Αύξηση των αναπνευστικών προβλημάτων τα επόμενα χρόνια στην Ελλάδα
Συγγραφέας Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης Γράφτηκε στις ,
22ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΟΥΝ ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ
Το κάπνισμα, ο καρκίνος, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), η φυματίωση και τα αιωρούμενα μικροσωματίδια, απειλούν τη υγεία των πνευμόνων μας και καθιστούν επιτακτική την ανάγκη λήψης αποτελεσματικών στρατηγικών πρόληψης και αντιμετώπισης τους, τονίζει η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία με αφορμή το 22ο Πανελλήνιο Πνευμονολογικό Συνέδριο (5-7 Δεκεμβρίου, Αθήνα).
Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, καθηγητής κ. Κωνσταντίνος Ι. Γουργουλιάνης, «το Συνέδριο προσδοκά να παρουσιάσει το μέλλον της υγείας του αναπνευστικού, τα κενά και τις εξελίξεις στην έρευνα , τις ανάγκες των ασθενών και καινοτόμες λύσεις, προσδιορίζοντας παράλληλα τις προτεραιότητες που θα συμβάλλουν στην εξέλιξη της έρευνας και της θεραπείας. Το Συνέδριο θα δώσει την ευκαιρία στην Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία να συνεχίσει το εκπαιδευτικό της έργο και να υποστηρίξει την ερευνητική και επιστημονική δραστηριότητα σε όλη τη χώρα».
Η οικονομική κρίση «επιβαρύνει» το αναπνευστικό μας
Την επίδραση της οικονομικής κρίσης στη διακοπή του καπνίσματος μελετούν δύο εργασίες από το Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» και τη Μονάδα Αναπνευστικής Ανεπάρκειας του Νοσοκομείου «Παπανικολάου» στη Θεσσαλονίκη. Η πρώτη μελέτη περιγράφει τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης κυρίως σε 400 επαγγελματίες υγείας. Ο ένας στους τρείς μείωσε το κάπνισμα λόγω μειωμένου εισοδήματος. Οι επαγγελματίες υγείας αναφέρουν απώλεια στο εισόδημα τους περισσότερο από 20% με δυσανάλογη αύξηση του φόρτου εργασίας. Η δεύτερη μελέτη αναφέρει ότι η μη κάλυψη των φαρμάκων για τη διακοπή του καπνίσματος απασχολούσε το 89% των καπνιστών το 2012, σε σχέση με το 55% το 2008. Το 43% των υποτροπών στη διακοπή του καπνίσματος οφείλονταν στο άγχος από τα οικονομικά προβλήματα.
Μια μελέτη από το νοσοκομείο Καβάλας έδειξε ότι όταν η προσπάθεια διακοπής του καπνίσματος αρχίζει σε νοσηλευόμενους με αναπνευστικά προβλήματα (ΧΑΠ, άσθμα, πνευμονία) επιτυγχάνει διακοπή του καπνίσματος σχεδόν στο 75% των ασθενών. Πιο αποτελεσματική ήταν η παρέμβαση σε ασθενείς με πνευμονία και άσθμα.
Στο αντιφυματικό τμήμα του Νοσοκομείου «Σωτηρία» γίνεται προσπάθεια διακοπής του καπνίσματος σε ασθενείς με φυματίωση. Όσοι έλαβαν επιπρόσθετα φαρμακευτική αγωγή για τη διακοπή του καπνίσματος είχαν μεγαλύτερα ποσοστά διακοπής από όσους δεν έλαβαν αγωγή. Οι ασθενείς με φυματίωση που συνέχιζαν να καπνίζουν εμφάνιζαν καθυστερημένη ακτινολογική βελτίωση και επιμονή αναπνευστικών συμπτωμάτων.
Μια άλλη μελέτη από δύο πνευμονολογικές κλινικές του Νοσοκομείου «Σωτηρία» έδειξε ότι δυστυχώς 4 στους 10 ασθενείς που χειρουργήθηκαν για καρκίνο του πνεύμονα συνέχιζαν να καπνίζουν ένα χρόνο μετά.
Από την ίδια ομάδα του νοσοκομείου «Ευαγγελισμός» ερευνήθηκε η άποψη των κατοίκων της Αττικής για τον τελευταίο νόμο απαγόρευσης του καπνίσματος στους δημόσιος χώρους. Μόνο το 9% θεωρεί ότι τα μέτρα είναι επαρκή για τη προστασία των μη καπνιστών και το 65% συμφωνεί με την καθολική απαγόρευση στους κλειστούς χώρους. Φαίνεται ότι ακόμα και οι καπνιστές αποδέχονται την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου.
Από την πανεπιστημιακή κλινική του νοσοκομείου «Σωτηρία», μια ενδιαφέρουσα εργασία έδειξε ότι η χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου προκαλεί αύξηση της αντίστασης των αεραγωγών που μπορεί να οφείλεται στο υγρό που χρησιμοποιείται.
Μια άλλη μελέτη από το νοσοκομείο «Σωτηρία» έδειξε ότι από καρκίνο πνεύμονος πάσχουν τα τελευταία χρόνια όλο και νεώτεροι. Προφανώς αυτό οφείλεται στην έναρξη του καπνίσματος σε μικρότερη ηλικία. Από τα Πανεπιστήμια Πατρών και Θεσσαλίας αντίστοιχες εργασίες έδειξαν ότι η οστεοποντίνη και η έκφραση των αποαδενυλασών εμπλέκονται στην καρκινογένεση. Στην Ελλάδα φαίνεται ότι γίνεται σημαντική βασική έρευνα και στον τομέα του καρκίνου του πνεύμονα.
Μια πολυκεντρική μελέτη που έγινε με την αιγίδα της «Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας» σε 6 σωφρονιστικά ιδρύματα στη χώρα μας έδειξε ποσοστό ΧΑΠ μεταξύ των κρατουμένων 6%. Η συχνότητα της ΧΑΠ ήταν ανάλογη με την ηλικία και μεγαλύτερη σε κρατούμενους με μακροχρόνια ποινή. Σε άλλη μελέτη από την πνευμονολογική κλινική του Θριάσιου Νοσοκομείου έδειξε ότι ένας στους τέσσερις ασθενείς με ΧΑΠ ήταν μη καπνιστής. Άλλοι παράγοντες όπως το παθολογικό κάπνισμα, η επαγγελματική έκθεση και η κοινωνικοοικονομική κατάσταση παίζουν ρόλο.
Η καύση βιομάζας-ξύλων
Από τον περσινό χειμώνα λόγω του συνδυασμού οικονομικής κρίσης και αύξησης της τιμής του πετρελαίου, πολλοί κάτοικοι μεγάλων αστικών κέντρων άρχισαν να χρησιμοποιούν τα τζάκια ή σόμπες με καυσόξυλα για θέρμανση.
Όπως ήταν φυσικό, η καύση κακής ποιότητας καυσόξυλων, προϊόντων βιομάζας και διάφορων παλαιών ξύλινων ή πλαστικών υλικών, δημιούργησε προβλήματα ρύπανσης από αιωρούμενα σωματίδια και άλλους ρύπους, με αρκετά επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία.
Η καύση βιομάζας-ξύλων τον χειμώνα εάν συνεχισθεί και τα επόμενα χρόνια, μπορεί να συσχετισθεί με αύξηση του επιπολασμού της ΧΑΠ.
Ασθενείς σε αιμοκάθαρση
Μια πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη από την Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική κλινική του Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης έδειξε ότι οι ασθενείς με νεφρική νόσο τελικού σταδίου υπό χρόνια περιοδική αιμοκάθαρση παρουσιάζουν συχνές διαταραχές στον ύπνο. Οι 4 στους 10 από αυτούς παρουσίαζε σύνδρομο ανήσυχων ποδιών. Αρκετές μελέτες ασχολούνται με τη σχέση του συνδρόμου απνοιών στον ύπνο με την παχυσαρκία και τις διαταραχές στον μεταβολισμό. Εκτός από τον ορό του αίματος μετρήσεις βιολογικών δεικτών γίνονται στα προκλητά πτύελα ή στο συμπύκνωμα του εκπνεόμενου αέρα σε ασθενείς με άσθμα και καρκίνο του πνεύμονος. Πρόκειται για αναίμακτες εξετάσεις με σημαντική αξία στην παθογένεια και την πρόγνωση της επιβίωσης των ασθενών.
Ιδιαίτερη προσοχή στους μετανάστες
Δύο μελέτες από τα Πνευμονολογικά Τμήματα των νοσοκομείων Σπάρτης και Ξάνθης αντίστοιχα, έδειξε ότι 4 στους 10 αλλοδαπούς κυρίως Πακιστανικής καταγωγής, είχαν θετική δερμοαντίδραση Mantoux. Το αντίστοιχο ποσοστό στην Ξάνθη ήταν 25%. Κανένας όμως από αυτούς δε είχε ευρήματα ενεργού νόσου. Επιβάλλεται επαγρύπνηση για την μετακίνηση πληθυσμών στο πλαίσιο της μετανάστευσης.
22ο Πανελλήνιο Πνευμονολογικό Συνέδριο
Στο Συνέδριο συμμετέχουν 1.000 περίπου επαγγελματίες υγείας, κυρίως ειδικοί πνευμονολόγοι και ειδικευόμενοι και βασικά θέματά του είναι η πρόληψη και η θεραπεία των αναπνευστικών διαταραχών. Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου θα ανακοινωθούν περισσότερες από 200 εργασίες κλινικών και ερευνητικών κέντρων όλης της χώρας με λίαν ενδιαφέροντα στοιχεία για τα νοσήματα του αναπνευστικού στη χώρα μας, τα οποία αναμένεται να αυξηθούν τα επόμενα χρόνια. Αξιοσημείωτο είναι πως οικονομική κρίση συσχετίζεται με χαλάρωση της πρόληψης και τις κακές συνθήκες διατροφής και διαβίωσης.
Το επιστημονικό πρόγραμμα του Συνεδρίου περιλαμβάνει διαλέξεις Ελλήνων και ξένων διακεκριμένων επιστημόνων, «Στρογγυλά Τραπέζια» επίκαιρης θεματολογίας, συνεδρίες προφορικών και αναρτημένων ανακοινώσεων, δορυφορικά Συμπόσια και διαλέξεις.
