Πηχεοκαρπική άρθρωση
Η ανατομική της άρθρωσης του καρπού (πηχεοκαρπική άρθρωση), είναι ίσως η πιο σύνθετη και πολύπλοκη όλου του ανθρώπινου σώματος. Ο καρπός αποτελείται από πολλά οστά και αρθρώσεις.
Η πολυπλοκότητα αυτή προσδίδει στο χέρι τη δυνατότητα να κινείται προς όλες τις κατευθύνσεις καθώς και δύναμη για την επιτέλεση των διαφόρων δραστηριοτήτων.
Συνολικά δεκαπέντε οστά απαρτίζουν την άρθρωση από την περιφέρεια του αντιβραχίου ως το χέρι.
Ο καρπός αποτελείται από οχτώ οστά τα οποία διατάσσονται σε δύο σειρές. Η εγγύς σειρά αποτελείται από το σκαφοειδές, το μηνοειδές και το πυραμοειδές οστούν και η περιφερική σειρά αποτελείται από τα υπόλοιπα πέντε το μείζον πολύγονο, το έλασσον πολύγωνο, το κεφαλωτό, το αγκιστρωτό και το πισοειδές οστούν.
Η σειρά αυτή έρχεται σε επαφή με τα μετακάρπια, ενώ η εγγύς σειρά συνδέεται με τα οστά του αντιβραχίου τη κερκίδα και την ωλένη.
Ουσιαστικά ή άρθρωση του καρπού αποτελείται από πολλές μικρές αρθρώσεις προσδίδοντας με τον τρόπο αυτό ιδιαίτερη ευλυγισία και λειτουργικότητα στο χέρι.
Ο αρθρικός χόνδρος ο οποίος αποτελεί μια λευκή, στιλπνή και ιδιαίτερα γλιστερή κατασκευή καλύπτει τα οστά στα σημεία που έρχονται σε επαφή μεταξύ τους για την επίτευξη της ομαλής και ανώδυνης λειτουργίας της άρθρωσης.
Οι σύνδεσμοι αποτελούνται από μαλακό αλλά ιδιαίτερα ανθεκτικό ιστό και συνδέουν τα οστά μεταξύ τους προσδίδοντάς τους σταθερότητα και δύναμη.
Ο αρθρικός θύλακος περικλείει την άρθρωση σαν γάντι και περιέχει το αρθρικό υγρό, μια ουσία με εξαιρετικές λιπαντικές ιδιότητες.
Μια ιδιαίτερη κατασκευή ο τρίγωνος χόνδρος βρίσκεται μεταξύ της ωλένης, μηνοειδούς και πυραμοειδούς οστού. Αποτελεί μια χόνδρινη κατασκευή και η ακαιρεότητά του αποτελεί προϋπόθεση για την ομαλή λειτουργία της άρθρωσης.
Πολλοί τένοντες –καμπτήρες στη παλαμιαία επιφάνεια και εκτείνοντες στη ραχιαία, περνούν από τον καρπό και αποτελούν την κινητήρια δύναμη της άρθρωσης αλλά και της άκρας χείρας.
Όλα τα νεύρα του άνω άκρου διασταυρώνονται με τον καρπό, το ωλένιο, το μέσο και το κερκιδικό νεύρο. Τα νεύρα αυτά μεταφέρουν τις εντολές από τον εγκέφαλο προς τους μυς που κινούν το αντιβράχιο, πηχεοκαρπική άρθρωση, το χέρι και τα δάκτυλα, καθώς επίσης επιστρέφουν προς τον εγκέφαλο εντολές σε σχέση με την αισθητικότητα, τον πόνο και τη θερμοκρασία.
Τέλος οι αρτηρίες και οι φλέβες που εξασφαλίζουν την αιματική παροχή στο χέρι.
Η κερκιδική αρτηρία περνά από τη παλαμιαία επιφάνεια του καρπού κοντά στον αντίχειρα ενώ η ωλένια αρτηρία πλησιέστερα στο μικρό δάκτυλο. Οι δύο αρτηρίες θα ενωθούν και θα δημιουργήσουν δύο τόξα στη παλάμη του χεριού τα οποία αποτελούν και τις πηγές τροφοδότησης του αίματος σε όλο το χέρι.
Άρθρωση του καρπού. Τα οστά της άρθρωσης είναι οχτώ και διατεταγμένα σε δύο σειρές την εγγύς και τη περιφερική σειρά. Στην εγγύς σειρά βρίσκονται ξεκινώντας από τη πλευρά του αντίχειρα 1. σκαφοειδές οστούν (scaphoid), 2. μηνοειδές οστούν (lunate), 3. πυραμοειδές οστούν (triquetrum), ενώ στην περιφερική σειρά βρίσκονται 4. μείζον πολύγωνο (trapezium), 5. έλασσον πολύγωνο (trapezoid), 6. κεφαλωτό (hamate), 7. αγκιστρωτό (pisiform).
Κεντρικά η κερκίδα (radius) και η ωλένη (ulna), και περιφερικά της άρθρωσης τα μετακάρπια.
Τένοντες και νεύρα που περνούν από τη ραχιαία επιφάνεια του καρπού.
Τένοντες και νεύρα στη παλαμιαία επιφάνεια του καρπού
(εικόνες απο το βιβλίο ‘Operative techniques Hand and Wrist Surgery’ SAUNDERS PUBLICATIONS)
Μαγνητική τομογραφία της πηχεοκαρπικής άρθρωσης. Διακρίνεται η θαυμαστή δομή των οσταρίων του καρπού η οποία συμβάλει καθοριστικά στην ομαλή και ιδιαίτερη λειτουργία του χεριού.