Μη ορμονικές μέθοδοι

Μέθοδος του ρυθμού

Τί είναι: Ούτε ορμόνες ούτε ενδομήτρια. Απλώς εντοπίζεις τις γόνιμες μέρες του κύκλου σου και δεν κάνεις ελεύθερο σεξ.

Τρόπος δράσης: Σε έναν κύκλο 28 ημερών η ωορρηξία γίνεται περίπου τη 14η μέρα. Το ωάριο ζει 24-48 ώρες, έτσι θεωρούμε ότι οι γόνιμες μέρες είναι από τη 14η έως τη 16η. Επειδή, όμως, το σπερματοζωάριο ζει κι αυτό από 24 – 48 ώρες, οι επικίνδυνες μέρες είναι πια από τη 12η ως τη 16η. Καθώς όμως η ωορρηξία μπορεί να καθυστερήσει 1-2 μέρες, υπολογίζουμε ότι η τελευταία γόνιμη μέρα της γυναίκας είναι η 18η. Προσθέτοντας 2 μέρες στην αρχή και στο τέλος του διαστήματος (για μεγαλύτερη σιγουριά), καταλήγουμε ότι οι επικίνδυνες μέρες είναι το δεύτερο δεκαήμερο του κύκλου.

Ιδανικό για γυναίκες:

• Που έχουν τακτικό κύκλο για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από έξι μήνες.
• Που έχουν περίοδο τουλάχιστον επί δυο χρόνια από την έναρξη της περιόδου.
• Που έχουν σταθερή σχέση.

Ποσοστό επιτυχίας: Με τέλειο μέτρημα, μπορεί να πέσεις έξω σε ποσοστό 2% – 9%. Το ποσοστό αποτυχίας όμως φτάνει το 25% με πιο απρόσεκτο μέτρημα.

Κόστος: Μηδενικό.

Εφαρμογή: Εξαρτάται. Είναι πάντως λίγο σπαζοκεφαλιά για τις γυναίκες που δεν έχουν σταθερό κύκλο.

Βαθμός δυσκολίας: 8.

Επιστροφή της γονιμότητας έπειτα από τη διακοπή της μεθόδου: Άμεση.

Προφυλακτικό

Τί είναι: Φτιαγμένο από λάτεξ σε σχήμα σωλήνα, τοποθετείται πάνω στο πέος πριν από τη διείσδυση (πρέπει να υπάρχει στύση). Αποτελεσματικό και για την πρόληψη των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.

Τρόπος δράσης: Λειτουργεί ως φράγμα, εμποδίζοντας το σπέρμα να φτάσει στον κόλπο της γυναίκας.

Ιδανικό για γυναίκες:

• Που έχουν σταθερό σύντροφο.
• Που δεν θέλουν ή δεν μπορούν να πάρουν ορμόνες.

Ποσοστό επιτυχίας: Περίπου 98% με σωστή χρήση. Μια μη σωστή εφαρμογή ή χρήση λιπαντικών που επηρεάζουν τη διαπερατότητά του, κάνουν την επιτυχία του να μειώνεται στο 88% – 90%.

Κόστος: €1-3.

Εφαρμογή: Εφαρμόζεται ξετυλίγοντάς το πάνω σε πέος που βρίσκεται σε στύση.

Βαθμός δυσκολίας: 1

Επιστροφή της γονιμότητας έπειτα από τη διακοπή της μεθόδου:Άμεση.

Σημείωση: Υπάρχει και γυναικείο προφυλακτικό, το οποίο κυκλοφορεί σε αρκετές χώρες του εξωτερικού. Έχει μεγαλύτερο μέγεθος, με δύο άκρες. Το ένα, κλειστό, πηγαίνει βαθιά στον κόλπο, και το άλλο ανοιχτό, βρίσκεται στην είσοδο. Είχε κυκλοφορήσει και στην ελληνική αγορά, αλλά χωρίς επιτυχία. Θεωρήθηκε δύσκολο και ενοχλητικό.

Ορμονικές μέθοδοι

Αντισυλληπτικό χάπι

Τί είναι: Συνδυασμός δύο ορμονών (οιστρογόνο και προγεστογόνο) που λαμβάνονται από το στόμα καθημερινά για 21 ημέρες. Το πρώτο χάπι κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ το 1960.

Τρόπος δράσης: Εμποδίζει την εγκυμοσύνη αναστέλλοντας την ωορρηξία (θέτει τις ωοθήκες “σε ανάπαυση”). Σε γυναίκες που παίρνουν σωστά το χάπι ,το ποσοστό αναστολής της ωορρηξίας είναι 98%-99%. Ακόμα, όμως, και σε περίπτωση που υπάρξει ωορρηξία, κινητοποιούνται μηχανισμοί που εμποδίζουν μια εγκυμοσύνη: πιο πηκτή τραχηλική βλέννα που δυσκολεύει την άνοδο των σπερματοζωαρίων στη μήτρα και πιο λεπτό ενδομήτριο που γίνεται αφιλόξενο για μια πιθανή εγκυμοσύνη.

Ιδανικό για γυναίκες:

• Νέες (<40 ετών).
• Που δεν έχουν παιδιά.
• Που δεν έχουν σταθερό κύκλο.
• Που δεν καπνίζουν.
• Που δεν είναι υπέρβαρες.
• Που δεν έχουν ιστορικό καρδιοπαθειών ή θρόμβωσης.
• Με έντονο πόνο ή πολύ αίμα κατά τη διάρκεια της περιόδου.

Ποσοστό επιτυχίας: Είναι περίπου 99,9% αποτελεσματικό. Επειδή μπορεί να μη χρησιμοποιηθεί σωστά (π.χ. ξεχνιέται ένα χάπι, λαμβάνεται μαζί με κάποιο φάρμακο που επηρεάζει τη δράση του ,υπάρχει διάρροια ή εμετός), στατιστικά, το ποσοστό επιτυχίας πέφτει στο 97%.

Κόστος: €5-10 ανάλογα με το σκεύασμα.

Εφαρμογή: Πανεύκολη, αρκεί να μην έχετε προβλήματα μνήμης.

Βαθμός δυσκολίας: 1 (το καταπίνεις)

Επιστροφή της γονιμότητας έπειτα από τη διακοπή της μεθόδου: Στον αμέσως επόμενο κύκλο από τη στιγμή που σταματάς να παίρνεις το χάπι.

Κολπικός δακτύλιος

Τί είναι: Ένας δακτύλιος διαμέτρου 5,4 εκ που περιέχει ορμόνες παρόμοιες με το αντισυλληπτικό δισκίο και εφαρμόζεται ενδοκολπικά από την ίδια τη γυναίκα. Παραμένει στον κόλπο για χρονικό διάστημα 21 ημερών, αφαιρείται από την ίδια για χρονική διάρκεια μίας εβδομάδας και τοποθετείται καινούργιος μετά την παρέλευση της. Η εφαρμογή του κολπικού δακτυλίου στις ΗΠΑ ξεκίνησε αρκετά πρόσφατα, μόλις το 2001.

Τρόπος δράσης: Οι ορμόνες που απελευθερώνει ο δακτύλιος έχουν την ιδιότητα να αναστέλλουν την ωορρηξία.

Ιδανικό για γυναίκες:

• Με απρογραμμάτιστο τρόπο ζωής.
• Που ξεχνούν να πάρουν τα χάπια ή δεν θέλουν να παίρνουν φάρμακα καθημερινά.

Ποσοστό επιτυχίας: Αγγίζει το 99,3% και οι ελάχιστες αποτυχίες συνήθως οφείλονται σε μη ορθή χρήση της μεθόδου.

Κόστος: €13

Εφαρμογή: Μπορεί να υπάρξει δυσκολία κατά την εισαγωγή στον κόλπο. Επίσης (σε πολύ λίγες περιπτώσεις) είναι ενοχλητικό κατά τη διάρκεια της συνεύρεσης.

Βαθμός δυσκολίας: 6.

Επιστροφή της γονιμότητας έπειτα από τη διακοπή της μεθόδου: Στον επόμενο κύκλο από τη διακοπή.

Ενδομήτριες μέθοδοι

Ενδομητρικό σπείραμα

Τί είναι: Το ενδομητρικό σπείραμα ή σπιράλ είναι ένα αντικείμενο από πλαστικό που περιέχει ένα χάλκινο σύρμα. Τοποθετείται μέσα στη μήτρα από γυναικολόγο στο τέλος της εμμήνου ρύσεως και προσφέρει αντισυλληπτική προστασία για 3 ή 5 χρόνια, ανάλογα με την περιεκτικότητα του σε χαλκό. Το πρώτο πλαστικό σπείραμα με χαλκό κυκλοφόρησε το 1968.

Τρόπος δράσης: Προκαλεί στη μήτρα την απελευθέρωση ορισμένων ουσιών (προσταγλανδίνες) και λευκών αιμοσφαιρίων, που είναι τοξικά για τα σπερματοζωάρια και τα ωάρια, ενώ και ο χαλκός που περιέχει το σπιράλ είναι τοξικός για τα σπερματοζωάρια. Ο κύριος μηχανισμός δράσης του είναι σπερματοκτόνος και ωοκτόνος, αλλά θεωρείται ότι συνεισφέρει και η φλεγμονική του δράση στο ενδομήτριο (το κάλυμμα της κοιλότητας της μήτρας) γιατί εμποδίζει την εμφύτευση του εμβρύου.

Ιδανικό για γυναίκες:

• Που θέλουν να αποφύγουν τη σύλληψη με ασφάλεια και για μακρύ χρονικό διάστημα.
• Που είναι σε μόνιμη και μονογαμική σχέση.
• Που έχουν ήδη τεκνοποιήσει. Το σπιράλ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από γυναίκες που δεν έχουν τεκνοποιήσει, εφόσον είναι σε μόνιμη μονογαμική σχέση.
• Που δεν έχουν ιστορικό φλεγμονώδους νόσου της πυέλου, εξωμήτριας κύησης ή αιμορραγικών διαταραχών.
• Που δεν μπορούν να πάρουν ορμόνες, π.χ. με ιστορικό θρόμβωσης.
• Που θηλάζουν.

Ποσοστό επιτυχίας: 99,2% διότι δεν χρειάζεται να θυμάσαι κάτι. Αν αποτύχει, θα είναι στη σπάνια περίπτωση που το σπείραμα αποβάλλεται χωρίς να γίνει αντιληπτό.

Κόστος: €200-500 με την τοποθέτηση.

Εφαρμογή: Από γυναικολόγο.

Βαθμός δυσκολίας: 9 (χρειάζεται ραντεβού με το γιατρό).

Επιστροφή της γονιμότητας έπειτα από τη διακοπή της μεθόδου: Άμεση αφού αφαιρεθεί.

Ενδομήτριο σύστημα

Τί είναι: Ένα μικρό πλαστικό αντικείμενο σχήματος Τ που τοποθετείται μέσα στη μήτρα από το γυναικολόγο στο τέλος της εμμήνου ρύσεως και μπορεί να παραμείνει εκεί έως και 5 χρόνια. Η διαφορά με το κλασικό ενδομητρικό σπείραμα είναι ότι περιέχει μέσα σε ένα κύλινδρο μια ορμόνη (λεβονοργεστρέλη) η οποία αποδεσμεύεται σταδιακά. Επομένως το ενδομήτριο σύστημα συνδυάζει τα πλεονεκτήματα (και αποφεύγει πολλά από τα μειονεκτήματα) του αντισυλληπτικού χαπιού και του ενδομητρικού σπειράματος.

Τρόπος δράσης: Καθιστά την τραχηλική βλέννα πιο πηκτή με συνέπεια να δυσκολεύει την άνοδο των σπερματοζωαρίων στον τράχηλο. Αναστέλλει την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων ώστε να εμποδίζεται η γονιμοποίηση του ωαρίου. Καθιστά το ενδομήτριο λεπτότερο και σε κάποιες περιπτώσεις αναστέλλει την ωορρηξία.

Ιδανικό για γυναίκες:

• Που επιθυμούν να αποφύγουν τη σύλληψη με ασφάλεια για αρκετό διάστημα.
• Που θηλάζουν.
• Που είναι σε μόνιμη, μονογαμική σχέση.
• Που έχουν ήδη τεκνοποιήσει.
• Που έχουν πολύ αίμα ή πόνο κατά τη διάρκεια της περιόδου.
• Που δεν έχουν ιστορικό φλεγμονώδους νόσου της πυέλου ή εξωμήτριας κύησης.
• Που δεν μπορούν να πάρουν οιστρογόνα (μια ορμόνη που περιλαμβάνεται στα χάπια), π.χ. με ιστορικό θρόμβωσης.

Ποσοστό επιτυχίας: 99,9%

Κόστος: € 300-600 με την τοποθέτηση.

Εφαρμογή: Από το γυναικολόγο.

Βαθμός δυσκολίας: 9 (επειδή δεν είναι δυνατό να εφαρμοσθεί στο σπίτι).

Επιστροφή της γονιμότητας έπειτα από τη διακοπή της μεθόδου: Γρήγορη, μετά την αφαίρεση του ενδομητρίου συστήματος.

Οριστικές μέθοδοι

Στείρωση

Τί είναι: Χειρουργική επέμβαση κατά την οποία οι σάλπιγγες και καυτηριάζονται για να εμποδίζεται η γονιμοποίηση. Η παραγωγή των γυναικείων ορμονών, η σεξουαλική επιθυμία και ο κύκλος δεν επηρεάζονται.

Τρόπος δράσης: Εμποδίζεται η γονιμοποίηση, η οποία υπό φυσιολογικές συνθήκες λαμβάνει μέρος στη σάλπιγγα.

Ιδανικό για γυναίκες:

• Που έχουν ήδη τεκνοποιήσει.
• Που δεν θέλουν ή δεν επιτρέπεται να πάρουν ορμόνες.
• Που επιθυμούν μόνιμη στείρωση.

Ποσοστό επιτυχίας: 99,5% (υπάρχει πάντα μια μικρή πιθανότητα αυτόματης επανασύνδεσης των σαλπίγγων)

Κόστος: € 1000 – 4000.

Εφαρμογή: Είναι απλή επέμβαση.

Επιστροφή της γονιμότητας έπειτα από τη διακοπή της μεθόδου: Οι σάλπιγγες μπορούν να επανασυνδεθούν με μια δεύτερη επέμβαση, σε περίπτωση που μια γυναίκα αλλάξει γνώμη. Σε αυτή την περίπτωση, έχουμε ποσοστό 98% επανασύνδεσης και 65% κυήσεων. Επίσης, μπορεί να γίνει εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF) σε γυναίκες που δεν μπορούν ή δεν επιθυμούν να υποβληθούν εκ νέου σε εγχείρηση.

Διαβάστε το άρθρο για νέες επιλογες αντισυλληψης www.drchandakas.gr

Βιβλιογραφία από το www.rcog.org.uk