Γιόγκα
Συγγραφέας Παύλος Χασάναγας Γράφτηκε στις ,
Η γιόγκα είναι εκπαιδευτικό-φιλοσοφικό σύστημα – μέσω του οποίου ο άνθρωπος οδηγείται προς την εσωτερική του φύση.
Στρέφει την προσοχή του προς τον εαυτό του και διερευνά τις ικανότητές του. Με αυτόν τον τρόπο γνωρίζει τους κανόνες που κυριαρχούν μέσα και έξω από αυτόν και αυτή η γνώση τον καθιστά ικανό να κυριαρχεί στον εαυτό του και τη φύση.
Μέσω της γιόγκα ο άνθρωπος έχει την δυνατότητα να εκπληρώσει τον σκοπό της ύπαρξή του. Στην γιόγκα αυτό χαρακτηρίζεται ως αυτοπραγμάτωση. Αλλά στον δρόμο της αυτοπραγμάτωσης υπάρχουν διάφορα εμπόδια σωματικά και ψυχο-νοητικά, γνωστά ως αρρώστια. Αυτό αναφέρεται ακόμα και στα πιο παλιά κείμενα της γιόγκα. Ιδιαίτερα αναφέρεται η ικανότητα των τεχνικών της Χάθα γιόγκα – ασάνας, πραναγιάμα, κρίγιας, μέσω των οποίων η αρρώστια μπορεί να τεθεί υπό έλεγχο και να ξεπεραστεί.
Η γιόγκα δεν έχει θεραπευτικό χαρακτήρα επειδή εμείς την προσαρμόσαμε έτσι στις δικές μας ανάγκες, αλλά επειδή η ίδια η φύση της και ιδαίτερα οι τεχνικές της Χάθα γιόγκα έχουν τέτοια ικανότητα, να θεραπεύουν τον άνθρωπο. Και ειδικά στη γιογκική θεραπεία βρίσκεται η πιο δραστική όψη της γιόγκα. Αυτή η ικανότητα της γιόγκα της προσέδωσε μεγαλύτερο κύρος και αναγνώριση στο δυτικό κόσμο. Στον τομέα της γιογκικής θεραπείας υπάρχει μακρόχρονη πρακτική εμπειρία με αποτελέσματα από προσωπικές περιπτώσεις ανθρώπων που ασκούν την γιόγκα είτε με δική τους πρωτοβουλία είτε με ιατρική συμβουλή όπως και από ειδικευμένα μαθήματα και έρευνες που έχουν γίνει.
Η ΑΡΡΩΣΤΙΑ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΓΙΟΓΚΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Ο άνθρωπος έχει μια σύνθετη δομή και η γιόγκα τον βλέπει διαφορετικά από την ιατρική. Είναι σύνολο διαφόρων οργάνων και λειτουργιών και είναι κατανοητό ότι η γνώση για τους διαφόρους τομείς πρέπει να είναι εξειιδικευμένη. Αλλά, από την άλλη πλευρά, είναι λάθος να παρατηρείται ένα μέρος ξεχωριστά από όλο το σύστημα. Σπάνια τα προβλήματα των οργάνων και των λειτουργιών τους παρατηρούνται συνδεδεμένα και στην αλληλοσυσχέτισή τους. Η γιόγκα βλέπει τον άνθρωπο ως σύνολο. Ακριβώς εκεί βρίσκεται η διαφορά στο πως βλέπουν η γιόγκα και η ιατρική τον άνθρωπο και την θεραπεία.
Γι’ αυτό η ολιστική ιατρική σήμερα είναι η ουσιαστική αναμόρφωση της υγείας και της θεραπευτικής αρχής για τον άνθρωπο. Στην γιόγκα ο άνθρωπος παρατηρείται και ως ενεργειακή οντότητα, κάτι που είναι παραμελημένο από την ιατρική και την επιστημονική πλευρά. Αυτό επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι σωματικές λειτουργίες. Ο άνθρωπος ακόμα χαρακτηρίζεται από τον νου του χάρη στον οποίον διαφέρει από τα άλλα πλάσματα.
Έχει συγκεκριμένη ψυχονοητική και ενεργειακή δομή και η αλληλοεπίδρασή τους επηρεάζει την κατάσταση της υγείας του. Άλλο σημαντικό στοιχείο είναι η δραστηριότητα του ανθρώπου, ο τρόπος ζωής του και όλα αυτά που εκπληρώνουν την ύπαρξή του. Εδώ βρίσκονται οι ρίζες της πιθανής διαταραχής της υγείας του. Η αρρώστια είναι συνέπεια λανθασμένου τρόπου ζωής, λανθασμένων συνηθειών και ανάρμοστης διατροφής. Ακόμα μπορεί να την προκαλέσουν κάποιες κληρονομικές προδιαθέσεις. Αυτές οι αιτίες οφείλονται στον παράγοντα κάρμα (karma), από τον οποίο, σε μεγάλο βαθμό, εξαρτώνται η αρρώστια και η ανάρρωση.
Αλλά, από την άλλη μεριά, η αρρώστια μπορεί να είναι μια καλή προειδοποίηση ώστε ο άνθρωπος να συνειδητοποιήσει και να αλλάξει την λανθασμένη κατεύθυνση της ζωής του. Ανέφερα ότι στην ιατρική ο άνθρωπος παρατηρείται αποσπασματικά. Και ακόμα, η ιατρική προσπαθεί να θεραπεύσει την συνέπεια και όχι την αιτία της αρρώστιας η οποία είναι συχνά άγνωστη.
Το τρίτο χαρακτηριστικό της ιατρικής θεραπείας είναι ότι ο άνθρωπος είναι παθητικός. Από αυτόν απαιτείται να μείνει φρόνιμος και υπάκουος και είναι ανίκανος και φοβισμένος. Ο ιατρός είναι εκείνος που ενεργεί, ενώ ο ασθενής περιμένει παθητικά να τον θεραπεύσουν. Στην θεραπεία της γιόγκα γίνεται το αντίθετο: ο γιόγκι δίνει την συμβουλή και την οδηγία, δείχνει στον ασθενή τι πρέπει αν κάνει ο ίδιος για τον εαυτό του. Με αυτόν τον τρόπο ο ασθενής αναλαμβάνει ενεργητικό ρόλο στην διαδικασία της ανάρρωσής του. Πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό της γιογκικής θεραπείας είναι το ότι γίνεται εργασία με τις αιτίες της αρρώστιας και όχι με τις συνέπειές της. Με την γιόγκα η ίαση έρχεται από μέσα προς τα έξω, ενώ στην ιατρική είναι το αντίθετο. Δεν πρέπει να μειωθεί η σημασία της ιατρικής, αλλά μεγάλος αριθμός ασθενιών μπορεί να προληφθούν μόνο με αυτήν την μέθοδο θεραπείας – από μέσα προς τα έξω.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΙΟΓΚΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ
Την γιογκική θεραπεία την χαρακτηρίζουν μερικά σημαντικά στοιχεία. Το θετικό είναι ότι οι τεχνικές είναι ίδιες και για τους υγιείς και για τους αρρώστους, οπότε δεν γίνεται διαχωρισμός. Αλλάζει και προσαρμόζεται ο τρόπος με τον οποίον εφαρμόζονται οι τεχνικές, η ένταση και η σύνδεση των τεχνικών ανάλογα με την φύση και το στάδιο της αρρώστιας. Σύμφωνα με όλα αυτά γίνεται μια διαβάθμιση των τεχνικών και ετοιμάζεται το πρόγραμμα. Μετά παρακολουθείται ο ασθενής πώς εφαρμόζει το πρόγραμμα και πώς αντιδρά και ανάλογα γίνονται διορθώσεις και συμπληρώματα. Παίρνοντας υπ’ όψιν ότι η γιόγκα δεν είναι μόνο ένα σύνολο ασκήσεων, είναι καλό ο άνθρωπςο περά από τις τεχνικές να συνειδητοποιήσει την φιλοσοφική και την πνευματική διάστασή της. Αλλά δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι η γιόγκα είναι θρησκεία. Η γιόγκα δεν είναι ούτε τελετή αλλά μια μέθοδος συνειδητοποίησης, ένας δρόμος αυτοτελειοποίησης του ανθώπου. Για να ξεπεραστεί μια αρρώστια πρέπει να αλλάξει ο τρόπος παρατήρησης και αντίληψης των πραγμάτων. Όταν ο άνθρωπος είναι υγιής και αισθάνεται καλά, γίνεται αλαζονικός και αδιάφορος. Τότε έχει την αίσθηση της αθανασίας και ότι όλα αυτά που συμβαίνουν στους άλλους δεν θα συμβούν ποτέ σε αυτόν.
Γι’ αυτό όταν αρρωσταίνει βρίσκειται σε κατάσταση σοκ. Στην γιογκική θεραπεία είναι σημαντικό ο άνθρωπος ν’ αλλάξει τον τρόπο σκέψης, και τα σωματικά αποτελέσματα έρχονται με την εξάσκηση των τεχνικών. Σημαντικό σημείο στην γιογκική θεραπεία είναι η αρχαία γνώση για την αλληλοσύνδεση του νου με το σώμα. Πολλές φορές η πίστη του ανθρώπου μπορεί να είναι καθοριστικός παράγοντας στην διαδικασία της ανάρρωσης. Όταν ο άνθρωπος μέσω της πίστης θα θεραπευτεί και όταν οι αναλύσεις δεν δείχνουν πια τα γνωστά συμπτώματα της αρρώστιας, τότε γίνεται λόγος για αντικειμενική ανάρφρωση. Το αντικειμενικό και το υποκειμενικό είναι έννοιες που δεν είναι εξηγημένες με ακρίβεια.
Πολλές φορές και η ίδια η αρρώστια είναι υποκειμενική, κάποιος πιστεύει ότι είναι άρρωστος, αλλά σε όλες τις αναλύσεις που θα κάνει θα φανεί ότι σωματικά είναι υγιής. Αλλά πέρα από αυτό αυτός συνεχίζει να μην αισθάνεται καλά. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο επιτέλους πρέπει να γίνει σαφές ότι ο άνθρωπος λειτουργεί και με αυτόν τον τρόπο. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο επιτέλους πρέπει να γίνει σαφές ότι ο άνθρωπος λειτουργεί και με αυτόν τον τρόπο. Κάποιο βήμα έχει γίνει προς αυτήν την κατεύθυνση με την αποδοχή του όρου «ψυχοσωματικές αρρώστιες». Αυτό δείχνει την αλληλοσύνδεση του σώματος και της ψυχής, δηλαδή ότι συγκεκριμένα ψυχικά προβλήματα οδηγούν σε συγκεκριμένες σωματικές διαταραχές. Στην γιογκική θεραπεία δεν δουλεύουμε μόνο με το σώμα αλλά και με τον νού. Πέρα από την δυνατότητα της τακτικής άσκησης των τεχνικών της γιόγκα, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η γιόγκα είναι τρόπος ζωής σύμφωνα με τους νόμους της φύσης και μια κατάσταση του πνεύματος.
Η γιόγκα μπορεί να μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε κάποιες αρρώστιες δίδοντάς μας την δυνατότητα να τις αντιμετωπίσουμε. Αλλά δεν πρέπει να νομίσουμε ότι είναι φάρμακο για όλεςτις αρρώστιες. Κάποιες αρρώστιες δεν μπορούμε εύκολα να τις νικήσουμε. Η γιόγκα μας μαθαίνει πώς να αποδεχθούμε την αρρώστια, πώς να ζούμε μαζί της και πώς να αποδεχθούμε τον εαυτό μας στις καινούργιες συνθήκες. Με αυτόν τον τρόπο εμποδίζουμε το να είμαστε δύο φορές άρρωστοι – από την μια λόγω της σωματικής αρρώστιες και από την άλλη λόγω της συνειδητοποίησης ότι είμαστε άρρωστοι. Στην ζωή περνάμε από ευχάριστες και από δυσάρεστες καταστάσεις, από θετικές και αρνητικές εμπειρίες.
Είναι σημαντικό πώς θα περάσουμε από όλα αυτά και πώς θα είναι η δικής μας η εσωτερική στάση. Δύσκολα μπορούμε να αλλάξουμε τον εξωτερικό κόσμο αλλά γι’ αυτό μπορούμε να κυριαρχούμε με το εσωτερικό μέρος τους εαυτού μας, εκεί κυριαρχεί η δική μας δύναμη. Από την ικανότητα του γιόγκι και από την δύναμή του εξαρτάται σε ποιο βαθμό θα φτάσει στην πραγματική ηρεμία του πνεύματος. Η εκδήλωση της εσωτερικής στάσης προς τα έξω ορίζει τον τρόπο ζωής. Αποδείχντηκε ότι οι άρρωστοι έχουν ψυχολογικές διαταραχές και αυτό δείχνει σε ποιό βαθμό η ψυχολογική κατάσταση επηρεάζει την σωματική.
Οι ευτυχισμένοι και ήρεμοι άνθρωποι ποτέ δεν έχουν βαριές αρρώστιες.
