Σε τι με βοηθά η ψυχοθεραπεία;
Συγγραφέας Δανάη Χορομίδου Γράφτηκε στις ,
Συμβολές της ψυχοθεραπείας στην ανάπτυξη και προαγωγή της ψυχικής υγείας:
αυθορμητισμός και ενσωμάτωση της προσωπικότητας
Η ανάπτυξη της υγείας, περιλαμβάνει την ανάπτυξη της ψυχικής μας υγείας, η οποία αναφέρεται στην ανάπτυξη των δυνατοτήτων μας και των λειτουργικών στοιχείων της προσωπικότητάς μας, που θα μας καταρτίσουν δυνατούς, με αίσθημα αυτοεκτίμησης και αυξημένο επίπεδο ζωτικότητας.
Η ανάπτυξη της ψυχικής μας υγείας περιλαμβάνει επίσης την εξισορρόπηση των επιπέδων σκέψης-συναισθήματος και δράσης: αυτό που σκεφτόμαστε να είναι σύμφωνο με αυτό που αισθανόμαστε και με αυτό που τελικά κάνουμε.
Πρόκειται για μια κατάσταση εσωτερικής αρμονίας, που ο πατέρας του ψυχοδράματος και της ομαδικής ψυχοθεραπείας, J.L.Moreno, ονόμαζε «αυθορμητισμό».
Σύμφωνα με τον Moreno, o αυθορμητισμός αποτελεί ξεχωριστή ικανότητα του ανθρώπου που ενυπάρχει σε αυτόν από τη στιγμή της γέννησης και που μπορεί να εξασκηθεί και να βελτιωθεί.
Η ανάπτυξη της ικανότητας για αυθορμητισμό, μας βοηθά στο να μπορούμε να ανταποκρινόμαστε με επιτυχία και δημιουργικότητα στις διάφορες προκλήσεις της ζωής μας καθώς εξελίσσεται και να βγαίνουμε «νικητές».
Όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση αυθορμητισμού, βιώνουμε μια εσωτερική άνεση και ελευθερία και είμαστε ανοιχτοί σε εμπνεύσεις και την πηγή της δημιουργικότητας μέσα μας. Είμαστε ευάλωτοι, ανθρώπινοι και σε ετοιμότητα να δώσουμε και να πάρουμε στις συναλλαγές μας. Η έκφρασή μας έχει μια σιγουριά, εμπιστοσύνη και υπάρχει ένα είδος έξαψης -μια αίσθηση ζωτικότητας που αναβλύζει από μέσα μας.
Με άλλα λόγια, όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση αυθορμητισμού, είμαστε «συντονισμένοι» και σε επαφή με τον πραγματικό μας εαυτό, έτσι ώστε να μπορούμε να χρησιμοποιούμε το δυναμικό μας με τον ωφελιμότερο τρόπο.
Σε αντιδιαστολή με την κατάσταση αυθορμητισμού είναι η κατάσταση φόβου, άγχους και ανησυχίας- καταστάσεις που δίνουν «χώρο» στην ανάπτυξη της ψυχοπαθολογίας- και που ο Moreno τις αντιλαμβάνεται ως το αποτέλεσμα της έλλειψης αυθορμητισμού. Έτσι, όσο πιο αυθόρμητοι είμαστε, τόσο μικραίνει και εξαφανίζεται το άγχος. Με την παντελή έλλειψη αυθορμητισμού, το άγχος φτάνει στο ανώτατό του επίπεδο, στο σημείο πανικού.
Το να μπορούμε να δρούμε αυθεντικά και με τον καταλληλότερο τρόπο στο «εδώ και τώρα» των καταστάσεων που αντιμετωπίζουμε, υπονοεί μια δουλειά που έχουμε κάνει με τον εαυτό μας που στην ψυχολογία ονομάζεται «ενσωμάτωση της προσωπικότητας».
Η ενσωμάτωση της προσωπικότητας, ουσιαστικά αναφέρεται στο να έχουμε γνωρίσει, να έχουμε αποδεχτεί και να έχουμε συμφιλιωθεί με το ποιοι είμαστε, έτσι ώστε να νιώθουμε μια αίσθηση πληρότητας-ενοποιημένου εαυτού, αυτοεκτίμησης, εκτίμησης των άλλων και απελευθέρωσης: να νιώθουμε «εντάξει» με αυτό που είμαστε και να μπορούμε να το εκφράζουμε/ενσαρκώνουμε. Ή αλλιώς, να γίνουμε αυτοί που είμαστε!
Οι περισσότερες ψυχοθεραπείες υπαρξιακής και ανθρωποκεντρικής κατεύθυνσης-μεταξύ των οποίων και το ψυχόδραμα- στοχεύουν με τον ένα ή άλλο τρόπο στην ανάπτυξη της ικανότητάς μας για αυθορμητισμό, είτε τον ονομάζουν «αυθεντικότητα», «αυτογνωσία» ή αλλιώς.
Στο ψυχόδραμα ειδικότερα, κύρια μέριμνα του θεραπευτή είναι η ανάπτυξη του υγιούς μέρους της προσωπικότητας του ατόμου: όταν έχουμε ενσωματώσει μια σαφή και καλή εικόνα για τις ικανότητές μας, είμαστε περισσότερο έτοιμοι να δούμε, να αντιμετωπίσουμε και διαχειριστούμε τις δυσλειτουργικές μας πλευρές και τα «σκοτεινά μας σημεία» με χαλαρότερο και πιο δημιουργικό τρόπο!
