φυματίωση πριν αναπτύξουν ενεργή νόσο. Επίσης υπάρχει και το εμβόλιο κατά της φυματίωσης το οποίο μπορεί να γίνει κατά την παιδική ηλικία που είναι πιο αποτελεσματικό.
Σύμφωνα με την Ανακοίνωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας:
Η φυματίωση είναι μια μεταδοτική ασθένεια. Όπως και το κοινό κρυολόγημα, μεταδίδεται μέσω του αέρα. Μόνο οι άνθρωποι που είναι άρρωστοι με φυματίωση στους πνεύμονες τους είναι μολυσματικοί. Όταν αυτοί οι άνθρωποι βήχουν, φταρνίζονται, μιλούν ή φτύνουν, απελευθερώνουν τα μικρόβια της φυματίωσης, γνωστά ως βάκιλοι, στον αέρα. Ένα άτομο χρειάζεται μόνο για να εισπνεύσει ένα μικρό αριθμό εξ αυτών για να προσβληθεί.
Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, κάθε άτομο με ενεργό νόσο της φυματίωσης θα μολύνει κατά μέσο όρο μεταξύ 10 και 15 άτομα κάθε χρόνο. Αλλά οι άνθρωποι που μολύνονται με το βάκιλο της φυματίωσης δεν νοσούν απαραίτητα. Το ανοσοποιητικό σύστημα στήνει ένα τείχος προστασίας κατά του βακίλου της φυματίωσης το οποίο, προστατευμένο από ένα παχύ και κηρώδες στρώμα, μπορεί να παραμένει ενεργό για χρόνια. Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα ενός ατόμου είναι εξασθενημένο, οι πιθανότητες του να νοσήσει είναι μεγαλύτερες.
Συνολικά, το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού έχει αυτή τη στιγμή μολυνθεί με το βάκιλο της φυματίωσης. Το 5-10% εξ αυτών (αν ταυτόχρονα δεν είναι μολυσμένοι με τον ιό HIV) θα ασθενήσουν ή θα γίνουν μεταδοτικοί κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Οι άνθρωποι που είναι ταυτόχρονα μολυσμένοι με τον ιό HIV και τον βάκιλο της φυματίωσης είναι πολύ πιο πιθανό να αναπτύξουν φυματίωση.
Η παγκόσμια και περιφερειακή επίπτωση
Ο ΠΟΥ εκτιμά ότι ο μεγαλύτερος αριθμός νέων περιστατικών φυματίωσης, το 2008, σημειώθηκε στην περιφέρεια της Νοτιοανατολικής Ασίας (35% των περιπτώσεων σε παγκόσμιο επίπεδο). Ωστόσο, η πιθανότητα μόλυνσης με τον βάκιλο της φυματίωσης είναι σχεδόν διπλάσια στην υποσαχάρια Αφρική, με σχεδόν 350 περιπτώσεις ανά 100.000 κατοίκους.
Εκτιμάται ότι 1,7 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν από φυματίωση το 2009. Ο μεγαλύτερος αριθμός των θανάτων ήταν στην περιοχή της Αφρικής.
Ο αριθμός των νέων περιπτώσεων που προκύπτουν κάθε χρόνο εξακολουθεί να αυξάνεται σε παγκόσμιο επίπεδο στις περιοχές της Αφρικής, της Ανατολικής Μεσογείου και της Νοτιοανατολικής Ασίας.
HIV και φυματίωση
Ο ιός HIV και η φυματίωση αποτελούν ένα θανάσιμο συνδυασμό. Ο HIV αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα. Κάποιος που είναι φορέας του ιού HIV και έχει μολυνθεί με το βάκιλο της φυματίωσης έχει πολύ περισσότερες πιθανότητες να αρρωστήσει με φυματίωση. Για την ακρίβεια, η φυματίωση είναι η κύρια αιτία θανάτου μεταξύ των ανθρώπων που είναι οροθετικοί.
Μέχρι πριν από 50 χρόνια, δεν υπήρχαν φάρμακα για τη θεραπεία της φυματίωσης. Τώρα, στελέχη τα οποία είναι ανθεκτικά σε συγκεκριμένα φάρμακα κατά της φυματίωσης έχουν καταγραφεί σε όλες τις χώρες. Ακόμα χειρότερα, έχουν προκύψει και στελέχη της φυματίωσης που είναι ανθεκτικά όχι μόνο σε κάποια, αλλά σε όλα τα σημαντικά φάρμακα που υπάρχουν για την καταπολέμηση της.
Η ανθεκτική στα φάρμακα φυματίωση προκαλείται από μη ολοκληρωμένη θεραπεία , από λάθος θεραπευτικά σχήματα, ή επειδή η προμήθεια φαρμάκων μπορεί να είναι αναξιόπιστη . Μια ιδιαίτερα επικίνδυνη μορφή της ανθεκτικής στα φάρμακα φυματίωσης είναι η πολυανθεκτική φυματίωση (MDR-TB), η οποία ορίζεται ως η νόσος που προκαλείται από βακίλους της φυματίωσης ανθεκτική τουλάχιστον στις ισονιαζίδη και ριφαμπικίνη, τα δύο πιο ισχυρά φάρμακα κατά της φυματίωσης.
Ενώ η πολυανθεκτική φυματίωση είναι γενικά ιάσιμη, απαιτεί εκτεταμένη χημειοθεραπεία (μέχρι δύο χρόνια θεραπείας) με δεύτερης γραμμής φάρμακα κατά της φυματίωσης, είναι πιο δαπανηρή από ότι η θεραπεία με τα πρώτης γραμμής φάρμακα και παρουσιάζονται σοβαρότερες (αν και διαχειρίσιμες) παρενέργειες.
Η εμφάνιση της Πολυανθεκτικής φυματίωσης αποτελεί σοβαρή απειλή για τον έλεγχο της φυματίωσης, και επιβεβαιώνει την επείγουσα ανάγκη να ενισχυθεί ο βασικός έλεγχος της φυματίωσης.
Μέτρα του Π.Ο.Υ.
Για την αντιμετώπιση αυτής της μάστιγας, όλα τα συστήματα υγείας παγκοσμίως τέθηκαν σε επαγρύπνηση. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) εκπόνησε το πρόγραμμα DOTS (Directly Observed Therapy, Short Course – Πρόγραμμα Βραχυθεραπείας Υπό Άμεση Παρακολούθηση) που εφαρμόζεται σε 102 χώρες με διάφορες τροποποιήσεις. Οι βασικές αρχές του προγράμματος είναι πέντε:
1. Κρατική μέριμνα.
2. Βελτιωμένος εργαστηριακός έλεγχος.
3. Άμεσα επιτηρούμενη θεραπεία διάρκειας 6 έως 8 μηνών σε όλους τους ασθενείς με θετικά πτύελα.
4. Δωρεάν αντιφυματικά φάρμακα.
5. Ύπαρξη συστήματος καταγραφής και αξιολόγησης της θεραπείας.
Για την αντιμετώπιση της πολυανθεκτικής φυματίωσης αναπτύχθηκε συμπληρωματικά το πρόγραμμα DOTS-plus για τις χώρες που ήδη εφαρμόζουν το DOTS.
Οι έξι άξονες της στρατηγικής για να σταματήσουμε την εξάπλωση της φυματίωσης είναι:
– Παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών οι οποίες πρέπει να είναι διαθέσιμες σε όλους, συμπεριλαμβανομένων των φτωχότερων και πιο ευάλωτων, ακόμη και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές.
– Αντιμετώπιση της πολυανθεκτικής φυματίωσης και της φυματίωσης σε άτομα με HIV.
– Ενίσχυση των συστημάτων υγείας των χωρών και ειδικότερα της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.
– Διασφάλιση από όλους όσους προσφέρουν υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης ότι μπορούν να προσεγγίσουν τον κάθε ασθενή.
– Ενίσχυση των ατόμων με φυματίωση, και των κοινοτήτων στις οποίες ανήκουν οι οποίες μπορούν να συντελέσουν στην μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των προγραμμάτων ελέγχου της φυματίωσης.
– Ενεργοποίηση και προώθηση της έρευνας. Ενώ με τα σημερινά εργαλεία μπορούμε να ελέγξουμε τη φυματίωση, για την εξάλειψη της θα χρειαστούμε νέες διαγνωστικές μεθόδους, φάρμακα και εμβόλια.
Η Στρατηγική για την εξάλειψη της φυματίωσης έχει θέσει τους ακόλουθους στόχους :
Μέχρι το 2015: να μειωθεί ο επιπολασμός της φυματίωσης και τα ποσοστά θνησιμότητας κατά 50% σε σχέση με το 1990.
Μέχρι το 2050: Να εξαλειφθεί η φυματίωσης ως πρόβλημα δημόσιας υγείας (λιγότερο από 1 κρούσμα ανά εκατομμύριο πληθυσμού).
Τέλος, σας παρουσιάζουμε τα στοιχεία που δίνει το ΚΕΕΛΠΝΟ σχετικά με διαδεδομένες αλλά παραπλανητικές απόψεις για την φυματίωση.
Διαδεδομένοι μύθοι και αλήθειες:
Η φυματίωση είναι κληρονομική νόσος.
Η φυματίωση δεν είναι κληρονομική νόσος και οι γενετικοί παράγοντες δεν παίζουν κανένα ρόλο στη μετάδοση της νόσου. Ωστόσο, μέλη της ίδιας οικογένειας μπορεί να μολυνθούν.
Η λοίμωξη μεταδίδεται από άτομο σε άτομο μέσω του αέρα. Το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης ή βάκιλος του Koch εξαπλώνεται με μικροσκοπικά σταγονίδια που απελευθερώνονται στον αέρα όταν κάποιος με ενεργό μορφή της νόσου βήχει, μιλάει, γελάει, τραγουδάει ή φτερνίζεται.
Ωστόσο δεν αρκεί η απλή εισπνοή των μολυσμένων σταγονιδίων αλλά μια πιο παρατεταμένη έκθεση. Για το λόγο αυτό κινδυνεύουν περισσότερο όσοι έχουν ζουν στο ίδιο σπίτι με κάποιον πάσχοντα που δεν λαμβάνει την κατάλληλη αγωγή.
Η φυματίωση οφείλεται στο υπερβολικό κάπνισμα.
Το κάπνισμα προδιαθέτει στην ανάπτυξη αναπνευστικών παθήσεων. Ωστόσο, η φυματίωση οφείλεται στη λοίμωξη με το βακτήριο mycobacterium tuberculosis.
Επίσης, μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν όσοι εργάζονται ή διαμένουν σε ιδρύματα. Άλλες ομάδες υψηλού κινδύνου είναι οι ανοσοκατασταλμένοι όπως πχ οι πάσχοντες από AIDS ή όσοι χρησιμοποιούν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα όπως κορτικοστεροειδή, οι χρήστες ενδοφλεβίων ναρκωτικών και όσοι υποσιτίζονται.
Η φυματίωση είναι ασθένεια του παρελθόντος. Δεν υπάρχει σήμερα φυματίωση στην Ελλάδα.
Η φυματίωση εξακολουθεί να αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας παγκοσμίως. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εκτιμά ότι το 2009 υπήρχαν 9.4 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις φυματίωσης και 4700 θάνατοι την ημέρα. Η φυματίωση εξακολουθεί να υπάρχει και στην Ελλάδα. Παρόλο που η επίπτωση της νόσου είναι χαμηλή και ο αριθμός των νέων περιπτώσεων μειώνεται, ο αριθμός των νέων περιπτώσεων μεταξύ των μετακινούμενων πληθυσμών έχει αυξηθεί 6 φορές τα τελευταία 15 χρόνια. Παράλληλα, η αντοχή στα πρωτεύοντα και δευτερεύοντα αντιφυματικά φάρμακα εξακολουθεί να είναι υψηλότερη στην Ελλάδα από ότι στις περισσότερες χώρες της Δυτικής Ευρώπης.
Η φυματίωση είναι νόσος μόνο των φτωχών .
Η φυματίωση είναι αερογενής νόσος και μπορεί εύκολα να προσβάλει οποιονδήποτε, φτωχό ή πλούσιο. Ωστόσο, ο συνωστισμός, η έλλειψη αερισμού, η περιορισμένη πρόσβαση στην υγιειονομική περίθαλψη, ο υποσιτισμός κλπ., προδιαθέτουν τους φτωχότερους ανθρώπους στη φυματίωση. Ορισμένοι πληθυσμοί πχ. μετανάστες, HIV οροθετικοί και ανοσοκατασταλμένοι ασθενείς, οι ηλικιωμένοι και οι άστεγοι, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με αυτούς τους πληθυσμούς βρίσκονται επίσης σε κίνδυνο.
Η λοίμωξη με το m. tuberculosis ακολουθείται πάντα από την ανάπτυξη νόσου.
Μόνο το 10% των ανθρώπων που μολύνονται θα αναπτύξει φυματίωση κάποια στιγμή στη ζωή του. Ένα άτομο μπορεί να έχει μολυνθεί για χρόνια χωρίς να αναπτύξει τη νόσο. Κάποιος που έχει μολυνθεί με το βάκιλο της φυματίωσης μπορεί να μην ασθενεί γιατί το ανοσοποιητικό του σύστημα είναι αρκετά ισχυρό ώστε να προστατεύει τον οργανισμό του, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα νοσήσει στο μέλλον.
Η θετική δερμοαντίδραση mantoux αποτελεί ένδειξη ενεργού φυματίωσης.
Η στοχευμένη δοκιμασία δερματικής φυματινο-αντίδρασης (Tuberculin skin test, TST) αποτελεί ένδειξη λοίμωξης με στέλεχος μυκοβακτηριδίου. Η δοκιμασία επιβεβαιώνει μόνο την έκθεση στη νόσο και όχι την παρουσία νόσου. Ένα άτομο έχει την νόσο μόνο εάν η Mantoyx είναι θετική, η νόσος είναι συμπτωματική και η λοίμωξη είναι μεταδοτική.
Η δερμοαντίδραση mantoux ήταν αρνητική, άρα δεν έχω φυματίωση
Λάθος. Περισσότερο από το 20% των ατόμων που έχουν μολυνθεί με το μυκοβακτηρίδιο δεν έχουν θετική Mantoux.
Η μικρή ή καθόλου αντίδραση στη δοκιμασία Mantoux συνήθως σημαίνει ότι δεν υπάρχει μόλυνση από φυματίωση αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις είναι δυνατόν να υπάρχει φυματίωση, παρά τα αρνητικά τεστ.
Λόγοι για μια ψευδώς αρνητική δοκιμασία περιλαμβάνουν:
- Πολύ πρόσφατη μόλυνση με φυματίωση καθώς χρειάζονται οκτώ έως δέκα εβδομάδες για το σώμα ώστε να αντιδράσει στη δερματική δοκιμασία
- Σοβαρά εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα (πχ ασθενής με AIDS, ή ατόμο που λαμβάνει κορτικοστεροειδή ή χημειοθεραπεία).
- Ο εμβολιασμός με ζωντανό ιό. Τα εμβόλια που περιέχουν ένα ζωντανό ιό, όπως η ιλαρά ή το εμβόλιο της ευλογιάς.
- Λάθη κατά την πραγματοποίηση της δοκιμασίας. Μερικές φορές η φυματίνη μπορεί να ενέχεται πολύ βαθιά κάτω από την επιφάνεια του δέρματός. Στην περίπτωση αυτή η αντίδραση μπορεί να μην είναι ορατή.
Οι εμπορικές μέθοδοι οροδιάγνωσης συνιστώνται για τη διάγνωση της φυματίωσης στα παιδιά.
Ο ΠΟΥ πρόσφατα (2011) υιοθέτησε αρνητική πολιτική και συνέστησε ότι οι υπάρχουσες εμπορικές μέθοδοι οροδιάγνωσης της φυματίωσης δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σε άτομα με πιθανή ενεργό πνευμονική και εξωπνευμονική φυματίωση, ανεξάρτητα από το εάν είναι φορείς του ιού HIV. Η σύσταση ισχύει επίσης και για τα παιδιά.
Μόνο οι ασθενείς με ενεργό νόσο έχουν ένδειξη χορήγησης αντιφυματικής αγωγής.
Για να καθοριστεί εάν ένα άτομο με θετική mantoux έχει αναπτύξει φυματίωση, απαιτείται περαιτέρω έλεγχος: ακτινογραφία θώρακος και εάν αυτή είναι παθολογική, διαδοχικές βακτηριολογικές εξετάσεις πτυέλων για την εύρεση του βακίλου. Ακόμα και εάν οι καλλιέργειες είναι αρνητικές, ο ιατρός μπορεί να συστήσει προφυλακτική αγωγή για 6-12 μήνες. Η στρατηγική αυτή μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου στο μέλλον.
