Σε παθήσεις των πνευμόνων αποδίδεται ένας στους δέκα θανάτους στην Ευρώπη και ένας στους οκτώ στις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με το κάπνισμα να αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα κινδύνου, σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Πνευμονολογίας που θα παρουσιαστεί στο ετήσιο συνέδριο το οποίο ξεκινά το Σάββατο 7 Σεπτεμβρίου, στη Βαρκελώνη.

Η μελέτη υπολογίζει το ετήσιο κόστος των πνευμονικών παθήσεων στο ποσό των 400 εκατομμυρίων ευρώ, ετησίως, για την Ευρώπη, καθώς στην ΕΕ των 28 χωρών-μελών το 7% (6 εκατ.) του συνόλου των εισαγωγών στα νοσοκομεία αποδίδονται στις παθήσεις των πνευμόνων.

Οι ειδικοί εκτιμούν επίσης ότι οι θάνατοι από καρκίνο των πνευμόνων και χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια θα αυξηθούν την προσεχή 20ετία, λόγω κυρίως της συχνότητας του καπνίσματος.

Στη μελέτη με τίτλο «Ευρωπαϊκή Λευκή Βίβλος των Πνευμόνων», περιλαμβάνονται επίσης στοιχεία και για άλλες δύο σοβαρότερες και πιο θανατηφόρες παθήσεις των πνευμόνων, τις λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος (στις οποίες ανήκει η πνευμονία) και η φυματίωση, οι οποίες περιλαμβάνονται στον κατάλογο των δέκα κυριότερων αιτιών θανάτου, παγκοσμίως. Συνολικά, οι τέσσερις αυτές παθήσεις των πνευμόνων από κοινού σκοτώνουν σήμερα περίπου έναν στους έξι ανθρώπους του πλανήτη, κάθε χρόνο.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το Βέλγιο εμφανίζει τον μεγαλύτερο αριθμό θανάτων από πνευμονικές αιτίες (117 ανά 100.000 κατοίκους), ενώ υψηλά ποσοστά έχουν επίσης η Δανία, η Ιρλανδία και η Ουγγαρία. Τα χαμηλότερα ποσοστά εμφανίζουν η Φινλανδία, η Σουηδία και η Κύπρος (54, 56 και 57 θανάτους ανά 100.000 κατοίκους, αντίστοιχα). Η Ελλάδα, με 65 θανάτους ανά 100.000 κατοίκους, εμφανίζεται να είναι μεταξύ των χωρών με το μικρότερο πρόβλημα, παρά τον μεγάλο αριθμό καπνιστών.

Σύμφωνα με τη «Λευκή Βίβλο», το μέσο άμεσο και έμμεσο κόστος ανά περιστατικό στην Ευρώπη είναι 364.213 ευρώ για τον καρκίνο των πνευμόνων, 86.217 ευρώ για τη φυματίωση, 7.443 ευρώ για το άσθμα και 6.147 ευρώ για την χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Το μισό από το συνολικό άμεσο και έμμεσο κοινωνικοοικονομικό κόστος των πνευμονικών παθήσεων στην Ευρώπη, το οποίο υπολογίζεται σε τουλάχιστον 390 δισ. ευρώ ετησίως, αποδίδεται στο κάπνισμα, το οποίο, όπως αναφέρει ή έκθεση, αποτελεί «τον πιο σημαντικό κίνδυνο υγείας στην Ευρώπη». Αν το κάπνισμα μειωθεί κι άλλο, όπως επισημαίνεται, θα αποτελέσει τη βασική αιτία για να γλιτώσουν αρκετοί άνθρωποι τον πρόωρο θάνατο. Εξίσου αναγκαία κρίνεται η βελτίωση της ποιότητας του αέρα.

Μακροπρόθεσμες οι επιπτώσεις του καπνίσματος
Η έκθεση υποστηρίζει ότι, αν και το κάπνισμα έχει υποχωρήσει σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες μετά τη δεκαετία του ’70, οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του συνεχίζουν να κρατούν σε υψηλά επίπεδα τον αριθμό των θανατηφόρων περιστατικών καρκίνου των πνευμόνων και χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας. Αυτό, όπως εκτιμά, σημαίνει ότι και τα επόμενα 20 χρόνια το ποσοστό των συνολικών θανάτων από πνευμονικές παθήσεις είναι πιθανό να παραμείνει σταθερό, αν και αναμένεται μείωση στις πνευμονικές λοιμώξεις.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρίας Δρ Φρανσέσκο Μπλάζι, «έως το 2030, όπως εκτιμά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, οι τέσσερις πιο θανατηφόρες πνευμονικές παθήσεις θα αποτελούν την αιτία για έναν στους πέντε θανάτους παγκοσμίως από έναν στους έξι το 2008. Στην Ευρώπη, η μελλοντική αύξηση των θανάτων από καρκίνο των πνευμόνων και χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια αναμένεται να εξισορροπηθεί από την μείωση των θανάτων από λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος και τη φυματίωση».

Πιο δύσκολο, όπως είπε, είναι προβλεφθεί η εξέλιξη του άσθματος, το οποίο, αν και προκαλεί λίγους θανάτους, αποτελεί σημαντικό βάρος για τις ευρωπαϊκές κοινωνίες, κάτι που αναμένεται να συνεχιστεί και κατά τις επόμενες δεκαετίες.