Παθήσεις των σιελογόνων αδένων
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
Ο σίελος είναι απαραίτητος για τις λειτουργίες της ομιλίας και της κατάποσης και παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της στοματικής υγείας, διατηρώντας την ακεραιότητα του στοματικού βλεννογόνου. Περιέχει ποικιλία πρωτεϊνών με αντιμικροβιακή δραστικότητα καθώς και άλατα και μέταλλα, συμπεριλαμβανομένου και του φθορίου. Ακόμη, δρα ως ρυθμιστικό διάλυμα και είναι επομένως σημαντικό για τον έλεγχο της τερηδόνας και της περιοδοντικής νόσου.
Ο σίελος παράγεται από τα τρία ζεύγη των μειζόνων σιαλογόνων αδένων, την παρωτίδα στην προωτιαία χώρα και τον υπογνάθιο και τον υπογλώσσιο σιαλογόνο αδένα στο έδαφος του στόματος. Επιπρόσθετα, υπάρχουν 200 ελάσσονες σιαλογόνοι αδένες στο βλεννογόνο του στόματος, της σκληρής και μαλακής υπερώας, της παρειάς, των χειλέων και του εδάφους του στόματος.
Οι σιαλογόνοι αδένες μπορεί να εμπλακούν σε πολλές παθολογικές εξεργασίες όπως συγγενείς ανωμαλίες, λοιμώξεις και άλλες φλεγμονώδεις εξεργασίες, απόφραξη του εκφορητικού πόρου, όγκοι και εκφυλιστικές αλλοιώσεις. Τα συνηθέστερα προβλήματα της κλινικής πράξης προκαλούνται από φλεγμονές, λιθίαση του πόρου, καλοήθεις και κακοήθεις όγκους και αυτοάνοσα νοσήματα.
Φλεγμονές
Ο ιός της επιδημικής παρωτίτιδας είναι η συχνότερη αιτία φλεγμονής των σιαλογόνων αδένων. Η μικροβιακή μόλυνση των μειζόνων σιαλογόνων αδένων είναι συνήθως ανιούσα από μικρόβια του στόματος, μέσω του εκφορητικού πόρου. Συχνά παρουσιάζονται υποτροπές, ιδιαίτερα σε σιαλολιθίαση, σε αδένες που έχουν υποστεί ακτινοβολία και σε ασθενείς με προβλήματα γενικής υγείας.
Σιαλολιθίαση
Λίθοι μπορούν να σχηματιστούν μέσα στο παρέγχυμα και τους εκφορητικούς των μειζόνων σιαλογόνων αδένων με μηχανισμό παρόμοιο με αυτό των χολολίθων και των λίθων νεφρών και ουρητήρων. Προκαλούν απόφραξη της ροής του σιέλου με χαρακτηριστικό πόνο και οίδημα την ώρα των γευμάτων. Αν η απόφραξη συνεχιστεί, επέρχεται καταστροφή του αδενικού παρεγχύματος και συχνά απαιτείται αφαίρεση του αδένα. Απόφραξη των ελασσόνων σιαλογόνων αδένων είναι δυνατόν να συμβεί, προκαλώντας βλάβες στα χείλη και τις παρειές που μοιάζουν με κύστεις.
Όγκοι
Τόσο οι μείζονες όσο και οι ελάσσονες σιαλογόνοι αδένες μπορούν να προσβληθούν από μια μεγάλη ποικιλία τόσο καλοήθων όσο και κακοήθων όγκων. Οι καλοήθεις αποτελούν την πλειοψηφία τους, μπορούν όμως να μεγαλώσουν πάρα πολύ , φτάνοντας τερατώδεις διαστάσεις.
Οι κακοήθεις όγκοι των σιαλογόνων αδένων αποτελούν το 2% όλων των καρκίνων. Η αντιμετώπιση των όγκων των σιαλογόνων αδένων απαιτεί εξειδικευμένες χειρουργικές ικανότητες λόγω της γειτνίασης των εγκεφαλικών νεύρων και της επιθετικής συχνά φύσης των νεοπλασμάτων. Συχνά απαιτείται συνδυασμός χειρουργικής και ακτινοθεραπείας για τον έλεγχο της νόσου.
Εκφυλιστικές Νόσοι
Οι σιαλογόνοι και οι δακρυϊκοί αδένες μπορούν να προσβληθούν από ένα αυτοάνοσο νόσημα, το σύνδρομο Sjogren το οποίο προκαλεί ξηροστομία και ξηροφθαλμία. Το σύνδρομο συνοδεύεται συχνά από ρευματοειδή αρθρίτιδα ή συστηματικό ερυθηματώδη λύκο. Λόγω της έλλειψης σιέλου, οι ασθενείς με σύνδρομο Sjogren αναπτύσσουν σοβαρά στοματικά προβλήματα και περίπου το 10% από αυτούς αναπτύσσει non-Hodgkin λέμφωμα. Οι ασθενείς αυτοί λοιπόν απαιτούν συχνότατη και λεπτομερή παρακολούθηση για την έγκαιρη διάγνωση του λεμφώματος σε πολύ πρώιμο στάδιο, όταν η θεραπεία είναι αποτελεσματική.
