Η απουσία σωστής ενημέρωσης και πρόληψης, στη χώρα μας, αύξησε το ποσοστό θνησιμότητας από καρκίνο του μαστού, κατά 1,4%, από το 1989 έως το 2006. Σε ολόκληρο τον κόσμο, περισσότερα από 700.000 άτομα πεθαίνουν από καρκίνο του μαστού ετησίως. Εκτιμάται ότι ποσοστό 8% έως 9% των γυναικών, θα αναπτύξουν καρκίνο του μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής τους, ενώ το 1% επί του συνόλου των διαγνώσεων, αφορά άνδρες.

Αποχαιρετώντας σε λίγες ημέρες τον Οκτώβριο, μήνα αφιερωμένο στην ευαισθητοποίηση γύρω από τον καρκίνο του μαστού, σκεφτήκαμε ότι, πέρα από τις επιστημονικές μελέτες, πέρα από τις καμπάνιες, τα μπλουζάκια και τις ροζ κορδέλες, ίσως, τελικά, η συνειδητοποίηση ότι ο καρκίνος είναι εδώ, να έρχεται, καλύτερα, όπως ακριβώς έρχεται και η ίδια η νόσος. Απροσδόκητα. Βίαια. Για αυτό, αφήνουμε τις διηγήσεις των δύο ηρωίδων μας να μας ξυπνήσουν, με την αλήθεια των λόγων τους. Να μας γνωρίσουν με την αλλόκοτη πραγματικότητα του καρκίνου.

“Κάποτε, ένας γιατρός μού είπε ότι το μόνο σίγουρο που έχουμε την ώρα που θα γεννηθούμε είναι ότι θα πεθάνουμε. Τίποτε άλλο. Όλα τα άλλα είναι γήινα, στο χέρι μας είναι το πώς θα τα διαχειριστούμε”, σημειώνει η Άντρη Χατζηφραγκίσκου. Και αυτό, λέει, ήταν που συνειδητοποίησε και η ίδια, μέσα από την περιπέτειά της, η οποία ξεκίνησε σε ηλικία 34 χρονών. Τότε, ήξερε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με την υγεία της.

“Κινδύνευσα να χαρακτηριστώ κατά φαντασίαν ασθενής”, θυμάται. “Μετά από αφόρητους πόνους στον αριστερό μαστό και μία-δύο σταγόνες ροζ υγρό, στον στηθόδεσμο, που μόνο εγώ είδα, άρχισα μία σειρά εξετάσεων (υπερήχους, μαστογραφία, αιματολογικές και κυτταρολογικές), σε διάφορους γιατρούς”, συνεχίζει. Τα αποτελέσματα, κατά τους ειδικούς, δεν έδειχναν  οποιαδήποτε κακοήθεια. Αλλά επέμεινε και έκανε βιοψία.

Μετά τη βιοψία, “ο γιατρός με φώναξε και είπε ότι δεν θα αγνοούσε ποτέ ξανά ασθενή που επιμένει ότι δεν είναι καλά. Είχα δίκαιο, ήταν προκαρκίνος μαστού. Πώς ένοιωσα; Ανακούφιση! Όσο και αν ακούγεται παράξενο. Ήξερα, πλέον, τι είχα. Είχε όνομα, και μπορούσα να το πολεμήσω. Ούτε στιγμή δεν ένοιωσα ότι θα άφηνα τον καρκίνο να με νικήσει. Εξάλλου, υποψιαζόμουν ότι μου έχει χτυπήσει την πόρτα, για 6 μήνες”.

“Ο φόβος ήταν στιγμιαίος, τον απέβαλα αμέσως”, όπως μας λέει. “Ήξερα ότι είχα γύρω μου άτομα να με στηρίξουν και να μου δώσουν δύναμη να προχωρήσω”. Παραδέχεται, όμως, ότι υπήρξαν δύο περιπτώσεις που ένοιωσε αδύναμη. Η πρώτη, όταν ο γιατρός τις εξηγούσε τις επιλογές που είχε. “Ακούγοντας, μπροστά μου περνούσαν τα πρόσωπα των γιων μου, που ήταν τότε 12, 9 και 5 ετών. Ήθελα να τους δω να μεγαλώνουν. Εκείνη τη στιγμή, μόνο εκείνο ήθελα”.

Η δεύτερη, λίγα χρόνια αργότερα. “Απογοητεύτηκα όταν έχασα τον πατέρα μου με καρκίνο, τέσσερα χρόνια μετά τη δική μου περιπέτεια, εκεί που είχα πιστέψει ότι ο καρκίνος δεν είναι πάντα θάνατος. Τότε, πάλεψα πολύ με τον εαυτό μου, για να με πείσω ξανά. Ήταν η μόνη φορά που παρολίγον να αφήσω να με νικήσει, η μόνη φορά που είχα αμφιβολίες και ένοιωσα την ανάγκη να πιαστώ από κάπου για να συνεχίσω”.

Η Άντρη, τέσσερις μέρες μετά την τελική διάγνωση, υποβλήθηκε σε μαστεκτομή και αφαίρεση αδένων. “Στην ατυχία μου ένοιωθα το πιο τυχερό πλάσμα του κόσμου. Λόγω του ότι αφαίρεσα ολόκληρο το μαστό, δεν χρειάστηκε να υποβληθώ σε χημειοθεραπεία”. Ακολούθησε φαρμακευτική αγωγή. Οι κλινικές και εργαστηριακές εξετάσεις συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Πρώτα κάθε μήνα, μετά κάθε τρίμηνο, και τα τελευταία 12 χρόνια, κάθε εξάμηνο. Ευτυχώς, όλες καθαρές.

Εφτά χρόνια μετά, αφού πρώτα στο μυαλό της ήταν “μόνο η επιβίωση”, ήρθε η ώρα της αποκατάστασης του μαστού. “Η πιο δύσκολη περίοδος. Αμφιταλαντεύτηκα. Ήθελα να το κάνω; Θα ήταν αισθητικά ωραίο το αποτέλεσμα; Ευτυχώς, σε όλη τη διαδρομή, όχι μόνο στην αποκατάσταση, βρήκα όλη τη συμπαράσταση που ήθελα, στα πρόσωπα των γιατρών και του ιατρικού προσωπικού, που ασχολήθηκαν με εμένα. Τελικά, μετάνιωσα που δεν το έκανα νωρίτερα!”.

Ρωτήσαμε την Άντρη από που αντλεί δύναμη, όλα αυτά τα χρόνια. “Η πραγματική πηγή δύναμης μου ήταν η αγάπη που έχω γύρω μου. Κάποτε ρωτήθηκα αν ο Θεός ήταν Εκείνος που με βοήθησε. Απάντησα, ότι στηρίχθηκα στην πίστη μου αλλά πιο πολύ με βοήθησε ο δικός μου θεός, ο άνθρωπός μου, αυτός που ποτέ δεν μου άφησε το χέρι. Άσχετα με το πώς συμπεριφερόμουν, πώς αντιδρούσα, με έκανε να νιώθω γυναίκα, όταν εγώ ένοιωθα ότι κάτι μου έλειπε, με κρατούσε αγκαλιά τα βράδια που δεν με έπαιρνε ο ύπνος, ήταν και είναι πάντα εκεί”.

Η περίπτωση της Παναγιώτας Μπελεσοπούλου είναι λίγο διαφορετική. Στα 46 της, δεν είχε δει σημάδι που να της κινούσε υποψίες. Ήρθε αντιμέτωπη με τον καρκίνο, αναπάντεχα. Πριν από μία άσχετη επέμβαση, “είχα κάνει μία προληπτική μαστογραφία, την οποία συνόδευε ο όρος ‘σκίαση με ασαφή όρια’. Όρος, κυριολεκτικά, ασαφής. Ακόμα και για τους γιατρούς”. Τελικά, ο γιατρός που πραγματοποίησε την μικροεπέμβαση, της επέστησε την προσοχή στα αποτελέσματα της μαστογραφίας. “Πρέπει να το κοιτάξεις”.

Η Παναγιώτα έπρεπε να αντιμετωπίσει κυρίως, τον ψυχολογικό αντίκτυπο. Το πρώτο πόρισμα βγήκε τηλεφωνικώς, το ίδιο βράδυ, από έναν συγγενικό γιατρό, ο οποίος ακούγοντας για σκίαση, μίλησε για καρκίνο. Ακολούθησαν έντεκα επισκέψεις σε γιατρούς, επί δύο μήνες. “Ένιωθα ψυχολογικά να καταρρέω. Με τα πρώτα αποτελέσματα, χάνεις τη γη κάτω από τα πόδια σου. Δεν σκέφτεσαι λογικά, το σώμα σου αντιδρά ή μάλλον μουδιάζει”, θυμάται χαρακτηριστικά για την περίοδο πριν να έχει μία τελική απάντηση.

Δυνατές οι εικόνες που κρατά από την αναμονή σε αίθουσες, τις πολλές διαφορετικές γνώμες και γνωματεύσεις. “Οι ουρές στα γραφεία των γιατρών ήταν αμέτρητες. Εκείνο που δεν μπορώ να ξεχάσω είναι τα πρόσωπα των γυναικών που περίμεναν. Μοιραζόμασταν όλες τον φόβο και την αγωνία για το άγνωστο”, περιγράφει η Παναγιώτα. Καταγγέλλει, μάλιστα, ότι ορισμένοι γιατροί, ένοιωθε ότι, αμέσως μετά την ανάγνωση της μαστογραφίας, κινούνταν με γνώμονα το οικονομικό κέρδος.

Όπως περιγράφει, οι γιατροί, οι οποίοι μιλούσαν – πρωτίστως – για χρήματα που ανάγονταν σε υπέρογκα ποσά, επέμεναν πως η εισαγωγή στο νοσοκομείο κρινόταν άμεση, καθώς έπρεπε να γίνει μαστεκτομή. “Η άποψη του τελευταίου γιατρού που είδα, συμφώνησε με τα μεταγενέστερα αποτελέσματα της βιοψίας. Δεν επρόκειτο για καρκίνο. Ήταν, βέβαια, προδιάθεση που έκανε επιτακτική την ανάγκη δύο μικρών επεμβάσεων. Μάλιστα, και στους δύο μαστούς. Όχι μόνο στον έναν, όπως οι υπόλοιποι δέκα γιατροί, ισχυρίζονταν”.

Δηλώνει ότι κατάφερε να νιώσει εμπιστοσύνη μόνο με τον τελευταίο γιατρό που επισκέφθηκε. Όχι γιατί, “μου είπε αυτό που ήθελα να ακούσω, αλλά γιατί με κοίταξε με ανθρώπινη ματιά. Επικεντρώθηκε στην περίπτωσή μου μεμονωμένα, χωρίς να με εξετάσει ως μέρος ενός συνόλου”, όπως λέει γελώντας. Το μήνυμά της; Οι γυναίκες δεν πρέπει να παραμελούν τον τακτικό έλεγχο, οφείλουν, ωστόσο, να είναι επιλεκτικές με το γιατρό που πρόκειται να συνεργαστούν. Η σχέση που χτίζεται ανάμεσα στο γιατρό και τον ασθενή κρίνει την ζωή του δεύτερου.

Οι δύο γυναίκες συμφωνούν ότι η εμπειρία τις δίδαξε πολλά. Καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα. Πάνω από όλα, λένε ότι έμαθαν να αγαπούν σωστά, να ταξινομούν τις προτεραιότητές τους και τα θέλω τους. Χαίρονται με απλά πράγματα. Ένα χαμόγελο, έναν περίπατο, μια ματιά. Μπορεί, ακόμη, να αγχώνονται με πράγματα καθημερινά. Αλλά, όταν το καλοσκεφτούν, αντιλαμβάνονται ότι το μεγαλύτερο αγαθό που έχουμε είναι η υγεία μας. Και όλα τα άλλα έρχονται.

Για την Άντρη, έχουν περάσει δεκατέσσερα χρόνια. Σήμερα, βοηθά εθελοντικά, άλλες γυναίκες που περνούν τον ίδιο γολγοθά που περπάτησε και εκείνη. Έχει δώσει το τηλέφωνό της, για να την παίρνει τηλέφωνο και να της μιλά, όποια έχει ανάγκη από βοήθεια. Να της τονώσει το ηθικό. “Είναι πολύ σημαντικό να εμπεδώσουμε στον κόσμο ότι καρκίνος δεν σημαίνει απαραίτητα θάνατο”, τονίζει.

Για την Παναγιώτα, η περιπέτεια είναι πίσω τέσσερα χρόνια. Οι αναμνήσεις της παραμένουν έντονες. Αισθάνεται, πλέον, δυνατή και νικήτρια. Συμφωνεί με την Άντρη ότι, “όταν περάσεις από τον θάνατο, καταλαβαίνεις τι πραγματικά είναι η ζωή”. Βοηθά όπως και όσο μπορεί, προσφέροντας σε εκστρατείες για τον καρκίνο του μαστού, προσέχωντας τον εαυτό της, ενημερώνοντας άλλες γυναίκες.

Η μεγαλύτερη συμβουλή και των δύο; Όλες οι γυναίκες να εμπεδώσουν ότι η συστηματική αυτοεξέταση μαστού, το χρονιαίο υπερηχογράφημα, η μαστογραφία, η χρονιαία γυναικολογική εξέταση – δηλαδή, η πρόληψη – είναι η καλύτερη θεραπεία.  Τίποτε το οποίο επιμένει δεν πρέπει να αγνοείται. Η κάθε γυναίκα πρέπει να μάθει “να διαβάζει” τον εαυτό της, όπως και ο κάθε άνδρας, και τίποτε να μην αφήνει στην τύχη.

Ο Οκτώβρης έχει οριστεί, παγκοσμίως, ως ο μήνας πρόληψης του καρκίνου του μαστού. Είναι σημαντικό, όμως, να υπάρχει η υπενθύμιση ότι και οι υπόλοιποι μήνες, κάθε έτους, της ζωής κάθε ανθρώπου, είναι πολύτιμοι. Ο καρκίνος μπορεί να χτυπήσει όλους μας, ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου ή φυλής, οποιαδήποτε στιγμή, με οποιαδήποτε μορφή. Στο χέρι μας είναι να προλάβουμε το κακό και να δράσουμε άμεσα, για κάθε περίπτωση.

Πηγή: PATHFINDER