Χειρουργείο μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών με καρκίνο του μαστού.
Συγγραφέας Αικατερίνη Σαββίδου Γράφτηκε στις ,
1. Τι είναι οι μικροεπασβεστώσεις; Πρέπει να τις χειρουργούμε και πότε; Τι χειρουργείο πρέπει να γίνει;
Οι μικροεπασβεστώσεις είναι αθροίσεις ασβεστίου στο μαστό, οι οποίες δεν είναι ψηλαφητές και απεικονίζονται ΜΟΝΟ στη μαστογραφία (αυτός είναι ένας από τους λόγους που η μαστογραφία είναι αναντικατάστατη σαν εξέταση). Με απλά λόγια είναι σαν “κόκκοι αλατιού μέσα στο μαστό”. Στο 80% των περιπτώσεων είναι αθώες, στα πλαίσια ινοκυστικών αλλοιώσεων και δεν χρειάζονται καμία αντιμετώπιση. Υπάρχει όμως περίπτωση, να αποτελούν εκδήλωση DCIS, δηλαδή πορογενούς καρκινώματος in situ. Δυστυχώς, δεν είναι εύκολο πάντοτε να διακριθεί ποιες μικροεπασβεστώσεις είναι καλοήθεις και ποιες DCIS. Έτσι, μπορεί μια γυναίκα να χειρουργηθεί και το αποτέλεσμα της ιστολογικής εξέτασης να βγει αρνητικό για ύπαρξη κακοήθειας. Οι ύποπτες περιπτώσεις αντιμετωπίζονται χειρουργικά. Το DCIS, δηλαδή το πορογενές καρκίνωμα in situ δεν μεθίσταται. Ο κίνδυνος που έχει είναι της τοπικής υποτροπής, γι’ αυτό πολλές φορές υποβάλλεται η ασθενής σε μεγαλύτερη επέμβαση για μια πιο “αθώα” κατάσταση, για την αποφυγή της τοπικής υποτροπής. Το είδος της επέμβασης που θα γίνει εξαρτάται από την έκταση των μικροεπασβεστώσεων μέσα στο μαστό. Μπορεί να είναι αρκετή η τμηματεκτομή, μπορεί όμως να είναι απαραίτητη η μαστεκτομή. Στις περιπτώσεις του DCIS δεν γίνεται διερεύνηση της μασχάλης, γιατί δεν υπάρχει περίπτωση επέκτασης της νόσου, όπως προαναφέρθηκε. Ο λόγος που, κάποιες φορές, εφαρμόζεται η μέθοδος του λεμφαδένα φρουρού, είναι μήπως υποκρύπτεται διηθητικό καρκίνωμα, που δεν φαίνεται στην απεικόνιση. Μετεγχειρητικά, όταν έχει γίνει τμηματεκτομή, ακολουθεί ακτινοθεραπεία. Με βάση την ανοσοϊστοχημική μελέτη των μικροεπασβεστώσεων, εφόσον είναι DCIS, πραγματοποιείται μετεγχειρητικός ορμονικός χειρισμός. Η ασθενής δεν υποβάλλεται σε χημειοθεραπεία.
2. Είναι προτιμότερη η μαστεκτομή από την ογκεκτομή; “Καθαρίζεται” καλύτερα ο όγκος και κινδυνεύω λιγότερο;
Μετά από πολύχρονες μελέτες, και με την βοήθεια της τεχνολογίας – ακτινοθεραπεία – βρέθηκε ότι η συντηρητικότερη επέμβαση στο μαστό, δηλαδή η ογκεκτομή, δεν επηρεάζει την ολική επιβίωση της ασθενούς. Το μόνο που αυξάνεται, είναι ο κίνδυνος τοπικής υποτροπής, για την αποφυγή της οποίας ακολουθεί μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία. Η απόφαση για το είδος του χειρουργείου εξαρτάται από το μέγεθος του όγκου, το μέγεθος του μαστού, τη θέση του όγκου, το είδος του όγκου (π.χ. φλεγμονώδης), τη δυνατότητα πρόσβασης της ασθενούς σε ακτινοθεραπευτικό κέντρο και τέλος την επιθυμία της ασθενούς και την ψυχική ανακούφισή της. Έτσι, για παράδειγμα, σε μεγάλους όγκους, σε πολυκεντρικούς όγκους, σε μικρούς μαστούς, σε εκτεταμένο DCIS, σε ηλικιωμένες γυναίκες που δεν μπορούν εύκολα να μετακινηθούν, σε γυναίκες που δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε ακτινοθεραπευτικό τμήμα, σε γυναίκες που ψυχικά δεν αντέχουν την ιδέα της τοπικής υποτροπής, σε όλες αυτές τις γυναίκες προτείνεται η μαστεκτομή. Βεβαίως, κάθε ασθενής είναι και μια διαφορετική οντότητα, γι’ αυτό και η απόφαση είναι εξατομικευμένη.
3. Μετά το χειρουργείο θα πρηστεί το χέρι μου;
Μέχρι πριν από 15 χρόνια περίπου, η σταθερή αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού, πρώιμου ή προχωρημένου, ήταν η μαστεκτομή και ο μασχαλιαίος λεμφαδενικός καθαρισμός. Συνέπεια του λεμφαδενικού καθαρισμού, και σε ποσοστό έως 32%, ήταν το λεμφοίδημα, το “πρήξιμο” δηλαδή του σύστοιχου άνω άκρου. Μια κατάσταση άσχημη και συνήθως μη αναστρέψιμη, που άλλαζε δραματικά την ποιότητα ζωής των γυναικών. Τα τελευταία χρόνια όμως, εφαρμόζεται διεθνώς, ως στάνταρ αντιμετώπιση στο πρώιμο καρκίνωμα του μαστού, η μέθοδος του λεμφαδένα φρουρού για τη διερεύνηση της ύπαρξης ή μη μεταστάσεων στους μασχαλιαίους λεμφαδένες. Η μέθοδος αυτή βασίζεται στο γεγονός ότι, όλα τα λεμφαγγεία του μαστού, και αυτά από τον όγκο, κατευθύνονται πρώτα προς κάποιον ή κάποιους λεμφαδένες την μασχάλης και από εκεί διακλαδίζονται προς τους υπόλοιπους. Την ώρα του χειρουργείου αφαιρείται μόνο ο λεμφαδένας φρουρός και εφόσον αυτός είναι αρνητικός, δεν γίνεται μασχαλιαίος λεμφαδενικός καθαρισμός. Αν είναι θετικός, τότε ακολουθεί και η υπόλοιπη διαδικασία. Ο κίνδυνος να βρεθεί ψευδώς αρνητικός λεμφαδένας φρουρός είναι, σε εκπαιδευμένα κέντρα, κάτω του 7%, που είναι μικρό και φαίνεται ότι δεν επηρεάζει την επιβίωση των γυναικών.
4. Αν κάνω μαστεκτομή θα γλυτώσω τη χημειοθεραπεία;
Το αν θα ακολουθήσει χημειοθεραπεία μετά το χειρουργείο, είναι ανεξάρτητο με το είδος του χειρουργείου. Εξαρτάται από άλλους παράγοντες, όπως η ηλικία της ασθενούς, το μέγεθος και είδος του όγκου, η ύπαρξη διηθημένων μασχαλιαίων λεμφαδένων, η ύπαρξη θετικών ή αρνητικών ορμονικών υποδοχέων, η έκφραση των ανοσοϊστοχημικών δεικτών. Στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, είναι πιο συχνό να μη γίνεται χημειοθεραπεία, αλλά να ακολουθεί ορμονικός χειρισμός. Οι προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, στην πλειοψηφία τους, υποβάλλονται σε μετεγχειρητική χημειοθεραπεία, ανεξάρτητα από το αν έχουν υποβληθεί σε μαστεκτομή ή ογκεκτομή.
