Πλήρης εξατομίκευση της θεραπείας του καρκίνου
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
«Το να μπορούμε να δοκιμάσουμε φάρμακα όταν ο όγκος είναι ακόμα στο σώμα, αποτελεί τεράστιο πλεονέκτημα. Είμαστε έτσι σε θέση να κάνουμε τις δοκιμές πολύ γρηγορότερα από ό,τι θα το κάναμε μέσω της συστηματικής χορήγησης του φαρμάκου», τονίζουν οι ειδικοί.
Η ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΚΟΚΤΕΪΛ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΣΕ ΜΙΚΡΕΣ ΔΟΣΕΙΣ ΘΑ ΥΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ ΤΟ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΑΣΘΕΝΗ
Μία συσκευή που εγχέει μικρή ποσότητα διαφορετικών φαρμακευτικών ουσιών σε καρκινικούς όγκους, για να δοκιμάσει την αποτελεσματικότητά τους, μπορεί να βοηθήσει τους γιατρούς να επιλέξουν ασφαλέστερα την αγωγή για τις ειδικές ανάγκες κάθε περίπτωσης, αποφεύγοντας τους πειραματισμούς, αλλά και σημαντικές παρενέργειες.
Η τεχνολογία της Presage θα επιτρέπει στους ογκολόγους να δοκιμάζουν αντικαρκινικά φάρμακα (με πράσινο χρώμα) σε μικρές ποσότητες, προτού χορηγήσουν στους ασθενείς μία πλήρη δόση. Τα κόκκινα σημάδια δείχνουν καρκινικά κύτταρα που υποχωρούν μετά τη χορήγηση φαρμάκου. Το φάρμακο λειτουργεί με επιτυχία στην πάνω εικόνα, αλλά όχι στην κάτω. Την τεχνολογία αυτή, που «δοκιμάζει» διαφορετικά αντικαρκινικά φάρμακα σε όγκους που βρίσκονται ακόμα μέσα στο σώμα, αναπτύσσει η εταιρεία Presage Biosciences. Οταν ο όγκος αφαιρεθεί, οι γιατροί μπορούν να τον εξετάσουν για να δουν ποιες ουσίες εξουδετέρωσαν τα καρκινικά του κύτταρα.
Οι ουσίες που είχαν τη μεγαλύτερη επιτυχία χορηγούνται έπειτα σε μεγαλύτερες δόσεις, για να καταπολεμήσουν την ασθένεια στο υπόλοιπο σώμα.
Σήμερα, όταν ένας ογκολόγος χορηγεί ένα αντικαρκινικό φάρμακο, δεν μπορεί να είναι βέβαιος πώς αυτό θα δράσει. Σε πολλές περιπτώσεις, μάλιστα, η χημειοθεραπεία θα προκαλέσει επιβλαβείς παρενέργειες.
«Δεν γίνεται να συνεχίσουμε να υποβάλλουμε τα παιδιά σε πειραματικές θεραπείες, που κατά 94% θα αποτύχουν, κάνοντάς τα ακόμα πιο άρρωστα», τονίζει ο Τζιμ Ολσον, ογκολόγος στο Νοσοκομείο Παίδων του Σιάτλ και ιδρυτής της Presage.
Νέο όπλο
Η νέα συσκευή χρησιμοποιεί μία σειρά από βελόνες, για να εγχύσει επιλεγμένη ποικιλία φαρμάκων στον όγκο. Οταν αυτός αφαιρεθεί, τεμαχίζεται σε λεπτά τμήματα και εξετάζεται ποιες ουσίες έδρασαν αποτελεσματικά. Οι ερευνητές τώρα προσπαθούν να κατασκευάσουν και μία φορητή, αναλώσιμη εκδοχή αυτής της συσκευής. Η συσκευή αυτή θα μπορούσε να φανεί χρήσιμη, πέρα από το σχεδιασμό ατομικών θεραπειών, και για τη μελέτη πειραματικών θεραπειών ή συνδυαστικών φαρμάκων.
Η φαρμακευτική εταιρεία Millennium χρησιμοποιεί ήδη την τεχνολογία της Presage, για να δοκιμάσει συνδυασμούς φαρμάκων σε πειραματόζωα. «Είναι σίγουρα μοναδική», λέει ο διευθυντής της εταιρείας, Μαρκ Μανφρέντι. «Το να μπορούμε να δοκιμάσουμε φάρμακα όταν ο όγκος είναι ακόμα στο σώμα, αποτελεί τεράστιο πλεονέκτημα. Είμαστε έτσι σε θέση να κάνουμε τις δοκιμές πολύ γρηγορότερα από ό,τι θα το κάναμε μέσω της συστηματικής χορήγησης του φαρμάκου».
Πώς «κινείται» ο καρκίνος
Η κατανόηση της διαδικασίας προσκόλλησης καρκινικών κυττάρων σε νέο ιστό θα βοηθήσει στην καταπολέμηση των μεταστάσεων
Παρ’ ότι η μετάσταση όγκων προκαλεί περίπου το 90% των θανάτων από καρκίνο, ο μηχανισμός που επιτρέπει στα καρκινικά κύτταρα να εξαπλώνονται στο σώμα δεν είναι ακόμα πλήρως κατανοητός.
Σε αυτή την εικόνα μικροσκοπίου, τα καρκινικά κύτταρα προσκολλώνται σε ένα σημείο επικαλυμμένο με μόρια του εξωκυτταρικού στρώματος Το βασικό ερώτημα είναι πώς αυτά αποκολλώνται από τα δομικά στοιχεία που κανονικά κρατούν τον ιστό ενωμένο, και πώς μετά επικολλώνται ξανά σε μία νέα περιοχή του σώματος. Σε μία νέα μελέτη, ερευνητές του ΜΙΤ ανακάλυψαν κάποια από τα μόρια κυτταρικής προσκόλλησης που δείχνουν να ευθύνονται για αυτή τη διαδικασία, προσφέροντας έτσι ένα νέο φαρμακευτικό στόχο.
Τα κύτταρα μέσα στο ανθρώπινο σώμα είναι συνήθως προσκολλημένα σε ένα σύστημα δομικής στήριξης, γνωστό ως «εξωκυτταρικό στρώμα». Πρωτεΐνες που ονομάζονται ιντεγκρίνες και βρίσκονται στην επιφάνεια κυττάρων βοηθούν στη συγκόλληση των κυττάρων στο στρώμα. Οταν τα καρκινικά κύτταρα κάνουν μετάσταση, αυτές οι πρωτεΐνες σταματούν να λειτουργούν.
Πειράματα
Στη νέα μελέτη, μία ομάδα με επικεφαλής τον καθηγητή του ΜΙΤ Σανγκίιτα Μπατία μελέτησε ποντίκια τα οποία είχαν τροποποιηθεί γενετικά έτσι ώστε να αναπτύσσουν καρκίνο στον πνεύμονα. Συνέκριναν τις συγκολλητικές ιδιότητες των κυττάρων τεσσάρων ειδών όγκων: όγκων του πνεύμονα που αργότερα έκαναν μετάσταση, όγκων του πνεύμονα που δεν έκαναν μετάσταση, μεταστατικών όγκων που πέρασαν από τους πνεύμονες στους λεμφαδένες και μεταστατικών όγκων που πέρασαν σε πιο απομακρυσμένα όργανα, όπως το συκώτι.
Οι ερευνητές ανέπτυξαν ειδική τεχνολογία που τους επέτρεπε να διασταυρώσουν κάθε τύπο κυττάρου με περίπου 800 διαφορετικά ζευγάρια μορίων του εξωκυτταρικού στρώματος και έπειτα να εξετάσουν πόσο καλά αυτά προσκολλώνταν σε κάθε ζεύγος. Ξαφνιάστηκαν όταν διαπίστωσαν πως μεταστατικά κύτταρα από διαφορετικούς αρχικούς όγκους είχαν περισσότερες ομοιότητες μεταξύ τους παρά με τον όγκο από τον οποίο προήλθαν.
Ενα ζεύγος εξωκυτταρικών μορίων, πάνω στα οποία οι μεταστατικοί όγκοι προσκολλώνταν με ιδιαίτερη επιτυχία, ήταν η ινονεκτίνη και η γαλακτίνη-3 – και οι δύο αποτελούνται από πρωτεΐνες οι οποίες περιέχουν ή συνδέονται με σάκχαρα.
Ο μηχανισμός
Παλαιότερες μελέτες έχουν δείξει πως οι όγκοι ξεκινούν τη μετάσταση εκκρίνοντας μόρια τα οποία βοηθούν στη δημιουργία συνθηκών κατάλληλων για την ανάπτυξη νέων όγκων. Η συγκέντρωση γαλακτίνης-3 και άλλων μορίων που βοηθούν τα καρκινικά κύτταρα να μεταβούν σε άλλες περιοχές του σώματος αποτελούν κομμάτι αυτής της διαδικασίας, αναφέρουν οι ερευνητές.
Τα ευρήματα μπορούν να μας δείξουν πώς να εμποδίσουμε τις μεταστάσεις αυτές. Εστιάζουν σε μία συγκεκριμένη κυτταρική αλληλεπίδραση και όχι σε μία γονιδιακή μετάλλαξη, λέει ο Νέιθαν Φλιν, μέλος της ερευνητικής ομάδας: «Εάν σιγουρευτούμε πως αυτές οι μοριακές αλλαγές βοηθούν τη μετάσταση, τότε θα ξεκινήσουμε τη διαδικασία εύρεσης τρόπων περιορισμού τους».
