Επανάσταση στην αντιμετώπιση του καρκίνου με το Εθνικό Αρχείο Νεοπλασιών
Συγγραφέας Ευγενία Κρεμαστινού Γράφτηκε στις ,
Η δημιουργία Αρχείου Νεοπλασιών θα δώσει τη δυνατότητα για στοχευμένες θεραπείες
Επανάσταση στην αντιμετώπιση του καρκίνου, με δυνατότητα να σώζονται εκατοντάδες ζωές κάθε χρόνο, φέρνει στο Εθνικό Σύστημα Υγείας της Βρετανίας (NHS) η λειτουργία του Εθνικού Αρχείου Νεοπλασιών. Παράλληλα με το σύστημα αυτό θα εξοικονομούνται πολλά χρήματα από τις δημόσιες δαπάνες για την υγεία. Πρόκειται για μια κεντρική ηλεκτρονική πύλη δεδομένων, στην οποία θα έχουν πρόσβαση οι γιατροί όλης της χώρας.
Μέσα από αυτήν θα μπορούν να ενημερώνονται, να συγκρίνουν τα ιδιαίτερα στοιχεία στη νοσηλεία και τη συμπτωματολογία του ασθενούς τους με άλλους που είχαν ακριβώς την ίδια νόσο και ακολούθως να επιλέγουν για κείνον την πιο αποτελεσματική θεραπεία που εφαρμόστηκε σε ανάλογες περιπτώσεις. Στη χώρα μας η κατάρτιση ανάλογου αρχείου έχει αρχίσει πρόσφατα, «είμαστε η τελευταία χώρα στην Ευρώπη», λέει η καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας Τζένη Κρεμαστινού.
Το νέο Εθνικό Αρχείο Νεοπλασιών περιλαμβάνει συγκεντρωμένα τα αναλυτικά δεδομένα από 350.000 ασθενείς που αντιμετωπίστηκαν στην Αγγλία τα τελευταία χρόνια και απλά δεδομένα 11 εκατομμυρίων ασθενών από το ιστορικό αρχείο των 30 τελευταίων ετών.
Σύμφωνα με τους «Τάιμς» του Λονδίνου, η εφαρμογή και η χρήση του Αρχείου από τους γιατρούς όλης της χώρας ανοίγει τον δρόμο για υψηλού επιπέδου θεραπεία, η οποία μάλιστα θα είναι επικεντρωμένη στο νοσολογικό προφίλ κάθε ασθενούς. Ως εργαλείο στο οπλοστάσιο των γιατρών, θα τους βοηθά να στοχεύουν θεραπευτικά στις γενετικές μεταλλάξεις με τη νέα γενιά φαρμάκων που έχουν σχεδιαστεί για να δρουν αποτελεσματικά και χωρίς παρενέργειες.
«Πρόκειται για μία εφαρμογή του βρετανικού Δημοσίου που θα αλλάξει τους όρους του παιχνιδιού στην αντιμετώπιση του καρκίνου», δηλώνει ο Τεμ Ράσμπας, ο οποίος ηγείται του προγράμματος. «Η στρατηγική αυτή είναι τόσο προχωρημένη που μας τοποθετεί σε παγκόσμιο επίπεδο στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης του καρκίνου για την επόμενη 20ετία», εξηγεί ο ίδιος.
Το Αρχείο θα ενημερώνεται κάθε μήνα από όλα τα νοσοκομεία που διαθέτουν ογκολογικά τμήματα. Οι πληροφορίες που μπορεί ένας γιατρός να βρει είναι αποτελέσματα από βιοψίες, ειδικές εξετάσεις (γονιδιακούς ελέγχους, ανοσοϊστοχημεία κ.ά.), ακτινολογικά ευρήματα και σε όλες τις περιπτώσεις ποιο μοντέλο αντιμετώπισης εφαρμόστηκε κάθε φορά και ποια ήταν η πιο αποτελεσματική θεραπεία ή σχήμα.
«Ο εκσυγχρονισμός του Εθνικού Αρχείου Νεοπλασιών σε όλη την Αγγλία πρόκειται να ωφελήσει όχι μόνο τους πολίτες στη χώρα μας, αλλά και ασθενείς που βρίσκονται σε οποιαδήποτε περιοχή του κόσμου», λέει ο δρ Ράσμπας.
ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Όπως εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής Θεραπευτικής και πρόεδρος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Αθανάσιος Δημόπουλος, η λειτουργία του Αρχείου, όπως περιγράφεται από τα δημοσιεύματα, είναι ιδιαίτερα σημαντική και για τους ασθενείς και για τους γιατρούς, καθώς και για την εθνική οικονομία». Μάλιστα, παρά την οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα μας, έχει ξεκινήσει εδώ και μερικά χρόνια και βρίσκεται σε εξέλιξη η δημιουργία του Εθνικού Αρχείου Νεοπλασιών από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ).
«Απλώς στην Ελλάδα δεν μπορούμε να το ολοκληρώσουμε τόσο σύντομα, καθώς η συγκέντρωση των στοιχείων είναι πιο περίπλοκη από αυτή στη Βρετανία. Μπορεί για παράδειγμα ένας ασθενής να κάνει τη χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης όγκου σε ένα νοσοκομείο, να πάρει τα αποτελέσματα από τη βιοψία του και ακολούθως να επισκεφθεί άλλη μονάδα υγείας για τη θεραπεία του. Όλο αυτό εμείς οι ειδικοί θα πρέπει να το συγκεντρώσουμε και να το παρουσιάσουμε στη νέα βάση δεδομένων», προσθέτει ο κ. Δημόπουλος.
Αν και στην Ελλάδα ο καρκίνος αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου (24,4%) μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα, είμαστε ουραγοί της Ευρώπης στην τεκμηρίωση του Εθνικού Αρχείου Νεοπλασιών. «Για πάρα πολλά χρόνια προσπαθούσε να αρχίσει η καταγραφή, αλλά ήταν σχετικά δύσκολο στη χώρα μας. Με νέο νόμο η κατάρτισή του μεταφέρθηκε στο ΚΕΕΛΠΝΟ. Πρόσφατα ενισχύθηκε μέσω του προγράμματος ΕΣΠΑ», λέει η Τζένη Κουρέα – Κρεμαστινού, καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας, πρόεδρος ΚΕΕΛΠΝΟ.
Σήμερα, σύμφωνα με την κ. Κρεμαστινού, έχουν δημιουργηθεί οι βάσεις, έχουν επιλεγεί στα περισσότερα νοσοκομεία τα άτομα που κάνουν την καταγραφή (μόνιμοι κοινωνικοί λειτουργοί), έχουν εκπαιδευτεί, έχουν αγοραστεί υπολογιστές για τον καθένα και έχει αρχίσει η καταγραφή των περιστατικών. Στο ΚΕΕΛΠΝΟ υπάρχει ειδικό γραφείο και υπεύθυνη είναι η κ. Ευαγγελία Τζάλα, στατιστικολόγος.
«Τα αρχεία δεν είναι μια απλή επιδημιολογική μελέτη νέων περιπτώσεων, πρέπει να έχουμε μακροχρόνια παρακολούθηση του περιστατικού. Είμαστε η τελευταία χώρα που δεν έχει εθνικό αρχείο. Αν όλα εξελιχθούν καλά, σε περίπου δύο χρόνια θα έχουμε τα πρώτα στοιχεία», καταλήγει η κ. Κρεμαστινού.
Η επιλογή του φαρμάκου
Όσον αφορά τη χρήση των νέων, ακριβών φαρμάκων, παρότι είναι πιο αποτελεσματικά, όπως έχει φανεί δεν αποδίδουν σε όλους τους ασθενείς. Έχοντας όμως το γενετικό προφίλ τους και τη νέα βάση δεδομένων, το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Βρετανίας θα μπορεί να εξοικονομεί χρήματα επιλέγοντας το σωστό φάρμακο, ασχέτως εάν οι φαρμακευτικές εταιρείες προσπαθούν να τα πουλήσουν ως «καλύτερες θεραπείες» σε όλους.
