Ογκοπλαστικές τεχνικές στη χειρουργική του μαστού
Συγγραφέας Βασίλειος Βενιζέλος Γράφτηκε στις ,
Μια από τις σημαντικότερες εξελίξεις που έχουν σημειωθεί την τελευταία τριετία στη χειρουργική των παθήσεων του μαστού είναι η εφαρμογή της «ογκοπλαστικής» προσέγγισης στην αντιμετώπιση της κακοήθειας του μαστού.
1. Τι είναι η ογκοπλαστική χειρουργική?
Επιγραμματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι Ογκοπλαστική Προσέγγιση είναι ο συνδυασμός της ογκολογικής ασφάλειας και ενός απόλυτα αποδεκτού αισθητικού αποτελέσματος.
Η ογκοπλαστική χειρουργική αξιοποιεί εξειδικευμένες τεχνικές προκειμένου να επιτευχθεί αφ’ ενός η ασφαλής ογκολογικά επέμβαση έτσι ώστε να μην αυξάνεται ο κίνδυνος που διατρέχει η ασθενής πέραν αυτού που προβλέπεται από τη βασική της νόσο και αφετέρου η βέλτιστη αισθητική αποκατάσταση του χειρουργηθέντος μαστού ώστε το αισθητικό αποτέλεσμα να συμβάλλει στην ψυχολογική υποστήριξη που απαιτείται προκειμένου η ασθενής να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της.
2. Πως γίνονται οι ογκοπλαστικές επεμβάσεις?
Υπάρχουν δύο μέθοδοι με τις οποίες μπορεί κανείς να αναπληρώσει το κενό που δημιουργείται στο μαστό μετά την αφαίρεση ενός όγκου. Η πρώτη μέθοδος συνιστάται στη μετακίνηση κρημνού από τον ίδιο το χειρουργηθέντα μαστό (Volume Displacement) και η δεύτερη στη χρήση κρημνών από άλλα σημεία του σώματος της ασθενούς (Volume Replacement).
Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία των παραπάνω είναι όχι μόνο η ειδίκευση στην αντιμετώπιση των παθήσεων του μαστού αλλά επιπλέον η εξειδίκευση στις ογκοπλαστικές τεχνικές. Ιδιαίτερα συχνά απαιτείται η συνεργασία πλαστικού χειρουργού με το αντίστοιχο κέντρο μαστού ή την οργανωμένη χειρουργική κλινική μαστού. Άλλωστε ο σχεδιασμός της συγκεκριμένης, κάθε φορά, ογκοπλαστικής επέμβασης και η απόφαση για το είδος του κρημνού που θα χρησιμοποιηθεί λαμβάνονται από κοινού με τον πλαστικό χειρουργό καθιστώντας τον αναπόσπαστο κομμάτι της ομάδας που αντιμετωπίζει χειρουργικά την κακοήθεια του μαστού.
3. Προϋποθέσεις για ογκοπλαστική επέμβαση
Υποχρεωτική συνθήκη για την πραγματοποίηση μιας ογκοπλαστικής επέμβασης είναι η σαφής και τεκμηριωμένη προεγχειρητική διάγνωση. Αρχικά θα πρέπει να αποδειχθεί ότι η ασθενής πάσχει από μία κακοήθεια και όχι από μια δυνητικά επικίνδυνη βλάβη. Στη συνέχεια θα πρέπει να αποκλειστεί, με τη χρήση πιθανώς, προεγχειρητικής Μαγνητικής Τομογραφίας ή άλλων απεικονιστικών μέσων, η ύπαρξη άλλων εστιών κακοήθειας στο μαστό.
Η προεγχειρητική διάγνωση εξυπηρετεί το σχεδιασμό του χειρουργικού πλάνου πριν την εισαγωγή στην αναισθησία, ώστε αν κριθεί σκόπιμο να πραγματοποιηθεί στη διάρκεια του ίδιου χειρουργείου επιπλέον αισθητική παρέμβαση στον υγιή μαστό εάν το επιθυμεί η ασθενής προκειμένου το τελικό αποτέλεσμα να είναι συμμετρικό και αισθητικά αποδεκτό.
4. Επηρεάζει η Ογκοπλαστική επέμβαση τη μετέπειτα θεραπεία?
Υπάρχουν μέχρι τώρα αρκετές βιβλιογραφικές μελέτες που καταλήγουν ότι η πιθανότητα εμφάνισης υποτροπής στο μαστό είναι η ίδια με αυτή των ασθενών που δεν έχουν υποβληθεί σε ογκοπλαστική επέμβαση υπό την προϋπόθεση ότι έχουν ακολουθηθεί τα Gold Standards της θεραπείας για τη συγκεκριμένη ασθενή.
5. Πως συνδυάζεται ο φρουρός λεμφαδένας με τις ογκοπλαστικές?
Είναι δυνατόν μέσα από μία διαδικασία ογκοπλαστικής επέμβασης του μαστού χωρίς επιπρόσθετη τομή στη μασχάλη, να αφαιρεθεί ο φρουρός λεμφαδένας. Τις περισσότερες φορές, η ογκοπλαστική επέμβαση περιλαμβάνει παράλληλα με την αφαίρεση της βλάβης, εκτομή ικανοποιητικού όγκου μαζικού αδένα έτσι ώστε η κοιλότητα που δημιουργείται να επιτρέπει την προσέγγιση στη μασχαλιαία χώρα για την αφαίρεση του φρουρού λεμφαδένα. Η μόνη θέση για την οποία δεν ενδείκνυται αυτού του είδους η διαδικασία είναι όταν ο όγκος εντοπίζεται στο έσω ημιμόριο του μαστού και ειδικότερα στο κάτω-έσω τεταρτημόριο του μαστού.
6. Πρέπει να ζητήσω από το χειρουργό μου να μου κάνει ογκοπλαστική επέμβαση?
Θα πρέπει κανείς προεγχειρητικά μαζί με τον χειρουργό μαστού να συζητήσει όλες τις δυνατότητες που υπάρχουν γι’ αυτή την επιλογή. Όταν είναι γνωστό ότι υπάρχουν ειδικές τεχνικές που εξασφαλίζουν ογκολογική ασφάλεια και καλό αισθητικό αποτέλεσμα μετά την επέμβαση τότε νομίζω ότι ναι πρέπει αυτές να εφαρμόζονται αρκεί ο θεράπων ιατρός να έχει την ικανότητα να εφαρμόζει ογκοπλαστικές τεχνικές και βέβαια να υπάρχουν ενδείξεις ώστε να εφαρμοστούν στη συγκεκριμένη ασθενή.
7. Χρειάζεται σε όλες τις επεμβάσεις Ογκοπλαστική τεχνική?
Από τις ασθενείς που θα υποβληθούν σε επέμβαση για κακοήθεια μαστού το 20-30% χρειάζεται ογκοπλαστική χειρουργική τεχνική. Κάτι τέτοιο απαιτεί σωστό προεγχειρητικό σχεδιασμό. (Αρκεί να πούμε ότι σημασία έχει ακόμη και το σημείο που θα τοποθετηθεί η τομή του δέρματος ώστε να μπορεί να καλύπτεται από το στηθόδεσμο).
8. Χρειάζεται ειδική εκπαίδευση γι’ αυτές τις τεχνικές?
Ειδική εκπαίδευση απαιτείται ούτως ή άλλως προκειμένου ένας χειρουργός να αντιμετωπίσει ολοκληρωμένα τις επεμβάσεις κακοήθειας του μαστού. Οι ογκοπλαστικές επεμβάσεις επειδή αφορούν συνδυαστικές τεχνικές με μετακινήσεις κρημνών μέσα στο μαστό καλό θα είναι ο χειρουργός να είναι εξειδικευμένος να έχει παρακολουθήσει σχετικά εκπαιδευτικά σεμινάρια και να ενημερώνεται για τη διεθνή βιβλιογραφία. Η Ελληνική Χειρουργική Εταιρεία Μαστού (ΕΧΕΜ) ξεκίνησε ένα πρόγραμμα και δύο φορές το χρόνο θα δίνει τη δυνατότητα σε νέους συναδέλφους να ενημερώνονται μέσα από βίντεο, προβολές και διαλέξεις συναδέλφων που εφαρμόζουν αυτές τις τεχνικές ώστε και οι ίδιοι να αρχίσουν σιγά σιγά να μπαίνουν μέσα στο κλίμα της ογκοπλαστικής χειρουργικής και γιατί όχι να την εφαρμόζουν και οι ίδιοι.
9. Μετά τις ογκοπλαστικές τεχνικές μπορώ να παρακολουθήσω το μαστό μου?
Οι αλλοιώσεις που παρατηρούνται στο μαστό μετά από μια ογκοπλαστική τεχνική δεν είναι διαφορετικές από αυτές που δημιουργούνται με μια απλή χειρουργική επέμβαση πλαστικής χειρουργικής για μειωτική μαστών. Ως εκ τούτου δεν εμποδίζουν την ανίχνευση κακοηθειών ή άλλων βλαβών στον ετήσιο προληπτικό έλεγχο του μαστού (μαστογραφία, υπερηχογράφημα). Καλό θα είναι βέβαια ο θεράπων ιατρός να γνωρίζει τι τεχνική έχει εφαρμοστεί και να αναζητά τα ευρήματα της ακόμη και στη ψηφιακή μαστογραφία.
