Υποξεία θυρεοειδίτιδα. Συμπτώματα και αντιμετώπιση
Συγγραφέας Κυριάκος Αλουμάνης Γράφτηκε στις ,
Ο κ. Αντώνης έρχεται στο ιατρείο μετά από πολυήμερη δεκατική πυρετική κίνηση, η οποία δεν φαίνεται να περνά μετά από την αντιβίωση που έλαβε. Είναι εμφανώς ταλαιπωρημένος και αναφέρει “τελευταία νοιώθω ταχυπαλμίες και έχω τρεμούλα και μια γενική ανησυχία. Ταυτόχρονα νοιώθω ζεστός και πονά ο λαιμός μου ειδικά όταν τον ζουλώ κάτω από το καρύδι… Τι μπορεί να έχω; Γιατί μου ζήτησαν να επισκεφθώ ενδοκρινολόγο;”
Ο ασθενής αυτός περιγράφει συμπτώματα που μπορούν να οφείλονται μεταξύ άλλων σε υπερθυρεοειδισμό και ιδιαίτερα σε μια πάθηση του θυρεοειδούς που ονομάζεται υποξεία θυρεοειδίτιδα. Συνήθως οι ασθενείς «καρύδι» εννοούν τον κρικοειδή χονδρό της τραχείας γνωστό και ως “μήλο του Αδάμ” κάτω από το όποιο βρίσκεται ανατομικώς και η θέση του θυρεοειδούς αδένα.
Η υποξεία θυρεοειδίτιδα είναι ιογενούς αιτιολογίας φλεγμονή του θυρεοειδούς, διάρκειας αρκετών εβδομάδων. Κύρια χαρακτηριστικά της είναι ο πόνος στην περιοχή του λαιμού, ο οποίος είναι εντονότερος κατά την ψηλάφηση του αδένα, η ήπια πυρετική κίνηση και η εικόνα θυρεοτοξίκωσης (δηλαδή της κατάστασης εκείνης του οργανισμού που προκύπτει όταν στο σώμα κυκλοφορούν ανεξέλεγκτα πολλές θυρεοειδές ορμόνες). Οι ιοί (συνήθως από ιώσεις του ανωτέρου αναπνευστικού) που προσβάλλουν τα θυρεοειδικά κύτταρα, προκαλούν την καταστροφή τους και την έκχυση στο περιβάλλον των αποθηκευμένων σε αυτά ορμονών. Με άλλα λογία στη συγκεκριμένη πάθηση δεν υπάρχει αληθής υπερπαραγωγή ορμονών από τα κύτταρα άλλα μάλλον υπέρμετρη διαρροή τους από το φλεγμαίνοντα θυρεοειδή αδένα. Η κατάσταση αυτή διαφέρει από τον υπερθυρεοειδισμό για παράδειγμα της νόσου Graves, όπου τα θυρεοειδή κύτταρα υπερλειτουργούν παράγοντας ορμόνες σε μεγαλύτερες από τις αναγκαίες ποσότητες.
Έτσι στην πρώτη φάση της νόσου, οι θυρεοειδικές ορμόνες αλλά και η θυρεοσφαιρίνη (μια άλλη πρωτεΐνη που σε κανονικές συνθήκες βρίσκεται μέσα στα κύτταρα του θυρεοειδούς και σε πολύ μικρά επίπεδα στο αίμα) είναι αυξημένες, ενώ η θυρεοειδοτρόπος ορμόνη (TSH) είναι κατασταλμένη. Αυτή η αθρόα κυκλοφορία θυρεοειδικών ορμονών στο σώμα οδηγεί σε συμπτώματα υπερθυρεοειδισμού, όπως ταχυκαρδίες, τρεμουλο νευρικοτητα.
Στην πορεία της νόσου και όταν οι αποθηκευμένες ορμόνες στα κύτταρα του θυρεοειδούς αδένα αδειάσουν, πιθανόν να ακολουθήσει μια περιοδος υποθυρεοειδισμού (δηλαδή έλλειψης θυρεοειδικών ορμονών), μέχρι τελικά να αποκατασταθεί και πάλι ισορροπία στη λειτουργιά του οργάνου και κατά συνεπεία και στα επίπεδα των ορμονών στο αίμα. Όλα αυτά γίνονται σε ένα διάστημα μηνών και ακολουθούν ένα κύκλο, στον όποιο ο ενδοκρινολόγος θα δράσει κυρίως υποστηρικτικά, αφού δεν υπάρχει θεραπεία για την πάθηση αυτή (όπως και για τις περισσότερες ιώσεις) πάρα μόνο επικουρική παρέμβαση για τα συμπτωματα. Πρέπει να τονίσουμε ότι ο πόνος στο λαιμό μπορεί να είναι το κύριο πρόβλημα του ασθενούς και μπορεί να παρουσιάζει μεγάλο εύρος εκδηλώσεων, από απλή ενόχληση έως εντονότατο άλγος με αδυναμία ακόμα και ψηλάφησης της περιοχής και δυσκολία στην κατάποση, με διάρκεια που μπορεί να φθάσει έως και 8 εβδομάδες. Η χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φάρμακων, μεγάλων δόσεων ασπιρίνης ή σε ακραίες περιπτώσεις κορτιζόνης, αποτελούν θεραπευτικές επιλογές. Τα συμπτωματα που σχετίζονται με τον υπερθυρεοειδισμό αντιμετωπίζονται και αυτά με φάρμακα που δρουν υποστηρικτικά όπως για παράδειγμα οι β-αναστολείς που ελαττώνουν την ταχυπαλμία του ασθενούς. Η χρήση αντιθυρεοειδικων φάρμακων δεν ενδείκνυται στην υποξεία θυρεοειδίτιδα.
Στις εργαστηριακές και απεικονιστικές εξετάσεις σημασία για τη διάγνωση έχουν τα αυξημένα επιπεδα T3 και Τ4, θυρεοσφαιρίνης, ταχύτητας καθίζησης ερυθρών και C-αντιδρωσας πρωτεΐνης, τα κατασταλμένα επιπεδα TSH και η σπινθηρογράφηση απουσία απεικόνισης του θυρεοειδή αδενα. Εντούτοις δεν ειναι λίγες οι περιπτώσεις αδυναμίας διάκρισης μεταξύ υπερθυρεοειδισμου από υπολειτουργία η από υποξεία θυρεοειδίτιδα όποτε η αντιμετώπιση στρέφεται ταυτόχρονα και προς τις δυο πιθανές διαγνώσεις με χρήση και αντιθυρεοειδικών φάρμακων και αναλγητικών ή κορτιζόνης.
