“Ανυπόφορη” η ζωή στις πόλεις
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
Βαρύ φορτίο για τη σωματική και την ψυχική υγεία των κατοίκων αποτελεί η ζωή στις πόλεις.
Οι επιστήμονες συνδέουν πλήθος παθήσεων με την έκθεση στους κάθε λογής ρύπους της πόλης. Σε αυτά περιλαμβάνονται δερματολογικές παθήσεις (δερματίτιδες, πρόωρη γήρανση και καρκίνος του δέρματος).
Παθήσεις από το νευρικό σύστημα (στρες, διαταραχές ύπνου), το αναπνευστικό (ρινίτιδες, βρογχίτιδες, άσθμα, καρκίνος πνεύμονα). Παθήσεις από το πεπτικό, το ουροποιητικό και το αναπαραγωγικό σύστημα.
Μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο έδειξε ότι η έκθεση των μαθητών στους ρύπους των αυτοκινήτων οδηγεί σε αύξηση του βρογχικού άσθματος κατά 15% έως 30%. Το συγκεκριμένο εύρημα επιβεβαιώνεται από σειρά άλλων μελετών, οι οποίες συνέδεσαν ευθέως την έκθεση στους ρύπους των αυτοκινήτων με βλάβες στις στεφανιαίες αρτηρίες της καρδιάς.
Ενδεικτικό είναι το στοιχείο ότι άνθρωποι που δεν έχουν καπνίσει ποτέ, αλλά ζουν σε περιοχές με μεγαλύτερα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης αντιμετωπίζουν περίπου 20% περισσότερες πιθανότητες θνησιμότητας από καρκίνο του πνεύμονα σε σχέση με ανθρώπους που ζουν σε πιο καθαρή ατμόσφαιρα.
Αλλες μελέτες συνδέουν την ατμοσφαιρική ρύπανση με εμφάνιση πονοκεφάλων. Οι ρύποι που «ενοχοποιούνται» είναι το όζον, το μονοξείδιο του άνθρακα και μικρά σωματίδια που προέρχονταν από τη χρήση βενζίνης και φυσικού αερίου. Επιβλαβής είναι και η φωτορύπανση, η οποία είναι χαρακτηριστική των μεγάλων πόλεων. Οι υπερβολικές ποσότητες φωτισμού οδηγούν σε θάμβωση και μείωση της ορατότητας, συνδέονται με πρόκληση τροχαίων ατυχημάτων, πονοκεφάλους και αϋπνίες.
Πραγματικός «εφιάλτης», όμως, για τους κατοίκους των πόλεων είναι οι ρυθμοί ζωής και οι επιπτώσεις τους στην ψυχική υγεία. Μελέτες δείχνουν ότι άνθρωποι που έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει στις πόλεις αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εκδηλώσουν άγχος και διαταραχές συμπεριφοράς.
Σύμφωνα με Καναδούς ερευνητές, οι κάτοικοι των αστικών περιοχών διατρέχουν αυξημένο κατά 21% κίνδυνο για αγχώδεις διαταραχές και 39% αυξημένο κίνδυνο για διαταραχές της διάθεση και σχεδόν διπλάσια ποσοστά σχιζοφρένειας σε σύγκριση με ανθρώπους που δεν ζουν στις πόλεις.
Γερμανοί ερευνητές χρησιμοποίησαν μαγνητική τομογραφία προκειμένου να μελετήσουν την εγκεφαλική δραστηριότητα υγιών εθελοντών, αστικών και αγροτικών περιοχών.
Ανακάλυψαν ότι όσοι ζούσαν σε πόλεις είχαν μεγαλύτερη ανταπόκριση στο στρες στην αμυγδαλή, περιοχή του εγκεφάλου που ενέχεται στη ρύθμιση του συναισθήματος και της διάθεσης.
Ανακάλυψαν, επίσης, ότι το να μεγαλώσει κάποιος στην πόλη συνδέεται με τον προσαγωγίου φλοιό, που εμπλέκεται στη ρύθμιση της αρνητικής διάθεσης και του στρες.
Πρόσφατες μελέτες συνδέουν τα αυξημένα ποσοστά σχιζοφρένειας και ψυχωσικών διαταραχών στις πόλεις με την κοινωνική απομόνωση, την έλλειψη στήριξης, δεσμών και ομαδικού πνεύματος.
Η «εχθρικότητα» του αστικού περιβάλλοντος, που είναι πολύ πιο απειλητική για τις ευπαθείς ομάδες του αστικού πληθυσμού, όπως είναι τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με ειδικές ανάγκες, δεν σχετίζεται απαραίτητα με υποβαθμισμένες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες. Φτωχογειτονιές μεγαλουπόλεων είναι συχνά πιο ανθρώπινες και φιλικές απ’ ό,τι μεσοαστικές περιοχές, όπου έχει χαθεί το στοιχείο της γειτονιάς, των διαπροσωπικών σχέσεων και των κοινωνικών συναναστροφών.
Η έλλειψη αυτή είναι ιδιαίτερα έντονη στα μεγάλα οικοδομικά συγκροτήματα, τα οποία χαρακτηρίζουν πολλές από τις σύγχρονες πόλεις.
Η EΛΛΕΙΨΗ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΚΑΙ Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ
Ο καθηγητής και πρόεδρος του ΕΟΦ Γιάννης Τούντας σημειώνει ότι η έλλειψη χώρου για δημόσιες λειτουργίες, για ψυχαγωγία και για πράσινο αποτελεί σημαντικό πρόβλημα σε πολλές πόλεις, ιδιαίτερα στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες.
Η έλλειψη κήπων, μεγάλων πλατειών και λεωφόρων με δενδροφύτευση επιβαρύνει την ατμοσφαιρική ρύπανση και επιδεινώνει την υπερθέρμανση της πόλης, ενώ επιδρά δυσμενώς και στην κοινωνική και ψυχική ευεξία των κατοίκων. Στο Λεκανοπέδιο Αττικής, το «αστικό πράσινο» καταλαμβάνει μόνο το 1,5% έως 2,5% του χώρου. Ο συνωστισμός που χαρακτηρίζει τις πυκνοκατοικημένες σύγχρονες πόλεις -εξηγεί- αυξάνει την ψυχοπαθολογία των κατοίκων, την παθολογική κοινωνική συμπεριφορά, την εγκληματικότητα.
Οταν, μάλιστα, συνυπάρχουν και άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες, όπως η φτώχεια, οι υποβαθμισμένες συνθήκες κατοικίας, οι αρνητικές επιδράσεις του συνωστισμού γίνονται ιδιαίτερα έντονες. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν και οι κοινωνικές σχέσεις. Στο πυκνοκατοικημένο Τόκιο παρουσιάζονται πολύ λιγότερα προβλήματα απ’ ό,τι στην πυκνοκατοικημένη Νέα Υόρκη. Το Τόκιο έχει χαμηλή ανεργία, οι οικογενειακοί και κοινωνικοί θεσμοί είναι ισχυροί και το κράτος παρέχει αποτελεσματική κοινωνική στήριξη.
