Οι υδατάνθρακες καλή πηγή ενέργειας; Μύθος!
Το 1960, ερευνητές επέδειξαν τη σπουδαιότητα του γλυκογόνου ως καύσιμο για υψηλού επιπέδου αθλητές κατά την παρατεταμένη άσκηση, όπως το τρέξιμο μακρινών αποστάσεων. Για παράδειγμα, οι επιστήμονες προσδιόρισαν ότι υψηλά επίπεδα γλυκογόνου συνδέονταν με καλύτερες επιδόσεις αντοχής από ό,τι τα χαμηλά επίπεδα γλυκογόνου. Ως εκ τούτου, η αθλητική ελίτ ενθαρρύνθηκε να τρώει πολλούς υδατάνθρακες μετά από την προπόνηση, προκειμένου να αναπληρώνει το γλυκογόνο για την επόμενη ημέρα προπόνησης ή για την αναμέτρηση. Η όλη ιδέα αποσκοπούσε στη βέλτιστη απόδοση. Και τελικά έγινε κτήμα και του απλού ανθρώπου.
Τι λέει όμως η επιστήμη; Μολονότι είναι αλήθεια ότι το γλυκογόνο μπορεί να αποτελεί μια σημαντική πηγή καυσίμου για κορυφαία αθλητική επίδοση, αναδυόμενα ερευνητικά ευρήματα αμφισβητούν τη θεωρία ότι το γλυκογόνο είναι απλώς και μόνο μια αποθηκευτική μορφή υδατανθράκων. Κι αυτό διότι ο βαθμός πλήρωσης της αποθήκης γλυκογόνου έχει άμεσο αντίκτυπο στην ικανότητά σας να καίτε λίπος και στην υγεία του μεταβολισμού σας.
Τι είναι το γλυκογόνο; Κάποιος πρέπει να σας μιλήσει γι’ αυτό. Γλυκογόνο ονομάζονται οι υδατάνθρακες που αποθηκεύονται στους μυς και το συκώτι σας. Ένας εύκολος τρόπος για να το κατανοήσετε είναι αν το φανταστείτε σαν μια αποθήκη σακχάρου (γλυκόζης), όπου το σάκχαρο είναι η μορφή των υδατανθράκων που το σώμα σας χρησιμοποιεί για καύσιμο.
Ωστόσο, σε αντίθεση με τις αποθήκες λίπους, οι οποίες μπορούν να επεκτείνονται (δηλαδή να σας κάνουν όλο και πιο παχύσαρκους), η αποθήκη σας γλυκογόνου έχει περιορισμένη χωρητικότητα για σάκχαρο. Σκεφτείτε το ποτήρι σας. Προσπαθήστε να το γεμίσετε με ένα λίτρο νερό και θα δείτε το περισσότερο να ξεχειλίζει και να χύνεται κάτω. Έτσι συμβαίνει και με το σάκχαρο και την αποθήκη σας γλυκογόνου.
Σε αυτό έγκειται και το πρόβλημα. Μια φουλαρισμένη αποθήκη γλυκογόνου δίνει το σήμα στο σώμα σας να χρησιμοποιεί για ενέργεια τους εισερχόμενους υδατάνθρακες (αντί για το λίπος) και να μετατρέπει τους υδατάνθρακες σε λίπος (!) αντί να χρησιμοποιεί το αποθηκευμένο λίπος σας. Αλλιώς η αποθήκη σας γλυκογόνου θα ξεχείλιζε από σάκχαρο που θα έμενε στο αίμα, προκαλώντας διαβητική φθορά.
Το αποτέλεσμα είναι ότι το σώμα σας όχι μόνο σταματάει να καίει λίπος αλλά τείνει και να το διατηρήσει, εφόσον του προσφέρετε λίγο λίπος από την τροφή σας. Αυτός είναι ένας από τους κύριους λόγους για το τρομακτικά επιδεινούμενο πρόβλημα παχυσαρκίας σήμερα (250% αύξηση σε 25 χρόνια!). Επειδή οι δίαιτες των περισσότερων είναι υπερβολικά περιεκτικές σε υδατάνθρακες, τα αποθέματά τους γλυκογόνου είναι πάντα στα υψηλότατα όρια. Συνεπώς το σώμα τους δεν τους επιτρέπει να χρησιμοποιούν για καύσιμο το αποθηκευμένο λίπος τους.
Τι άλλες συνέπειες έχει για την υγεία σας το να διατηρείτε συνεχώς φουλαρισμένη την αποθήκη γλυκογόνου; Σοβαρότατες. Για τώρα, το σημαντικό σημείο είναι το εξής: Αυτό που βοηθάει έναν παγκόσμιας κλάσης μαραθωνοδρόμο να τρέχει ταχύτερα δεν έχει καμία σχέση με αυτό που βοηθάει το μέσο άνθρωπο να χάνει λίπος. Στο κάτω κάτω, οι μαραθωνοδρόμοι καίνε αρκετές χιλιάδες θερμίδες την ημέρα. Συνεπώς, αν δεν ασκείστε σαν αθλητής το να τρώτε σαν αθλητής δεν έχει νόημα. Δηλαδή η αποθήκευση υδατανθράκων είναι εξαιρετικά πλανερή συμβουλή για το μέσο άνθρωπο της σημερινής εποχής.
Όχι μόνο δεν συμφέρει η αποθήκευση υδατανθράκων, αλλά ακόμα χειρότερο για την υγεία είναι το να τρώτε γεύματα που προσφέρουν γρήγορα και σε ικανή ποσότητα φορτία σακχάρου (γλυκόζης) στο αίμα σας, αυτό που εμείς ιατρικά αποκαλούμε υψηλά γλυκαιμικά φορτία (ζάχαρη, αλεύρι δημητριακών, κ.ά.). Αν ψάχνετε για τον ιδανικό τρόπο να παχαίνετε, να ανατρέπετε την ορμονική σας ισορροπία και να αρρωσταίνετε σωματικά, ψυχικά και διανοητικά ψαλιδίζοντας τη ζωή σας φροντίστε να τρώτε τέτοια γεύματα όπως συνήθως σας συμβουλεύουν!
Θα αναρωτιέστε τώρα, αν οι υδατάνθρακες δεν είναι η καλύτερη πηγή ενέργειας, τότε ποια είναι;