Σύνδρομο Asperger.
Σημάδια, συμπτώματα και θεραπευτικές επιλογές.
Το σύνδρομο Asperger (A.S) είναι μια μορφή αυτισμού – αναπτυξιακής διαταραχής που εμποδίζει το άτομο να αναπτύξει μεταξύ άλλων, επικοινωνιακές και κοινωνικές δεξιότητες. Ξεκινάει κατα την παιδική ηλικία και συνεχίζεται μέχρι την ενηλικίωση και επιρρεάζει την “κοινή λογική”, όπως επίσης και την αποδοχή πληροφοριών από άλλα άτομα.
Τα άτομα με σύνδρομο Asperger βρίσκουν την ανθρώπινη επικοινωνία σαν μια πρόκληση και χρησιμοποιούν την δημιουργικότητα και την φαντασία τους με διαφορετικούς τρόπους από τους άλλους.
Τα παιδιά με AS έχουν φυσιολογικό I.Q. και μπορεί να έχουν μαθησιακές δυσκολίες όπως όλοι οι άλλοι. Παρόλα αυτά, οι μαθησιακές τους απαιτήσεις είναι διαφορετικές από αυτές των άλλων παιδιών.
Οι γονείς παρατηρούν σημάδια απόκλισης από τον 1ο έτος της ζωής του παιδιού. Νιώθουν ότι το παιδί τους έχει κάτι ασυνήθηστο. Οι κινητικές τους ικανότητες είναι ασυντόνιστες, ο τρόπος που μπουσουλάνε ή περπατάνε είναι περίεργος, αδέξιος ή λίγο διαφορετικός. Καθώς το μωρό μεγαλώνει παρατηρείται γενική και σημαντική αδεξιότητα.
Οι ειδικοί λένε ότι το σύνδρομο Asperger είναι πιο συχνό στα αγόρια παρά στα κορίτσια.
Το σύνδρομο αυτό δεν είναι ασθένεια, είναι σύνδρομο. Το σύνδρομο είναι ένα σύνολο συμπτωμάτων, που καθιστούν μια κατάσταση.
Οι πιθανότητες να αναπτυχθεί κατάθλιψη είναι μεγαλύτερες για κάποιο άτομο με σύνδρομο Asperger, πιθανότατα λόγω της αγχώδους ζωής μέσα στον μη-αυτιστικό κόσμο που ζούνε.
Ποια είναι τα σημάδια και τα συμπτώματα.
- Εμμονικά ενδιαφέροντα. Κάποια παιδιά με A.S. γίνονται ειδικοί με συγκεκριμένα αντικείμενα ή θέματα. Αυτό το καταναγκαστικό ενδιαφέρον μπορεί να είναι ηλεκτρικές σκόυπες, αυτοκίνητα, τρένα, υπολογιστές και άλλα. Αυτές οι δραστηριότητες συμπεριλαμβάνουν την συλλογή αντικειμένων, την αρίθμιση και την κατηγοριοποίηση τους.
- Επίσημη και/ή ιδιαίτερη ομιλία. Ο λόγος τους υστερεί στον ρυθμό και στην προσωδία. Συνήθως φαίνεται μονότονος ή ασυνήθηστα γρήγορος. Τα παιδιά με АS δεν έχουν την ικανότητα να προσαρμόσουν τον τόνο της φωνής τους σε αυτόν που αρμόζει για τον χώρο που βρίσκονται. Κάποιοι γονείς και δάσκαλοι χαρακτηρίζουν ένα παιδί με AS σαν “μικρό καθηγητή”, καθώς η ομιλία τους είναι εξαιρετικά επίσημη και χαρακτηριστική για κάποιον ενήλικα.
- Ρουτίνες. Τα άτομα με AS μπορεί να έχουν κανόνες και ρουτίνες που ακολουθούν πολύ μεθοδικά. Αν δεν γίνουν, τότε αγχόνονται και νευριάζουν.
- Κοινωνική απομόνωση. Συχνά απομονώνονται λόγω των φτωχών κοινωνικών τους δεξιοτήτων και των συγκεκριμένων ενδιαφερόντων τους. Αποτραβιούνται από τους ανθρώπους και δεν ενδιαφέρονται γι’ αυτούς. Είναι επίσης πρόβλημα οι φιλίες και η διατήρηση αυτών.
- Κοινωνικές δεξιότητες και επικοινωνία. Συχνά τα άτομα με AS έχουν δυσκολία στο να εκφραστούν συναισθηματικά και κοινωνικά. Είναι δύσκολο γι’ αυτούς να μεταφράσουν χειρονομίες, μιμήσεις ή τον τόνο της φωνής. Συνήθως δεν αναγνωρίζουν τα αστεία, το χιούμορ, τις εκφράσεις και την ειρωνία. Συχνά κάνουν πολύ προσωπικές ερωτήσεις ,χωρίς να το θέλουν στον συνομιλητή τους.
- Φαντασία. Τα άτομα με AS έχουν πρόβλημα με την κοινωνική φαντασία. Δεν μπορούν να φανταστούν εναλλακτική κατάληξη μιας κατάστασης. Θέματα βασισμένα στην λογική και την μνήμη είναι πιο ενδιαφέροντα (μαθηματικά, υπολογιστές, μουσική κ.ά.). Πολλά παιδιά είναι πολύ ταλαντούχα σε αυτούς τους τομείς.
- Αισθητηριακές δυσκολίες. Σε κάποιους οι αισθητηριακοί μηχανισμοί είναι διαταραγμένοι. Μία ή όλες οι αισθήσεις (όραση, ακοή, αφή, γεύση ή όσφρηση) μπορεί να είναι διαταραγμένες. Οι αισθήσεις μπορεί να είναι υπεραναπτυγμένες ή υποανάπτυκτες. Τα άτομα αυτά έχουν διαφορετική αντίληψη των δυνατών ήχων, του φωτός, των μυρωδιών, της υφής των τροφίμων και των αντικειμένων. Κάποιοι ενήλικες με АS, λένε πως, αν ξέρουν ότι κάποιος ήχος ή κάποια μυρωδιά έρχεται, την αντιμετωπίζουν αρκετά καλά. Το απροσδόκητο είναι αυτό που τους στρεσάρει.
- Σχετικές καταστάσεις. Στην πρώϊμη παιδική ηλικία, τα παιδιά με AS είναι πολύ ενεργητικά. Αργότερα, κατα την εφηβεία αναπτύσσουν άγχος ή κατάθλιψη. Άλλες καταστάσεις που συνδέονται με το σύνδρομο είναι η ψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD), ελλειματική προσοχή με ή χωρίς υπερκινητικότητα, διαταραχές με τικ (όπως το σύνδρομο Tourette) και άλλες.
Θεραπευτικές επιλογές για το σύνδρομο Asperger.
Οι επιστήμονες δεν έχουν ανακαλύψει αντιστροφή των συμπτωμάτων του συνδρόμου Asperger. Υπάρχουν όμως πολλές θεραπείες και στρατηγηκές που βελτιώνουν την λειτουργικότητα, μειώνουν το άγχος και καλυτερεύουν την συμπεριφορά και την αντίληψη. Με την ανάπτυξη της κατανόησης τα άτομα αυτά έχουν καλύτερες πιθανότητες να φτάσουν στο 100% των ικανοτήτων τους. Κάποιες από αυτές είναι οι παρακάτω :
- Απόκτηση κατάλληλων κοινωνικών δεξιοτήτων. Τα άτομα μαθαίνουν πως να συναναστρέφονται επιτυχώς με άλλους ανθρώπους. Βασίζεται στην κατανόηση των συναισθημάτων του συνομιλητή.
- Εκπαίδευση των επικοινωνιακών δεξιοτήτων. Αυτή η εκπαίδευση εστιάζει στην ικανότητα να ξεκινά το άτομο έναν διάλογο. Μαθαίνει πως να χαλιναγωγεί την προσωδία του, αναλόγως την έκφραση που χρησιμοποιεί, αν είναι καταφατική, αρνητική ή ερωτηματική. Μαθαίνει επίσης πως να μεταφράζει την γλώσσα, λεκτική και μη, με σκοπό να μάθει πως να απαντάει σωστά. Ένας από τους απώτερους σκοπούς της θεραπείας αυτής είναι ο περιορισμός της απομόνωσης.
- Γνωστική – συμπεριφορική θεραπεία. Αυτή η θεραπεία εστιάζει στην χαλιναγώγηση των συναισθημάτων και την μείωση των εμμονικών ενδιαφερόντων και των επαναλαμβανόμενων ρουτίνων.
- Συμπεριφορική ρύθμιση. Συμπεριλαμβάνει στρατηγηκές για την ενίσχυση της θετικής συμπεριφοράς και τον περιορισμό της προβληματικής συμπεριφοράς.
- Εργοθεραπεία ή φυσιοθεραπεία. Αυτές είναι χρήσιμες για τα άτομα με αισθητηριακές διαταραχές ή ελλειπή κινητικό συντονισμό.
- Φαρμακευτική αγωγή. Δεν υπάρχουν φάρμακα για το σύνδρομο Asperger. Χρησιμοποιούνται όμως για την θεραπεία συμπτωμάτων, όπως την κατάθλιψη, το άγχος, την υπερκινητικότητα και την ψυχαναγκαστική διαταραχή).
- Εναλλακτικά φάρμακα. Κάποιες μελέτες δείχνουν πως ειδικές δίαιτες, όπως διατροφή χωρίς γλουτένη και βιταμίνες μπορεί να είναι ευεργετικές. Εμπειρικές αποδείξεις προτείνουν, ότι η συστημική χορήγηση μουρουνέλαιου βοηθά στο άγχος και σε κάποια γνωστικά προβλήματα.
Μια καταπληκτική εμμονή.
Κάποιοι γονείς κατάφεραν και σύνδεσαν τις εμμονές του συνδρόμου Asperger, σε θεματολογία η οποία πιθανότατα να εξασφαλίσει το παιδί με κάποια επαγγελματική καριέρα. Σαν παράδειγμα τα μαθηματικά, τα οικοσυστήματα, η πληροφοριακή τεχνολογία και άλλες επιστήμες. Υπάρχουν εκατοντάδες δραστηριότητες για να διαλέξει το παιδί. Αρκεί οι γονείς να το εκθέσουν μπροστά σε μια γκάμα επιλογών και το παιδί θα βρεί που είναι το πάθος του.