Η ψυχολογική διάσταση της Λοχείας
Συγγραφέας Βασιλική Χατζηραφαήλ Γράφτηκε στις ,
Τώρα πια είστε μαμά! Ένας καινούριος κόσμος ανοίγεται μπροστά σας. Η γέννηση σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής και το ξεκίνημα μιας νέας τόσο για το μωρό σας όσο και για σας. Πρόκειται για μια μεταβατική κατάσταση που επιφέρει και αρκετές ψυχοσυναισθηματικές αλλαγές πέραν των σωματικών.
Συγκεκριμένα, η μητέρα για ένα χρονικό διάστημα μετά τον τοκετό βιώνει ποικίλα και συχνά αντικρουόμενα συναισθήματα. Είναι πιθανό τα αρχικά συναισθήματα της ανακούφισης και της ευφορίας να εμπλέκονται με αισθήματα ανησυχίας και άγχους. Η αίσθηση της ευθύνης είναι, ειδικά όταν πρόκειται για το πρώτο παιδί, πολύ μεγάλη και η μητέρα συχνά νιώθει ανεπαρκής στον καινούριο της ρόλο.
Ένα άλλο κυρίαρχο συναίσθημα είναι η απώλεια. Ο τοκετός σημασιοδοτεί τον βιολογικό και ψυχολογικό αποχωρισμό του εμβρύου από τη μητέρα. Το μωρό τώρα βρίσκεται έξω από το σώμα της και πρέπει να αρχίσει να το αντιμετωπίζει ως ένα ξεχωριστό όν από την ίδια και συγχρόνως διαφορετικό (σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό) από αυτό που φαντάστηκε και ονειρεύτηκε κατά την διάρκεια της κύησης. Ταυτόχρονα, η ίδια παύει να αποτελεί το κέντρο του ενδιαφέροντος καθώς όλοι συνήθως στρέφουν την προσοχή τους τώρα στο νεογέννητο μωράκι και περιμένουν από εκείνη να ανταποκριθεί επαρκώς στη φροντίδα του.
Επιπλέον, υπάρχει ο μύθος πως η μητέρα υποχρεούται να είναι πανευτυχής για τη γέννηση του παιδιού της και να επιδεικνύει ακλόνητο μητρικό ένστικτο που αλάνθαστα θα την οδηγεί στις σωστές κινήσεις και αποφάσεις όσον αφορά το νεογέννητο μωρό της. Όμως, πολλές μητέρες λένε πως το δέσιμο με το παιδί τους δεν είναι τόσο άμεσο και συχνά λυγίζουν από την κούραση και εύχονται κάποιος να τις αποδέσμευε από το μητρικό ρόλο έστω και για λίγες ώρες. Είναι φυσιολογικό, συχνά μια μητέρα να εκνευριστεί με ένα ανήσυχο μωρό και ενδέχεται να έχει και αρνητικές σκέψεις και γενικά να είναι ευερέθιστη αυτήν την περίοδο.
Έτσι, η νέα μητέρα, επιφορτισμένη με τα νέα της καθήκοντα, είναι πιθανό να εκδηλώσει συμπτώματα εκνευρισμού, ξαφνικό ξέσπασμα κλάματος, έλλειψη αυτοπεποίθησης, θλίψη, αισθήματα απομάκρυνσης και ενοχής ως προς το βρέφος, δυσφορία, σωματική εξάντληση, άγχος, πονοκέφαλους κ.α . Αυτά τα συμπτώματα βέβαια είναι φυσιολογικά, παρουσιάζονται μεμονωμένα ή σε συνδυασμό σε έναν αρκετά μεγάλο αριθμό γυναικών τις πρώτες μέρες μετά τον τοκετό και οφείλονται κυρίως στις ορμονικές μεταβολές αλλά και στην επιπρόσθετη ευθύνη λόγω των νέων καθηκόντων, όπως προείπαμε, καθώς και στην αϋπνία και την κούραση.
Στη φάση αυτή, η ψυχολογική στήριξη και κατανόηση της μητέρας από τους οικείους και το ιατρικό προσωπικό, με τη σύσταση ξεκούρασης είναι αρκετή. Ωστόσο, θα πρέπει να εκτιμηθούν ανησυχητικά σημεία κακής εξέλιξης των συμπτωμάτων (παρατεταμένη διάρκεια, μεγάλη ένταση, πάρα πολύ έντονο άγχος, διαφορετική αντίληψη της πραγματικότητας) και το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό, ώστε να προλάβουμε την πιθανότητα κατάθλιψης στη λοχεία.
Εμείς, σας προτρέπουμε να βιώσετε δίχως ενοχές και «πρέπει» αυτήν τη μεταβατική περίοδο. Μην έχετε υπερβολικές προσδοκίες και απαιτήσεις από τον εαυτό σας. Μιλήστε για τα συναισθήματα σας όποια κι αν είναι αυτά. Ζητήστε τη βοήθεια των δικών σας ανθρώπων (και των ειδικών αν χρειαστεί) γιατί τη δικαιούστε. Δώστε χρόνο στον εαυτό σας να συμφιλιωθεί με τον καινούριο ισόβιο και μοναδικό ρόλο της μητέρας. Φροντίστε το σώμα σας και τη διατροφή σας. Κυρίως, εμπιστευτείτε τον εαυτό σας! Εσείς ξέρετε καλύτερα τι χρειάζεστε κι εμείς μπορούμε να σας βεβαιώσουμε πως θα τα καταφέρετε!
