Η γιόγκα δυναμώνει το σώμα, ηρεμεί το νου και είναι κατάλληλη για όλους, ακόμη και για εκείνους που δεν έχουν γυμναστεί ποτέ. Δεν έχετε παρά να κάνετε την αρχή χρησιμοποιώντας το στρώμα γιόγκα του Vita – το απαραίτητο αξεσουάρ για κάθε επίδοξο γιόγκι!

Είναι γυμναστική; Τεχνική για την καταπολέμηση του στρες; Διαλογισμός; Αναπνευστικές ασκήσεις; Η αλήθεια είναι ότι η γιόγκα είναι όλα τα παραπάνω, αλλά και πολύ περισσότερα. Είναι μια συνολική στάση ζωής, τις αρχές της οποίας έγραψε το 2ο αιώνα π.Χ. ο ινδός σοφός Πατάντζαλι σε 108 σούτρας (στίχους σοφίας), που περιγράφουν τη φιλοσοφία και την πρακτική της γιόγκα. Στη Δύση, αυτή η εναλλακτική μορφή άσκησης κερδίζει ολοένα και περισσότερους πιστούς. Για έναν αρχάριο, όμως, οι απορίες για τη γιόγκα είναι πολλές. Εμείς, με τη βοήθεια του δασκάλου της γιόγκα κ. Κωνσταντίνου Χαραντινιώτη, επιχειρούμε να απαντήσουμε στα κυριότερα ερωτήματα κάθε υποψήφιου γιόγκι.

Πρέπει να δεθώ κόμπος;
Οι ακροβατικές πόζες της γιόγκα που κατά καιρούς βλέπουμε σε έντυπα ή στο Ίντερνετ δημιουργούν την εντύπωση ότι απευθύνεται σε λίγους – σε εκείνους που διαθέτουν μεγάλη ευλυγισία και ισορροπία. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι αυτή η άποψη απέχει από την ουσία της γιόγκα. Όλοι μπορούν να κάνουν μιαν άσκηση γιόγκα, κατάλληλα τροποποιημένη στις δυνατότητες του σώματός τους. Όσο για την ευλυγισία και την ισορροπία, αυτές τις αποκτά κανείς με την εξάσκηση. Δεν είναι προαπαιτούμενα για να ξεκινήσει κανείς γιόγκα.

Τι σημαίνει γιόγκα
Η λέξη γιόγκα προέρχεται από τη σανσκριτική ρίζα «yuj» και σημαίνει «ένωση του νου και του σώματος». Η πιο διαδεδομένη μορφή γιόγκα στη Δύση είναι η Hatha γιόγκα (ha = ήλιος, tha = σελήνη), η οποία ορίζεται ως η γιόγκα που ενώνει τα ζεύγη των αντιθέτων. Αποτελεί το πρακτικό σκέλος της φιλοσοφίας της γιόγκα, το οποίο περιλαμβάνει τις σωματικές ασκήσεις. Στη Hatha γιόγκα τοποθετούμε το σώμα σε σταθερές, αλλά άνετες στάσεις -τις ασάνες-, με στόχο την ενδυνάμωση και την απελευθέρωση του σώματος από τις εντάσεις. Στη γιόγκα «δουλεύουν» με τον ίδιο τρόπο και οι δύο πλευρές του σώματος, χαρίζοντας συμμετρία, πιο ευθύγραμμη σπονδυλική στήλη, καθώς και ισορροπία στη λειτουργία του νευρικού συστήματος.

Τα στυλ της Hatha γιόγκα
Αν και συνηθίζεται να αποκαλούνται Ηatha γιόγκα τα πιο ήπια στυλ με αργό και ήρεμο ρυθμό, η αλήθεια είναι ότι έτσι ονομάζεται η μορφή γιόγκα που έχει επικρατήσει στη Δύση. H Ηatha γιόγκα έχει πολλά στυλ, π.χ. Ashtanga, Anusara, Iyengar, Kripalu, Satyananda, τα οποία διαφέρουν κυρίως ως προς τον τρόπο, τη σειρά και την ένταση με την οποία εκτελούνται οι ασκήσεις. Ορισμένα είναι ήπια με αργές κινήσεις, ενώ άλλα έχουν πιο γρήγορο ρυθμό. Ωστόσο, το γεγονός ότι ένα στυλ γιόγκα χαρακτηρίζεται ήπιο, δεν σημαίνει ότι στερείται έντασης (π.χ. ο ασκούμενος μπορεί να ιδρώνει και να αισθάνεται ότι «δουλεύει» εντατικά το σώμα του). Με άλλα λόγια, το πώς φαίνεται σε έναν εξωτερικό παρατηρητή ένα στυλ γιόγκα, δεν έχει σχέση με το τι πραγματικά απαιτείται από τον ασκούμενο, γι’ αυτό και είναι απαραίτητο να πειραματιστούμε με διαφορετικά στυλ (π.χ. για 6 μήνες), προκειμένου να επιλέξουμε εκείνο που τελικά μας ταιριάζει.

Πώς μας ωφελεί

• Στο σώμα Ενδυναμώνει το σώμα και το απελευθερώνει από τις εντάσεις και τα μυϊκά σφιξίματα. Το σώμα ανακτά σταδιακά τη χαμένη του ευλυγισία, η σπονδυλική στήλη γίνεται πιο ευθύγραμμη και τονώνεται η κυκλοφορία του αίματος.
• Στη λειτουργία του οργανισμού Συντελεί στην καλύτερη λειτουργία του ανοσοποιητικού, του ενδοκρινικού και του καρδιαγγειακού συστήματος, ενώ επιδρά με θεραπευτικό τρόπο και στο νευρικό σύστημα.
• Στα μυοσκελετικά προβλήματα Λειτουργεί θεραπευτικά σε περιπτώσεις που υπάρχουν προβλήματα π.χ. στη μέση ή τον αυχένα. Χωρίς να υποκαθιστά την κλασική ιατρική, η γιόγκα εστιάζει στην ανακούφιση του πάσχοντος με τις κατάλληλες σωματικές και αναπνευστικές ασκήσεις (θεραπευτική γιόγκα).
• Στη διάθεση Δρα ευεργετικά όχι μόνο στα μυοσκελετικά προβλήματα, αλλά και στην κατάθλιψη και το χρόνιο στρες. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι στις Η.Π.Α. η «συνταγή» που, μεταξύ άλλων, δίνουν πολλοί γιατροί για την αντιμετώπιση των παραπάνω σωματικών και ψυχικών προβλημάτων είναι η γιόγκα, η οποία χαρίζει ηρεμία και εσωτερική γαλήνη.
• Στην εγκυμοσύνη Υπάρχουν ειδικά μαθήματα γιόγκα για τις εγκύους (με τη συγκατάθεση του γυναικολόγου τους). Η γιόγκα για εγκύους μπορεί να ανακουφίσει από τους πόνους της μέσης και να βελτιώσει την ευκινησία της γυναίκας. Επίσης, μπορεί να διευκολύνει τον τοκετό. Να σημειώσουμε ότι υπάρχει και παιδική γιόγκα, που δίνει έμφαση σε ήπιες ασκήσεις και σε στάσεις που μιμούνται ζώα, ώστε να είναι ευχάριστη.

Μπορώ και μόνος μου;
Αν και ο απώτερος στόχος είναι να εξασκούμε τη γιόγκα μόνοι μας, είναι προτιμότερο να κάνουμε τα πρώτα μαθήματα με την καθοδήγηση ενός δασκάλου. Με αυτόν τον τρόπο, θα κατανοήσουμε τις βασικές αρχές της γιόγκα και το σωστό τρόπο εκτέλεσης των ασκήσεων.

Μια ματιά σε ένα μάθημα γιόγκα
Στην αρχή ο δάσκαλος ζητάει από τους ασκουμένους να καθίσουν με τα μάτια κλειστά για λίγο, δίνοντας προσοχή στην αναπνοή τους, ώστε να ηρεμήσουν και να συνδεθούν με τη γιόγκα στην παρούσα στιγμή.
Ακολουθούν οι ασάνες. Αρχικά είναι ήπιες και βαθμιαία γίνονται πιο έντονες. Σημαντικό ρόλο καθ’ όλη τη διάρκεια των ασκήσεων παίζει ο ρυθμός της αναπνοής, τον οποίο εξηγεί και θυμίζει διαρκώς ο δάσκαλος. Ανάλογα με το επίπεδο του ασκουμένου, οι ασκήσεις ποικίλλουν όσον αφορά το βαθμό δυσκολίας.
Σταδιακά, οι ασάνες γίνονται πιο αργές, ούτως ώστε να προετοιμάσουν τους ασκουμένους για τη φάση του διαλογισμού. Όπως εξηγεί ο κ. Χαραντινιώτης, «οι ασάνες προετοιμάζουν το σώμα και τη σπονδυλική στήλη για το διαλογισμό, που αποτελεί τον κύριο στόχο της γιόγκα».
Ακολουθεί η σαβάσανα, η πόζα με την οποία ολοκληρώνεται κάθε μάθημα γιόγκα, στη διάρκεια της οποίας ο δάσκαλος χαμηλώνει το φωτισμό στο χώρο. Στη σαβάσανα, ο ασκούμενος ξαπλώνει και μένει για 5-10 λεπτά ανάσκελα, με τα χέρια στο πλάι του κορμού, τις παλάμες ανοιχτές προς τα πάνω και τα πόδια ελαφρώς ανοιχτά. Internet: www.yogaliving.gr

Τι και πόσο
Διάρκεια Ένα μάθημα γιόγκα συνήθως διαρκεί 1,5 ώρα.
Κόστος Οι τιμές ποικίλλουν σημαντικά, αναλόγως το χώρο και το αν πρόκειται για ατομικά ή ομαδικά μαθήματα.
Πού Τα μαθήματα γίνονται από δασκάλους γιόγκα σε στούντιο ή ιδιωτικά. Επίσης, πολλά γυμναστήρια προσφέρουν γιόγκα στο πρόγραμμά τους.

Το γλωσσάρι του γιόγκι
Ασάνες Στα σανσκριτικά ασάνα σημαίνει «σταθερή θέση». Πρόκειται για τις σωματικές ασκήσεις της γιόγκα (π.χ. trikonasana ή «στάση του τριγώνου», virabhadrasana ή «στάση του πολεμιστή», vrksasana ή «στάση του δέντρου]).
Πραναγιάμα Eίναι οι αναπνευστικές τεχνικές που συνδυάζονται με τις ασάνες. Ο ρόλος της σωστής αναπνοής είναι ουσιώδης στη γιόγκα. Βοηθά στην καλύτερη οξυγόνωση του σώματος, εκγυμνάζει το μυ του διαφράγματος, διευρύνει τη χωρητικότητα των πνευμόνων, ηρεμεί το νου και οδηγεί στο διαλογισμό (βαθιά αυτοσυγκέντρωση).

Get set
Ρούχα Άνετα και χαλαρά, κατά προτίμηση βαμβακερά, ούτως ώστε να αναπνέει το σώμα. Καλό είναι να αποφεύγονται τα συνθετικά ρούχα.
Παπούτσια Η γιόγκα γίνεται με γυμνά πόδια, οπότε τα παπούτσια είναι περιττά.
Στρώμα Το κλασικό στρώμα του γυμναστηρίου δεν είναι κατάλληλο, επειδή γλιστράει. Είναι απαραίτητο ένα yoga mat, δηλαδή ένα στρώμα ειδικό για τη γιόγκα, το οποίο είναι λεπτό και αντιολισθητικό. Μπορούμε να το βρούμε σε διάφορα χρώματα και υλικά (π.χ. πλαστικό, από καουτσούκ). Πρόκειται για ένα σημαντικό αξεσουάρ της γιόγκα.