Γαστροσκόπηση, πότε και γιατί την κάνουμε!
Συγγραφέας Χρήστος Ζαβός Γράφτηκε στις ,
Τι είναι;
Η γαστροσκόπηση είναι μια ενδοσκοπική εξέταση που επιτρέπει τον έλεγχο του εσωτερικού βλεννογόνου του ανωτέρου πεπτικού συστήματος. Το ανώτερο πεπτικό σύστημα περιλαμβάνει τον οισοφάγο (δηλαδή έναν σωλήνα μεταξύ του στόματος και του στομάχου), το στομάχι και το δωδεκαδάκτυλο (δηλαδή το πρώτο μέρος του λεπτού εντέρου).
Για ποιον λόγο ο γαστρεντερολόγος θα μου προτείνει να κάνω γαστροσκόπηση;
Οι ενδείξεις της γαστροσκόπησης είναι οι εξής:
- Πόνος στην άνω κοιλιά
- Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
- Ναυτία και έμετος που διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα
- Μαύρα κόπρανα, ή εμετός με πρόσμιξη αίματος
- Δυσκολία στην κατάποση, ή αίσθηση ότι το φαγητό κολλάει στο λαιμό
- Παθολογικά ευρήματα από άλλες εξετάσεις του πεπτικού συστήματος
- Κατάποση ξένου σώματος (μεταλλικά αντικείμενα, κόκκαλα, κλπ)
- Επανέλεγχος επί ιστορικού πεπτικού έλκους, καρκίνου στομάχου, κλπ.
Τι πρέπει να κάνω πριν από την γαστροσκόπηση;
Ο γαστρεντερολόγος σας θα σας δώσει οδηγίες για το τι θα πρέπει να κάνετε πριν από την γαστροσκόπηση. Θα σας πει αν χρειάζεται να σταματήσετε να τρώτε ή να πίνετε υγρά για κάποιες ώρες πριν την εξέταση, καθώς και αν θα πρέπει να σταματήσετε να παίρνετε κάποιο από τα φάρμακά σας. Ενημερώστε τον γιατρό σας πριν την εξέταση αν έχετε οποιοδήποτε πρόβλημα, κυρίως από το αναπνευστικό (πχ επί ιστορικού βρογχικού άσθματος ή χρόνιας αναπνευστικής πνευμονοπάθειας).
Ποια είναι η διαδικασία της εξέτασης;
Η εξέταση γίνεται είτε με ήπια καταστολή που δίνεται από τον γαστρεντερολόγο με την οποία έχετε μειωμένη συνείδηση (αλλά δεν κοιμάστε), είτε με βαθιά καταστολή που δίνεται από αναισθησιολόγο με την οποία δεν έχετε καθόλου συνείδηση (κοιμάστε).
Στη συνέχεια, ο γαστρεντερολόγος-ενδοσκόπος εισάγει στο στόμα σας έναν λεπτό, εύκαμπτο σωλήνα που διαθέτει κάμερα που συνδέεται με οθόνη και τον προωθεί στον οισοφάγο, το στομάχι και το δωδεκαδάκτυλο. Ο γαστρεντερολόγος-ενδοσκόπος εξετάζει στην οθόνη την εσωτερική επένδυση του ανωτέρου πεπτικού (βλεννογόνο).
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, ο γαστρεντερολόγος-ενδοσκόπος μπορεί να πάρει βιοψία, δηλαδή ένα μικρό κομμάτι ιστού από το εσωτερικό του οισοφάγου, στομάχου, ή δωδεκαδακτύλου. Το κομμάτι αυτό θα το εξετάσει ο παθολογοανατόμος κάτω από το μικροσκόπιο για να διαπιστωθεί αν πρόκειται για καρκίνο ή φλεγμονή. Ο παθολογοανατόμος μπορεί επίσης να ελέγξει με μεγάλη ακρίβεια αν υπάρχει ένα κοινό βακτηρίδιο που λέγεται Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού και προσβάλλει περίπου τους μισούς Έλληνες ενήλικες. Το Ελικοβακτηρίδιο ευθύνεται για εμφάνιση έλκους στο στομάχι και το δωδεκαδάκτυλο, καθώς και για την εμφάνιση καρκίνου στο στομάχι.
Σε περίπτωση που υπάρχει ενεργός αιμορραγία, ο γαστρεντερολόγος μπορεί να την εντοπίσει με την γαστροσκόπηση και να την σταματήσει με διάφορες τεχνικές.
Σε περίπτωση κιρσών οισοφάγου, ο γαστρεντερολόγος μπορεί να τους περιδέσει χρησιμοποιώντας μια ειδική τεχνική που λέγεται ενδοσκοπική απολίνωση κιρσών οισοφάγου με ελαστικό δακτύλιο (rubber band ligation).
Σε περίπτωση στενώσεων οισοφάγου (πχ μετά από γαστρεκτομή, ή επί αχαλασίας οισοφάγου), ο γαστρεντερολόγος μπορεί να εφαρμόσει διαστολές και να διανοίξει τον στενωμένο οισοφάγο.
Τι θα κάνω μετά την γαστροσκόπηση;
Ο γαστρεντερολόγος σας θα σας δώσει οδηγίες για το τι πρέπει να κάνετε μετά από την γαστροσκόπηση. Συνήθως επιτρέπεται να φάτε χωρίς περιορισμό μετά από τουλάχιστον 1 ώρα, επειδή ο βλεννογόνος του στόματος θα έχει ψεκαστεί με αναισθητικό σπρέι και δεν υπάρχει καλή αίσθηση της κατάποσης. Εφόσον έχετε λάβει ήπια καταστολή (μέθη), αυτή έχει επίδραση για αρκετές ώρες, οπότε συνιστάται να μην οδηγήσετε και να μην εργασθείτε για το υπόλοιπο της ημέρας.
Μην ανησυχήσετε αν νιώσετε πόνο στο λαιμό αμέσως μετά την εξέταση ή αν νιώσετε να υπάρχει αέρας μέσα στο στομάχι σας.
Μετά την γαστροσκόπηση είναι πιθανόν να παρατηρηθούν κάποιες επιπλοκές που δεν είναι όμως συνήθεις, και μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Εισρόφηση, δηλαδή είσοδο τροφής στους πνεύμονες από το στομάχι (αυτό συμβαίνει όταν ο ασθενής δεν είναι νηστικός για αρκετές ώρες πριν από την εξέταση)
- Αιμορραγία, πχ μετά από αφαίρεση πολύποδα ή όγκου
- Σχίσιμο στον βλεννογόνο του ανωτέρου πεπτικού
Επέστρεψα στο σπίτι μετά από την γαστροσκόπηση. Πότε θα πρέπει να επικοινωνήσω με τον γιατρό που με εξέτασε;
Επικοινωνήστε με το γιατρό σας αμέσως, εάν έχετε κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα μετά την γαστροσκόπηση:
- Πόνο στην κοιλιά, που είναι πολύ οξύτερος από ό,τι ο πόνος από την ύπαρξη αερίων, ή κράμπες
- Φουσκωμένη και σκληρή κοιλιά
- Εμετό
- Πυρετό
- Δυσκολία στην κατάποση και ανυπόφορο πόνο στον λαιμό
