Οι πολυσυνταγογραφημένες σε όλο τον κόσμο στατίνες θεωρούνται πολύτιμα φάρμακα στη μάχη κατά των καρδιαγγειακών προβλημάτων, καθώς ρίχνουν δραστικά το επίπεδο της «κακής» χοληστερόλης (LDL).

Όμως μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα έρχεται για πρώτη φορά να αναδείξει μια πιθανή παρενέργειά τους: φαίνεται πως σε έναν βαθμό οι στατίνες εξουδετερώνουν τα οφέλη που αποκομίζει ο οργανισμός από τη σωματική άσκηση.

Η διαπίστωση αυτή -στο μέτρο που ισχύει- θέτει ενώπιον διλήμματος τους γιατρούς και τους ασθενείς, επειδή ακριβώς εκείνοι που πρέπει να ωφελούνται περισσότερο από την άσκηση, δηλαδή όσοι κάνουν καθιστική ζωή, είναι υπέρβαροι, μεσήλικες ή καρδιοπαθείς, είναι ακριβώς οι ίδιοι που συνήθως παίρνουν και στατίνες. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι τόσο οι στατίνες, όσο και η σωματική άσκηση, μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο εμφράγματος, εγκεφαλικού και γενικότερα πρόωρου θανάτου. Κανονικά, ο συνδυασμός στατινών και άσκησης θα ήταν η ιδανική λύση, όμως η νέα μελέτη δείχνει μια πιο πολύπλοκη -και ανησυχητική- εικόνα.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Τζον Δάιφολτ του πανεπιστημίου του Μισούρι, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό του Αμερικανικού Κολλεγίου Καρδιολογίας, σύμφωνα με τους «New York Times», διενήργησαν επί τρεις μήνες εργαστηριακά τεστ με δύο ομάδες εθελοντών, μεταδίδει το ΑΜΠΕ.

Η μια ομάδα απλώς ασκείτο επί 45 λεπτά τη μέρα, ενώ η δεύτερη, εκτός από την άσκηση, έπαιρνε καθημερινά και μια δόση στατίνης (σιμβαστατίνης) των 40 μιλιγκράμ.

Μετά το τέλος των τεστ, οι επιστήμονες έκαναν αναλύσεις για την κατάσταση των μυών και γενικότερα του οργανισμού των δύο ομάδων.

Οι εθελοντές της πρώτης ομάδας, που δεν έπαιρναν στατίνες, είχαν βελτιώσει σημαντικά την αεροβική κατάστασή τους πάνω από 10% κατά μέσον όρο. Όμως τα μέλη της δεύτερης ομάδας, που έκαναν και φαρμακευτική θεραπεία, εμφάνιζαν οριακό αεροβικό όφελος της τάξης μόλις του 1%, ενώ μερικοί μάλιστα είχαν χειρότερη αεροβική κατάσταση μετά το τέλος της τρίμηνης περιόδου σωματικής άσκησης,

Το απρόσμενο αυτό εύρημα, σύμφωνα με τους ερευνητές, δείχνει ότι εν μέρει οι στατίνες ακυρώνουν τα αναμφισβήτητα οφέλη της άσκησης. Η μικροσκοπική εξέταση δειγμάτων μυϊκών ιστών από μέλη των δύο ομάδων έδειξε ότι σε όσους δεν έπαιρναν στατίνες παράλληλα με την άσκηση, τα μιτοχόνδρια, τα λεγόμενα και ενεργειακά «εργοστάσια» των κυττάρων, είχαν αυξηθεί σε αριθμό και ισχύ χάρη στην άσκηση. Αντίθετα, σε όσους έπαιρναν τις στατίνες, η υγεία των μιτοχονδρίων εμφανιζόταν χειρότερη.

Όπως είπε ο Τζ. Δάιφολτ, όσοι παίρνουν στατίνες παράλληλα με τη σωματική άσκηση, δεν έχουν το ίδιο όφελος. Η διαπίστωση αυτή έρχεται να προστεθεί σε άλλες, από προηγούμενες μελέτες, οι οποίες επίσης παρέχουν ενδείξεις ότι η συγκεκριμένη κατηγορία φαρμάκων μπορεί να επιδράσει αρνητικά στην αποτελεσματικότητα της σωματικής άσκησης.

Για παράδειγμα, τα ποντίκια στα οποία δόθηκαν στατίνες, δεν μπορούσαν να τρέξουν τόσο όσο τα πειραματόζωα που δεν έπαιρναν το φάρμακο. Επίσης, έχει διαπιστωθεί ότι οι μαραθωνοδρόμοι που παίρνουν στατίνες, εμφανίζουν περισσότερες ενδείξεις μυϊκής βλάβης μετά από έναν αγώνα, σε σχέση με όσους αθλητές δεν παίρνουν τα ίδια φάρμακα.

Ο Τζ. Δάιφολτ επισήμανε ότι όλα αυτά δεν σημαίνουν επουδενί πως οι στατίνες δεν έχουν σημαντική αξία. «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι στατίνες σώζουν ζωές», τόνισε, ιδίως όσον αφορά τους ανθρώπους που έχουν οικογενειακό ιστορικό υψηλής χοληστερόλης και καρδιοπάθειας.

Από την άλλη, πρόσθεσε, για άλλους ανθρώπους, πιθανώς είναι πιο δύσκολο να υπολογιστεί σωστά το ισοζύγιο κινδύνου-οφέλους αναφορικά με τις στατίνες, αν ληφθεί υπόψη ότι η χαμηλή αεροβική ικανότητα ενός ανθρώπου αποτελεί παράγοντα κινδύνου για πρόωρο θάνατο. Αν, όπως είπε ο Αμερικανός επιστήμονας, οι στατίνες όντως αντισταθμίζουν μερικά ή πλήρως το όφελος της σωματικής άσκησης, τότε αυτό θα έπρεπε να αποτελεί πηγή ανησυχίας.

Μια λύση ίσως θα ήταν πρώτα κανείς να βελτιώνει τη «φόρμα» του και μετά να ξεκινά τις στατίνες, όμως αυτό, επισήμανε ο Δάιφολτ, είναι κάτι που οπωσδήποτε ο κάθε ασθενής θα πρέπει να συζητήσει με τον γιατρό του.