Η πρώτη εντύπωση που σχηματίζουμε για έναν άγνωστο μπορεί πράγματι να σημαίνει πολλά: Χωρίς να το συνειδητοποιούμε, δείχνουν τα τελευταία πειράματα στις ΗΠΑ, μπορούμε να αναγνωρίζουμε σχετικά εύκολα τους φορείς ενός γονιδίου που ευνοεί την κοινωνικότητα και την καλοσύνη.

Πρόκειται για το γονίδιο του υποδοχέα της ωκυτοκίνης, μιας ορμόνης που είναι τεκμηριωμένο ότι σχετίζεται με την εμπιστοσύνη, τη συναισθηματική ταύτιση και γενικά με τις διαπροσωπικές σχέσεις -κατά περίπτωση αποκαλείται ορμόνη «της αγκαλιάς», «της εμπιστοσύνης» ή «της κοινωνικότητας».

Η τελευταία μελέτη, που δημοσιεύεται στο Proceedings of the National Academy of Sciences, υποδεικνύει ότι το γονίδιο του υποδοχέα επηρεάζει την ικανότητά μας να αντιλαμβανόμαστε τη συναισθηματική κατάσταση του άλλου -και αυτό είναι κάτι που οι άλλοι μπορούν να διακρίνουν σχετικά εύκολα σε μας σε μόλις 20 δευτερόλεπτα.

«Τα ευρήματά μας υποδεικνύουν ότι ακόμα και η μικρή γενετική ποικιλότητα μπορεί να έχει σαφή επίδραση στη συμπεριφορά, και ότι αυτές οι συμπεριφορικές διαφορές γίνονται εύκολα αντιληπτές από τους άλλους» υποστηρίζει ο Αλεξάντρ Κόγκαν του Πανεπιστημίου του Τορόντο, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Παραλλαγές κοινωνικότητας

Το γονίδιο του υποδοχέα της ωκυτοκίνης υπάρχει γενικά σε δύο μορφές: την ποικιλία G, που έχει συνδεθεί με αυξημένη κοινωνικότητα, ικανότητα συναισθηματικής ταύτισης και θετικά αισθήματα, και την ποικιλία A, η οποία έχει συνδεθεί με τα αντίθετα χαρακτηριστικά.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που φέρουν δύο αντίγραφα του G (GG, ένα αντίγραφο από τη μητέρα, ένα από τον πατέρα) τείνουν να είναι, ή τουλάχιστον να δηλώνουν, οι πιο κοινωνικοί.

Στη νέα μελέτη, η ομάδα της Σαρίνα Ροντρίγκεζ Σάτουρν, ψυχολόγου στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Όρεγκον, βιντεοσκόπησε 23 ζεύγη εθελοντών που είχαν πρώτα υποβληθεί σε γενετικές εξετάσεις.

Σε κάθε ζεύγος, ένας εθελοντής διηγούνταν μια δυσάρεστη προσωπική ιστορία, ενώ ό άλλος απλά άκουγε.

Άλλοι εθελοντές, στο ρόλο των παρατηρητών, κλήθηκαν να παρακολουθήσουν τα βίντεο χωρίς ήχο και να βαθμολογήσουν τον εθελοντή που έπαιζε το ρόλο του ακροατή για τα «κοινωνικά χαρακτηριστικά» του (pro-social traits).

Πράγματι, οι εθελοντής με γονότυπο GG βαθμολογήθηκαν ως πιο «κοινωνικοί» από τους AG και AA. Στους δέκα πιο «κοινωνικούς» ακροατές, οι έξι είχαν γονότυπο GG, ενώ μεταξύ των δέκα λιγότερο «κοινωνικών» ακροατών, οι εννέα είχαν τουλάχιστον ένα αντίγραφο του Α.

Οι παρατηρητές δεν ήταν βέβαια πάντα αλάνθαστοι, ωστόσο η ανάλυση των αποτελεσμάτων δείχνει ότι η σχέση είναι στατιστικά σημαντική.

«Είναι εντυπωσιακό να βλέπει κανείς πώς τα δεδομένα ταίριαξαν τόσο ισχυρά με τους γονότυπους» σχολιάζει η επικεφαλής της μελέτης Δρ Σάτουρν.

«Φαίνεται λογικό ένα γονίδιο που παίζει κρίσιμο ρόλο για την κοινωνική επεξεργασία να δίνει τέτοια αποτελέσματα: άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι είναι καλοί στο να κρίνουν τους άλλους από μακριά και ότι οι πρώτες εντυπώσεις παίζουν πράγματι σημαντικό ρόλο».