Αλλεργίες.
Η αλλεργία δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Πολλές παθήσεις τη μιμούνται και έτσι είναι δύσκολο να αποδειχθεί ότι μια ασθένεια είναι αλλεργικής φύσης. Επειδή η αλλεργία εμπλέκει το ανοσοποιητικό σύστημα είναι πολύ σημαντικό να γίνει η ανίχνευση της ύπαρξης της.
Η θεραπεία για να είναι αποτελεσματική στην αλλεργία πρέπει να καταστέλλει τους μηχανισμούς του ανοσοποιητικού συστήματος οι οποίοι προκαλούν μια συγκεκριμένη πάθηση.
Οι παθήσεις που οφείλονται σε αλλεργικούς μηχανισμούς είναι πολλές. Ασθένειες που προσβάλλουν το δέρμα, τη μύτη, το αναπνευστικό σύστημα είναι μεταξύ των συχνότερων παθήσεων που έχουν σχέση με την αλλεργία.
Υπάρχουν όμως παθήσεις όπως η αγγειοκινητική ρινίτιδα η οποία μοιάζει πολύ με την αλλεργική ρινίτιδα. Προκαλεί συμφόρηση στη μύτη η οποία τρέχει όπως και στην περίπτωση της αλλεργικής ρινίτιδας.
Οι ασθενείς με αγγειοκινητική ρινίτιδα δεν έχουν ανωμαλίες στα τεστ αλλεργίας. Η κατάστασή τους επιδεινώνεται όταν κάποιος καπνίζει ή όταν υπάρχουν μυρωδιές αρωμάτων, βενζίνης, μπογιάς, καπνός ή ακόμη χειροτερεύει με τις αλλαγές του καιρού. Η αγγειοκινητική ρινίτιδα είναι υπεύθυνη για το 60% έως το 70% των περιπτώσεων της χρόνιας ρινίτιδας που παρατηρείται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Με το παράδειγμα αυτό βλέπουμε λοιπόν ότι είναι εύκολο να γίνει σύγχυση μεταξύ μιας αλλεργικής κατάστασης και μια άλλης που δεν έχει σχέση με αλλεργικούς μηχανισμούς.
Οι ασθενείς θα πρέπει οι ίδιοι από μόνοι τους και προτού πανε στο γιατρό τους να εξετάζουν και να απαντούν μια σειρά από ερωτήσεις που μπορούν να τους βοηθήσουν να καταλάβουν εάν έχουν πρόβλημα αλλεργίας ή όχι.
Οι πληροφορίες σχετικές με τη διατροφή τους, το σπίτι τους, το περιβάλλον τους και την εργασία τους μπορούν να βοηθήσουν και το γιατρό τους να καταλάβει καλύτερα εάν υπάρχει πράγματι ή όχι αλλεργικό πρόβλημα.
Μερικά βασικά ερωτήματα που χρήζουν απάντησης για να φανεί εάν ο αλλεργικός μηχανισμός υπάρχει είναι τα ακόλουθα :
· Τα συμπτώματα που παρουσιάζονται έχουν σχέση με τις εποχές ή μήπως εκδηλώνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους;
Οι αλλεργίες έχουν τάση να εμφανίζονται εποχιακά.
· Τα συμπτώματα εκδηλώνονται μετά από μια επίσκεψη σε ένα σπίτι όπου υπάρχουν ζώα;
Εάν στο σπίτι του ασθενούς υπάρχουν ζώα, μήπως μετά από μια εβδομάδα διακοπών μακριά από το σπίτι, τα συμπτώματα βελτιώνονται;
Μήπως τα συμπτώματα επιδεινώνονται μετά από την επιστροφή στο σπίτι;
· Τα μάτια τρέχουν και έχουν φαγούρα μετά από μια επαφή με ζώο; Υπάρχει φαγούρα ή κνησμός στο δέρμα εκεί που άγγισε το ζώο; Εάν το ζώο έχει γλείψει κάπου το δέρμα μήπως δημιουργείται τοπικά φούσκωμα με φαγούρα;
· Μετά από τον καθαρισμό των χαλιών παρουσιάζονται φταρνίσματα ή άλλα αλλεργικά συμπτώματα; Μήπως ανάλογα συμπτώματα παρουσιάζονται όταν ο ασθενής εισέρχεται σε περιβάλλον όπου υπάρχει αυξημένη υγρασία ή όταν μπαίνει σε ένα σπίτι που ήταν κλειστό για μεγάλο χρονικό διάστημα;
· Τα συμπτώματα βελτιώνονται ή χειροτερεύουν στο χώρο εργασίας; Μήπως τα συμπτώματα βελτιώνονται όταν ο ασθενής βρίσκεται σε διακοπές ή όταν απουσιάζει από το χώρο εργασίας του;
· Οι γονείς του ασθενούς, ο ένας ή και οι δύο, είχαν ιστορικό αλλεργίας ή άσθματος; Εάν ναι, τα προβλήματα άρχισαν από την παιδική ηλικία ή αργότερα;
· Τα προβλήματα που πιθανόν να είναι αλλεργικής φύσης επιδεινώνονται σε περιόδους έντονου στρες;
Ο ασθενής ή μέλη της οικογένειάς του καπνίζουν; Μήπως συνάδελφοι στην εργασία καπνίζουν; Μήπως εκτός από τον καπνό και άλλοι παράγοντες όπως μυρωδιές από μπογιές, από τη βενζίνη ή από άλλες ουσίες επιδεινώνουν τα συμπτώματα;
Οι απαντήσεις στις ερωτήσεις αυτές θα βοηθήσουν τα μέγιστα στο να γίνει η διάγνωση της αλλεργίας σε ένα ασθενή.
Ο γιατρός με τις πληροφορίες αυτές, με το ιατρικό ιστορικό που θα πάρει, με τις εξετάσεις που θα κάνει θα μπορέσει να τεκμηριώσει ή όχι, την ύπαρξη αλλεργικής διαταραχής. Σε ήπιες περιπτώσεις μια συμπτωματική θεραπεία μπορεί να λύσει το πρόβλημα. Όμως σε πιο σοβαρές αλλεργικές καταστάσεις ο ειδικός γιατρός αλλεργιολόγος θα χρειαστεί να κάνει θεραπεία που στόχο θα έχει να διορθώσει τις διαταραχές του ανοσολογικού συστήματος.
Αλλεργίες : πως αντιμετωπίζονται.
Με τον ερχομό της άνοιξης οι εποχιακές αλλεργίες αρχίζουν να ταλαιπωρούν ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων.
Όμως τα αλλεργιογόνα δηλαδή οι ουσίες που είναι η αιτία των ανώμαλων αντιδράσεων του οργανισμού, είναι παρά πολλά και ορισμένα δεν έχουν σχέση με τις εποχές του χρόνου.Τα συχνότερα συμπτώματα της αλλεργίας είναι τα κόκκινα μάτια που τρέχουν, η καταρροή δηλαδή η μύτη που τρέχει, το μπούκωμα και η φαγούρα της μύτης, το φτάρνισμα, ο βήχας, η δύσπνοια, το δερματικό εξάνθημα που συνοδεύεται από κνησμό που κάποτε μπορεί να γενικευθεί.
Οι ασθενείς αναζητούν ανακούφιση από την κατάσταση αυτή αλλά σε αρκετές περιπτώσεις δεν γνωρίζουν τι πρέπει ακριβώς να κάνουν για να απαλλαγούν από τη δυσάρεστη αλλεργική κατάσταση που μπορεί να τους ταλαιπωρεί για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Είναι σημαντικό οι ασθενείς που πάσχουν από αλλεργία να γνωρίζουν τις επιλογές που έχουν για να αντιμετωπίζουν το πρόβλημα τους. Γνωρίζοντας καλά τις ιδιομορφίες της ασθένειάς τους όπως και τις επιλογές που προσφέρονται, βρίσκονται σε καλύτερη θέση για να βοηθήσουν το γιατρό τους να τους προτείνει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης της χρόνιας αυτής πάθησης.
Η πρώτη και πιο απλή μέθοδος αντιμετώπισης της αλλεργίας, είναι η αποφυγή των αλλεργιογόνων.
Η αποφυγή των αλλεργιογόνων σημαίνει ότι αρχικά ο ασθενής και ο γιατρός του θα κάνουν μια έρευνα για να διακριβώσουν ποιο ή ποια ακριβώς είναι τα αλλεργιογόνα που είναι ένοχα στη συγκεκριμένη περίπτωση.
Οι εξετάσεις που γίνονται συνήθως, με τις οποίες μπορεί να βρεθεί σε ποιο ή ποια αλλεργιογόνα είναι ευαισθητοποιημένος ο ασθενής, είναι οι επιδερμικές δοκιμασίες (patch test) και η αναζήτηση των ειδικών αντισωμάτων IgE εναντίον συγκεκριμένων αλλεργιογόνων (RAST test).
Τα αλλεργιογόνα περιλαμβάνουν την οικιακή σκόνη και τους μικροοργανισμούς που περιέχονται σε αυτήν, τις γύρεις από δέντρα, λουλούδια, αγριόχορτα ή γρασίδι, το τρίχωμα και το δέρμα των ζώων, τους μύκητες που υπάρχουν στην ατμόσφαιρα και πολλά φάρμακα. Επίσης αλλεργιογόνα υπάρχουν στα φαγητά και στις ουσίες που εισέρχονται στον οργανισμό μετά από τσιμπήματα διαφόρων εντόμων όπως οι σφήκες και οι μέλισσες.
Εάν ένας ασθενής είναι αλλεργικός στα ακάρεα που είναι οι μικροοργανισμοί που περιέχονται στη σκόνη ή στα σπόρια μυκήτων που αιωρούνται στην ατμόσφαιρα και συγκαταλέγονται μεταξύ των κυριοτέρων αλλεργιογόνων, τότε μερικές αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να μειώσουν την έκθεσή του σε αυτά:
· Διατήρηση του επιπέδου υγρασίας στο σπίτι στο 50% ή πιο κάτω.
· Χρήση συστήματος κλιματισμού κατά το καλοκαίρι.
· Κάλυψη του στρώματος, των ελατηρίων του κρεβατιού, και των μαξιλαριών με πλαστικά ή αντι-αλλεργικά καλύμματα.
· Εάν υπάρχουν χαλιά πρέπει να αφαιρούνται.
· Αποφυγή επίπλων με ταπετσαρίες και οι κουρτίνες να είναι τύπου που να μπορούν να πλένονται.
Εάν ένας ασθενής είναι αλλεργικός στη γύρη των δέντρων, λουλουδιών ή αγριόχορτων:
· Είναι προτιμότερο να αποφεύγει να βγαίνει έξω στο μέτρο του δυνατού, κατά τις εποχές που τα επίπεδα της γύρης στην ατμόσφαιρα είναι ψηλά.
· Τα παράθυρα του σπιτιού και του αυτοκινήτου είναι καλύτερο να παραμένουν κλειστά.
Εάν υπάρχει αλλεργία στο τρίχωμα των ζώων ή στον καπνό του τσιγάρου:
· Δεν πρέπει να υπάρχουν ζώα στο σπίτι.
· Το κάπνισμα να απαγορεύεται στο σπίτι.
· Αποφυγή του καπνού του τσιγάρου σε διάφορους κοινόχρηστους χώρους, σε εστιατόρια, στην εργασία και αλλού.
Σε περίπτωση αλλεργίας σε φαγητά, η αποφυγή των φαγητών αυτών είναι ο μόνος τρόπος ελέγχου της εν λόγω αλλεργίας.
Εάν ο ασθενής δεν αποφεύγει τα φαγητά αυτά μπορεί να κινδυνεύσει από αλλεργικό σοκ. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει αναφυλακτική αντίδραση, με έντονη δύσπνοια, δραματική πτώση της πίεσης, απώλεια συνείδησης και κίνδυνο θανάτου.
Όταν τα μέτρα αποφυγής των αλλεργιογόνων δεν είναι αρκετά για την αντιμετώπιση της αλλεργίας, τότε τα φάρμακα είναι αναγκαία για την ανακούφιση από τα συμπτώματα.
Τα φάρμακα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν, ανήκουν στις ακόλουθες κατηγορίες:
· Αντι-ισταμινικά: Τα φάρμακα αυτά υπάρχουν σε χάπια, σιρόπια, σταγόνες, σπρέι για τη μύτη και σε ενέσεις. Εμποδίζουν τη δράση της ισταμίνης. Η ισταμίνη απελευθερώνεται όταν το ανοσολογικό σύστημα του ασθενούς έρχεται σε επαφή με ένα αλλεργιογόνο και προκαλεί έντονη φλεγμονή. Τα αντι-ισταμινικά φάρμακα ανακουφίζουν από το φτάρνισμα, τη φαγούρα στα μάτια και στο φάρυγγα και από την καταρροή στη μύτη.
· Αποσυμφορητικά: Τα αποσυμφορητικά προκαλούν συστολή στα αγγεία που μεταφέρουν αίμα στις μεμβράνες των ρινικών κοιλοτήτων. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν από μόνα τους ή μαζί με αντι-ισταμινικά για να αντιμετωπίσουν τη ρινική συμφόρηση που προκαλείται από την αλλεργία.
Τα αποσυμφορητικά είναι δυνατόν να προκαλέσουν προβλήματα ύπνου, αυξημένη πίεση και άγχος. Εάν μάλιστα χρησιμοποιηθούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα είναι δυνατόν να προκαλέσουν αντίθετα αποτελέσματα με υπερβολική φλεγμονή στις μεμβράνες της ρινικής κοιλότητας προκαλώντας έτσι μεγαλύτερη συμφόρηση στη μύτη.
· Αντι-φλεγμονώδη: Τα φάρμακα αυτά, στα οποία ανήκουν και τα κορτικοειδή, μειώνουν τη φλεγμονή των αναπνευστικών οδών, τη ρινική συμφόρηση και το φτάρνισμα. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν ρινικά σπρέι χρωμολύνης και νεδοκρομίλης.
Σε περίπτωση που ο ασθενής κινδυνεύει να πάθει αναφυλακτικό σοκ, κατά το οποίο χρειάζεται να χορηγηθεί επειγόντως αποτελεσματική θεραπεία, ο γιατρός του ασθενούς μπορεί να συστήσει όπως ο ασθενής έχει πάντοτε μαζί του μία δόση ενέσιμης αδρεναλίνης.
Οι ασθενείς που είναι αλλεργικοί σε φαγητά και αυτοί που πιθανόν να κάνουν σοβαρές αντιδράσεις σε τσιμπήματα εντόμων κινδυνεύουν ιδιαίτερα από αναφυλακτικό σοκ. Στις περιπτώσεις αυτές ο ασθενής από μόνος του είτε κάποιο άτομο του περιβάλλοντός του μπορούν να χορηγήσουν την αδρεναλίνη με ένεση. Η αδρεναλίνη βοηθά στην καταστολή της αναφυλακτικής αντίδρασης μέχρι που ο ασθενής να μπορέσει να τύχει επείγουσας ιατρικής περίθαλψης.
Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η αποφυγή των αλλεργιογόνων και τα φάρμακα δεν είναι αρκετά για να αντιμετωπισθούν τα σημεία και συμπτώματα της αλλεργίας, τότε η ανοσοθεραπεία και οι ενέσεις απευαισθητοποίησης μπορούν να βοηθήσουν.
Η ανοσοθεραπεία είναι αποτελεσματική για την αλλεργική ρινίτιδα, το αλλεργικό άσθμα, την αλλεργία μετά από τσιμπήματα εντόμων. Στην αλλεργία λόγω φαγητών δεν είναι αποτελεσματική.Με τις ενέσεις απευαισθητοποίησης, χορηγούνται μικρές ποσότητες του αλλεργιογόνου στο οποίο είναι αλλεργικός ο ασθενής. Ο στόχος των θεραπειών αυτών είναι να μειώσουν την ευαισθησία του ασθενούς στα αλλεργιογόνα. Χορηγούνται ενέσεις απευαισθητοποίησης μία έως δυο φορές την εβδομάδα για μια περίοδο μερικών μηνών. Αρχικά χορηγείται μια μικρή δόση και εάν δεν υπάρξει άσχημη αντίδραση η δόση αυξάνεται. Με τον τρόπο αυτό ο οργανισμός κατά κάποιο τρόπο συνηθίζει να αποδέχεται το συγκεκριμένο αλλεργιογόνο για το οποίο γίνεται η απευαισθητοποίηση. Δυστυχώς η ανοσοθεραπεία αυτού του τύπου δεν είναι αποτελεσματική για όλους. Συμπερασματικά θα τονίσουμε ότι η αλλεργία είναι μια κατάσταση που μπορεί να παρουσιάζει εποχιακές εξάρσεις αλλά μπορεί να υπάρχει ολόχρονα. Είναι σημαντικό να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην αναγνώριση των αλλεργιογόνων που είναι υπεύθυνα για την αλλεργία στην κάθε περίπτωση και να σχεδιάζεται ένα ολοκληρωμένο εξατομικευμένο πρόγραμμα αντιμετώπισης του προβλήματος.
Αλλεργία στα φαγητά: Μύθοι και πραγματικότητες.
Υπάρχουν πολλές διαδεδομένες αντιλήψεις σχετικά με την αλλεργία στα φαγητά που δεν αντιπροσωπεύουν την πραγματικότητα. Η αλλεργία στα φαγητά εκδηλώνεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς, δηλαδή το σύστημα άμυνας του οργανισμού που καταπολεμά τις μολύνσεις, θεωρεί ως ξένα σώματα συστατικά των τροφών όπως οι πρωτεΐνες και δημιουργεί αντιδράσεις εναντίον τους.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τα πραγματικά δεδομένα που αφορούν την αλλεργία στα φαγητά διότι οι μύθοι που κυκλοφορούν είναι δυνατόν να επηρεάζουν αρνητικά την υγεία και την ποιότητα ζωής μας.
Υπάρχει η αντίληψη ότι η αλλεργία στα φαγητά είναι πολύ συχνή, αλλά αυτό δεν αντιπροσωπεύει την πραγματικότητα. Οι έρευνες έχουν δείξει ότι μόνο 6% των παιδιών και μέχρι 2% των ενηλίκων, πάσχουν από αλλεργία στα φαγητά.
Τα βρέφη και τα παιδιά που είναι αλλεργικά στις τροφές, παρουσιάζουν αλλεργία στο γάλα, στα αυγά, στα σιτηρά, στη σόγια, τα φιστίκια και στα προϊόντα τους. Τα μεγαλύτερα παιδιά και οι ενήλικες που πάσχουν από αλλεργία στις τροφές, είναι αλλεργικοί στα φιστίκια, στους ξηρούς καρπούς (φουντούκι, αμύγδαλα) και τα προϊόντα τους, στο ψάρι και στα μαλάκια.Τα παιδιά με την αύξηση της ηλικίας, ξεπερνούν τα περισσότερα προβλήματα αλλεργίας, όπως αυτά στο γάλα, τα αυγά, και τα προϊόντα των σιτηρών και της σόγιας. Αντίθετα οι αλλεργίες στα φιστίκια, σε ορισμένους άλλους ξηρούς καρπούς, στο ψάρι και στα μαλάκια, δεν ξεπερνιόνται και συνήθως διαρκούν για όλη τη ζωή.
Η εντύπωση που επικρατεί ότι πολλοί παρουσιάζουν αλλεργία στις ντομάτες και στις φράουλες είναι λανθασμένη. Επίσης λανθασμένη είναι και η άποψη ότι υπάρχει αλλεργία εναντίον των ζαχάρων και των λιπών που περιέχονται στα φαγητά.
Είναι γεγονός ότι πολλοί ενήλικες έχουν πρόβλημα με την πέψη των ζαχάρων που περιέχονται στο γάλα. Η δυσανεξία στη λακτόζη δεν είναι μια αλλεργική νόσος. Για το λόγο αυτό, οι αλλεργίες στο γάλα και οι διάρροιες που προκαλούνται, αντίθετα με την άποψη που είναι διαδεδομένη, δεν είναι παθήσεις που παρουσιάζονται συχνά.
Ένας άλλος μύθος που επικρατεί είναι ότι τα άτομα που είναι αλλεργικά στα φαγητά, είναι συνήθως αλλεργικά σε πολλές τροφές. Η πραγματικότητα είναι ότι οι περισσότεροι ασθενείς είναι αλλεργικοί σε λιγότερο από 4 τροφές.
Πολλοί νομίζουν ότι η αλλεργία στα φαγητά συνοδεύεται από καταστάσεις υπερκινητικότητας και υπερδραστηριότητας. Η αλήθεια είναι ότι η αλλεργία στα φαγητά μπορεί να προκαλεί συμπτώματα που εμφανίζονται ξαφνικά, με οίδημα, φαγούρα, βήχα, δύσπνοια, εξάνθημα στο δέρμα, κνίδωση, σφίξιμο στο λάρυγγα, χαμηλή πίεση, χλωμάδα, διάρροια και εμετούς.
Επίσης η αλλεργία στα φαγητά μπορεί να συνοδεύεται από χρόνια προβλήματα όπως το έκζεμα και το άσθμα.
Οι αλλεργίες στα χρωστικά που προστίθενται στις διάφορες τροφές είναι σπάνιες. Έχει υπολογιστεί ότι μπορούν να επηρεάζουν λιγότερο από 1 παιδί στα 100 και λιγότερο από 1 ενήλικα στους 500.
Η αλλεργία στα φαγητά μπορεί να εκδηλωθεί με επικίνδυνο τρόπο. Όμως η εκπαίδευση του ασθενούς, η άμεση αντίδραση όταν εκδηλωθεί η νόσος και η γρήγορη μεταφορά του ασθενούς σε νοσοκομείο, αποτρέπουν κινδύνους για τη ζωή του.
Ιδιαίτερα επικίνδυνη είναι η αλλεργία που εκδηλώνεται με αναφυλαξία.
Το αναφυλακτικό σοκ, με δύσπνοια και πτώση της πίεσης, είναι δυνατόν να απειλήσουν τη ζωή του ασθενούς. Εάν η αλλεργία είναι τόσο σοβαρή που μπορεί να προκαλεί αναφυλαξία, τότε ο ασθενής με οδηγίες του γιατρού του θα πρέπει να έχει μαζί του αδρεναλίνη. Ο ασθενής μπορεί να εκπαιδευτεί στο να κάνει μόνος του την ένεση αδρεναλίνης, γεγονός που να μπορεί να αποδειχθεί σωτήριο για τη ζωή του.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι οι ασθενείς που παρουσιάζουν σοβαρές αναφυλακτικές αντιδράσεις, είναι απαραίτητο να μεταφέρονται στο νοσοκομείο, έστω και εάν λάβουν αδρεναλίνη, γεγονός που θα οδηγήσει στην υποχώρηση των συμπτωμάτων. Ο λόγος είναι ότι τα αναφυλακτικά συμπτώματα είναι δυνατό να επανέλθουν ώρες αργότερα.
Τα άτομα που πάσχουν από αλλεργία στα φαγητά, είναι αναγκαίο να προσέχουν αυτά που τρωνε και να αποφεύγουν αυτά που τους προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις. Πρέπει να διαβάζουν τις ετικέτες με τα συστατικά των τροφών που αγοράζουν. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται για τα παιδιά.
Πρέπει να ενημερώνεται το σχολείο τόσο για τις τροφές που προκαλούν αλλεργία στο συγκεκριμένο παιδί αλλά και για το τι πρέπει να γίνεται όταν εκδηλωθεί ένα αλλεργικό επεισόδιο.
Αλλεργίες την Άνοιξη.
Την Άνοιξη μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων ταλαιπωρείται από αλλεργίες. Η έξαρση των αλλεργιών παρατηρείται την άνοιξη, διότι η ανθοφορία σε συνδυασμό με την καλοκαιρία και τη συνεπακόλουθη αναπαραγωγή των μικροοργανισμών και των εντόμων, έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων αλλεργιογόνων στην ατμόσφαιρα και έτσι επιτείνεται το πρόβλημα.
Αλλεργία είναι η κατάσταση εκείνη κατά την οποία ο ανθρώπινος οργανισμός, προσπαθώντας να αντιμετωπίσει…μια ξένη, αλλά συγκεκριμένη προς αυτόν ουσία (αλλεργιογόνο), ενεργοποιεί τους αμυντικούς του μηχανισμούς (ανοσοποιητικό σύστημα). Η αντίδραση αυτή χαρακτηρίζεται συνήθως από υπερέκκριση ουσιών που φυσιολογικά θα εκκρίνονταν σε μικρότερες ποσότητες για την αντιμετώπιση αυτού του «ξένου εισβολέα», με αποτέλεσμα να εμφανίζονται κνησμός (φαγούρα), δακρύρροια, φτέρνισμα, υπερέκκριση ρινικής βλέννης ή ακόμα και πολύ πιο σοβαρές καταστάσεις, επικίνδυνες για τη ζωή, όπως το αναφυλακτικό σοκ. Τα αλλεργιογόνα, όπως η γύρη του πεύκου, κυκλοφορούν στον αέρα και εισπνέονται από όλους. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι όλοι θα αναπτύξουν αλλεργική αντίδραση. Ορισμένοι έχουν τη συγκεκριμένη ιδιοσυγκρασία και είναι αλλεργικοί σε μερικά γνωστά αλλεργιογόνα ή σε κάποια που δεν ξέρουν, γιατί δεν έχουν έλθει ακόμα σε επαφή με αυτά.
Τα αλλεργιογόνα κατανέμονται στις παρακάτω κατηγορίες:
– Αλλεργιογόνα που κυκλοφορούν στην ατμόσφαιρα, όπως ακάρεα (μικροοργανισμοί) της σκόνης, τρίχες ή φτερά ή χνούδι οικιακών ζώων, σπόροι βακτηρίων ή μυκήτων και γύρη φυτών.
– Τροφικά αλλεργιογόνα με συνηθέστερα τα θαλασσινά και το αβγό, συντηρητικά τροφών και χρωστικές τροφίμων. Κάθε είδος τροφής είναι δυνητικά αλλεργιογόνο.
– Δερματικά αλλεργιογόνα.
Κάθε ουσία που έρχεται σε επαφή με το δέρμα είναι πιθανώς αλλεργιογόνο. Οι γνωστότερες αλλεργίες αφορούν σε προϊόντα καλλωπισμού, χημικές ουσίες συνήθως με βάση το πετρέλαιο, το λάτεξ, καθώς και σε φαρμακευτικές αλοιφές.
– Ενέσιμα αλλεργιογόνα. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά το τσίμπημα των εντόμων και των μικρών ζώων. Επιπλέον, αλλεργική αντίδραση προκαλούν και μερικά ενέσιμα φάρμακα.
Οι πιο συνηθισμένες μορφές αλλεργίας την άνοιξη είναι οι εξής:
– Εποχική αλλεργική ρινίτιδα. Οφείλεται κατά κύριο λόγο στη γύρη των λουλουδιών. Αφορά περίπου στο 20% του πληθυσμού και παρατηρείται στην ενδοχώρα παρά στις παράκτιες περιοχές. Οι πάσχοντες μπορεί να παρουσιάζουν όλα ή κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα: συνάχι, «μπουκωμένη» μύτη, πονοκέφαλος, φτέρνισμα, ξηρός βήχας.
– Εποχική αλλεργική επιπεφυκίτιδα.
Η γύρη των φυτών και οι αιωρούμενοι μικροοργανισμοί θεωρούνται υπεύθυνοι για την εμφάνισή της, που εκδηλώνεται με δακρύρροια και ερυθρότητα.
– Δερματική αλλεργία.
Εκδηλώνεται είτε με δερματίτιδα εξ επαφής είτε με κνίδωση. Αν και ο αριθμός των αλλεργιογόνων που μπορούν να προκαλέσουν μια τέτοια αντίδραση είναι μεγάλος, η επαφή με φυτά αυξάνει τις πιθανότητες μιας τέτοιας αλλεργικής απάντησης του οργανισμού. Μια άλλη μορφή δερματικής αλλεργίας είναι η τοπική αντίδραση σε τσίμπημα εντόμου. Εκτός από τα εντοπισμένα συμπτώματα, τα οποία είναι παρόμοια με αυτά της κνίδωσης, είναι πολύ πιθανό να εκδηλωθεί γενικευμένη αλλεργική αντίδραση, ακόμα και αναφυλακτική καταπληξία, λόγω της διακοπής της συνέχειας του δέρματος και της εισόδου στο αίμα αλλεργιογόνων.
– Βρογχικό άσθμα.
Πρόκειται για μια χρόνια αναπνευστική νόσο με εξάρσεις αλλεργικής αιτιολογίας.
Συνήθως οι ασθματικοί γνωρίζουν τα αλλεργιογόνα που τους προκαλούν ασθματικές κρίσεις και αποφεύγουν την έκθεσή τους σε αυτά. Η γύρη των φυτών, οι ατμοσφαιρικοί μύκητες, το χνούδι των ζώων που αλλάζουν τρίχωμα αυτή την εποχή ενοχοποιούνται για τις ασθματικές κρίσεις.
Θεραπεία.
Ο ουσιαστικότερος τρόπος αντιμετώπισης αρκετών αλλεργιών είναι ο εντοπισμός των αλλεργιογόνων και η ειδική θεραπεία με τη μέθοδο της ειδικής απευαισθητοποίησης. Σε γενικές γραμμές, ο αλλεργιολόγος εγχέει στον οργανισμό μικρές ποσότητες συγκεκριμένων αλλεργιογόνων σε σταδιακά αυξανόμενες δόσεις, με σκοπό να τον κάνει να τα «μάθει» και να μην αναπτύσσει αλλεργική αντίδραση στο μέλλον.
Η θεραπεία αυτή περιορίζεται σε συγκεκριμένα αλλεργιογόνα και αφορά σε άτομα με ειδικού τύπου αλλεργική αντίδραση (π.χ., άσθμα). Αυτό που είναι ευρέως γνωστό -και αποτελεί την καλύτερη προληπτική θεραπεία- είναι ότι πρέπει να αποφεύγονται τα αλλεργιογόνα, όσο φυσικά αυτό είναι εφικτό. Κάποια αλλεργιογόνα όμως, ειδικά τα περιβαλλοντικά, δεν είναι δυνατόν να αποφευχθούν, κυρίως την άνοιξη και το καλοκαίρι, όπως τα μικρόβια, η γύρη των λουλουδιών, το τσίμπημα των εντόμων, καθώς και η σκόνη του σπιτιού.
Μπορείτε, ωστόσο, με απλούς τρόπους, να περιορίσετε την έκθεσή σας σε αλλεργιογόνες ουσίες.
Συγκεκριμένα:
– Aποφύγετε τις εστίες πρασίνου ή την ύπαιθρο στο διάστημα από 7 έως 10 π.μ. και από 3 έως 5 μ.μ., όταν δηλαδή παρατηρείται η μεγαλύτερη παραγωγή γύρης, ειδικά τις ημέρες που έχει άνεμο.
– Χρησιμοποιήστε γυαλιά ηλίου που να καλύπτουν μεγάλο μέρος του προσώπου σας, έτσι ώστε να περιοριστεί η άμεση έκθεση των ματιών σας σε αλλεργιογόνα. – Αποφύγετε με κάθε τρόπο δραστηριότητες όπως καθάρισμα χώρων πρασίνου, κλάδεμα, κούρεμα γρασιδιού.
Στο σπίτι:
– Αποφύγετε την επαφή με χαλιά, μοκέτες και «βαριές» κουρτίνες, διότι κατακρατούν μεγάλες ποσότητες σκόνης.
– Να καθαρίζετε συχνά τα φίλτρα του κλιματιστικού σας.
– Χρησιμοποιήστε ηλεκτρική σκούπα νέας γενιάς με φίλτρο.
– Αποφύγετε τα τριχωτά παιχνίδια, ειδικά αν το παιδί σας έχει προδιάθεση, ή πλένετέ τα τακτικά.
– Πρέπει να καθαρίζετε συχνά τα ρούχα σας, σε θερμοκρασίες πάνω από 60 βαθμούς.
– Αν είστε αλλεργικός σε κάποια οικιακά ζώα, αποφύγετε την κατοχή τους. Αν αυτό είναι δύσκολο, προσπαθήστε να τα πλένετε τακτικά και μην τα βάζετε στα υπνοδωμάτια.
Τι θα κάνετε αν αναπτύξετε αλλεργική αντίδραση:
Η πιο σωστή κίνηση θα ήταν να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια, ειδικά εάν δεν σας έχει ξανασυμβεί. Κάποιες απλές ιατρικές συμβουλές όμως μπορεί να φανούν χρήσιμες: – Σε περίπτωση εντοπισμένου αλλεργικού εξανθήματος, εφαρμόστε μια αντιισταμινική αλοιφή.
Αν δεν ανακουφιστείτε ή τα συμπτώματα εντείνονται, συμβουλευτείτε το γιατρό σας.
– Σε περίπτωση αλλεργικής ρινίτιδας, χρησιμοποιήστε κάποιο ρινικό αποσυμφορητικό/αντιαλλεργικό σπρέι.
– Σε περίπτωση κρίσης άσθματος, θα πρέπει οπωσδήποτε να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια, αν σας συμβαίνει πρώτη φορά ή αν τα συμπτώματα είναι εντονότερα από ό,τι συνήθως. Ειδάλλως, χρειάζεται να ακολουθήσετε τη θεραπεία που σας έχει συστήσει ο γιατρός σας.
– Σε περίπτωση δακρύρροιας ή και ερυθρότητας των ματιών, αποφύγετε τα κολλύρια αν δεν είστε σίγουροι ότι πρόκειται για αλλεργική επιπεφυκίτιδα. Μέχρι να απευθυνθείτε σε κάποιο γιατρό, χρησιμοποιήστε απλά ενυδατικά κολλύρια «ξεπλύματος» του επιπεφυκότα και κλείστε τα μάτια σας.