Οικονομική κρίση και στοματική υγιεινή
Ξεκινώντας ένα κύκλο γνωριμίας με τους αναγνώστες του Ιάτωρα θα θελα να σχολιάσω τη σημερινή κατάσταση που επικρατεί στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία. Στόχος μου είναι, μέσα από ένα κύκλο με ποικίλη θεματολογία, να σας ευαισθητοποιησω σε αυτό που λέγετε στοματική υγιεινή, πρόληψη και σωστή φροντίδα όχι μόνο των δοντιών αλλά και όλης της στοματικής κοιλότητας.
Αποθαρρυντική είναι η κατάσταση σε ό,τι αφορά τη στοματική υγεία των πολιτών την τελευταία τριετία καθώς όλο και περισσότεροι, εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων, την παραμελούν.
Η προσέλευση στα οδοντιατρεία και η αδυναμία πολλών ασθενών να αντεπεξέλθουν στα έξοδα της θεραπείας είναι πραγματικό γεγονός. Ακόμα και στην παιδική ηλικία, που ξέρετε ότι ο Ελληνας προσέχει τα παιδιά του ή αυτήν την εντύπωση είχαμε τα προηγούμενα χρόνια, υπάρχουν πάρα πολλά προβλήματα.
Η υγεία του στόματος δεν σημαίνει απλά ένα όμορφο χαμόγελο. Είναι ο καθρέφτης της γενικής σας υγείας. Η παραμέλησή της μπορεί σε πολλές περιπτώσεις να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στον οργανισμό σας. Η γενική μας υγεία και η υγεία του στοματογναθικού συστήματος είναι αλληλένδετες, υπό την έννοια ότι η υπονόμευση της μίας μπορεί να επιδρά αρνητικά στην άλλη και αντιστρόφως. Να θυμάστε ότι ένα παραμελημένο στόμα μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία λοιμώξεων οι οποίες ενδεχομένως να απειλήσουν ζωτικά όργανα.
Το 71% των εφήβων ηλικίας 15 ετών έχει τερηδόνα, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στην ηλικία των 12 ετών ανέρχεται στο 63% και στα παιδιά προσχολικής ηλικίας στο 36%.Το 60% των παιδιών προσχολικής ηλικίας δεν έχουν πάει ποτέ στον οδοντίατρο, σύμφωνα με στοιχεία από την πρώτη οργανωμένη καταγραφή της στοματικής υγείας παιδιών προσχολικής ηλικίας στην Ελλάδα.
Η τερηδόνα παγκοσμίως είναι ίσως η πιο διαδεδομένη χρόνια νόσος, αλλά δεν είναι η μοναδική πάθηση των δοντιών. Τα προβλήματα της στοματικής υγείας έχουν επιπτώσεις σε όλο τον οργανισμό. Π.χ. τα προβλήματα της μάσησης έχουν άμεσο αντίκτυπο στη λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Επίσης οι χρόνιες φλεγμονές των δοντιών δημιουργούν σοβαρούς κινδύνους εμφάνισης ενδοκαρδίτιδας, ρευματοειδούς αρθρίτιδας και σπειροματονεφρίτιδας.
Άτομα που πάσχουν από ουλίτιδα ή περιοδοντίτιδα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από στεφανιαία νόσο ή βακτηριακή ενδοκαρδίτιδα αν και ο μηχανισμός που προκαλεί αύξηση του κινδύνου δεν έχει διερευνηθεί πλήρως.) . Μία από τις επικρατούσες θεωρίες είναι ότι τα μικρόβια που προκαλούν φλεγμονή των ούλων μπορούν να περάσουν στην κυκλοφορία του αίματος κι έτσι να μεταναστεύσουν σε απομακρυσμένα όργανα ένα από τα οποία είναι η καρδιά.
Τα μικρόβια που συγκεντρώνονται στις αρτηρίες της καρδιάς μπορούν υπό ορισμένες συνθήκες να συμβάλλουν στην αρτηριοσκλήρυνση, η οποία με τη σειρά της μπορεί να είναι γενεσιουργός παράγοντας μιας καρδιακής προσβολής.
Επιπρόσθετα, η μάσηση της τροφής με δόντια λιγότερα από το φυσιολογικό αριθμό, δεν γίνεται σωστά, με αποτέλεσμα -όταν παρατείνεται και αμελείται η κατάσταση- να προκαλούνται διαταραχές της πέψης. Ακόμη, η ίδια κατάσταση συχνά οδηγεί σε ανώμαλες κινήσεις της γνάθου, με αποτέλεσμα η άρθρωση της γνάθου (κροταφογναθική) να αρχίσει να καταστρέφεται, δίνοντας συμπτώματα όπως θορύβους κατά το άνοιγμα και το κλείσιμο του στόματος και έντονο πόνο. Επιπλέον, ένας μεγάλος αριθμός ασθενειών δίνουν συμπτώματα (πολλές φορές τα πρώτα) από τη στοματική κοιλότητα. Η τακτική επίσκεψη στον Οδοντίατρο μπορεί να βοηθήσει να ανακαλύψετε έγκαιρα κάποια άλλη σοβαρή πάθηση που σας ταλαιπωρεί ή θα σας ταλαιπωρήσει αργότερα. Απόλυτα τεκμηριωμένη είναι και η αλληλεπίδραση μεταξύ του σακχαρώδους διαβήτη και των περιοδοντικών νοσημάτων.
Εξάλλου, προκαρκινικές καταστάσεις, όπως η λευκοπλακία και ακτινική χειλίτιδα, μπορούν να διαγνωστούν από τον οδοντίατρο και να αποτραπεί έτσι η εμφάνιση καρκίνου.
Το κάπνισμα είναι μια άλλη μάστιγα της εποχής μας που μαζί με το άγχος οξύνετε ολοένα και περισσότερο.
Οι πιο σημαντικές επιπτώσεις του καπνίσματος στη στοματική κοιλότητα είναι οι στοματικοί καρκίνοι, η αυξημένη σοβαρότητα και η έκταση των νόσων του περιοδοντίου,η κακή επούλωση τραυμάτων κ.α . Ανάμεσα στις βλαβερές επιπτώσεις του τσιγάρου συγκαταλέγονται τόσο κοινές όσο και σπανιότερες καταστάσεις και ασθένειες, κάποιες αισθητικού χαρακτήρα και κάποιες απειλητικές για τη ζωή, όπως οι δυσχρωμίες και ο αποχρωματισμός των δοντιών και των οδοντιατρικών αποκαταστάσεων, η δυσοσμία, οι επιπτώσεις στη γεύση και την οσφρητική οξύτητα, η επούλωση των πληγών, οι νόσοι του περιοδοντίου, η επιτυχής έκβαση των οδοντιατρικών εμφυτευμάτων, οι ασθένειες στοματικού βλεννογόνου, όπως και η μελάνωση και η υπερώα του καπνιστή, οι εν δυνάμει κακοήθεις αλλοιώσεις και ο στοματικός καρκίνος και πιθανότατα η τερηδόνα και η καντιντίαση».
Η πρόληψη είναι ο καλύτερος σύμμαχος, ειδικά σε αυτές τις εποχές που ζούμε, για να έχουμε ένα υγιές στόμα και τελικά μια υγιή ζωή. Η πρόληψη δεν αφορά μόνο τις παιδικές ηλικίες που μπορούμε να προλάβουμε παθήσεις όπως η τερηδόνα και η ουλίτιδα, αλλά και οι μεγαλύτερες ηλικίες που μπορούμε να προλάβουμε καταστάσεις προκαρκινικές, αβιταμινώσεων, περιπτώσεις παθήσεων του δέρματος κ.ά.
Συμβουλές για καλύτερη στοματική υγεία
1. Τα παιδιά χρειάζεται να μάθουν από νωρίς να φροντίζουν το χαμόγελό τους. Βουρτσίστε τα δόντια σας μαζί, πρωί και βράδυ και μάθετε έτσι στα παιδιά μια καλή συνήθεια που θα τα ωφελεί για μια ζωή.Πρόκειται για τον πιο σημαντικό κανόνα για τη διατήρηση της στοματικής υγείας.
2. Ζητήστε από τον οδοντίατρο να σας δείξει τον σωστό τρόπο βουρτσίσματος, γιατί υπάρχουν μικρές διαφορές ανάλογα με την ηλικία του κάθε ασθενή η την πάθηση του.
3. Χρησιμοποιήστε οδοντόκρεμα με φθόριο, όπως προτείνεται από τους Διεθνείς και Ελληνικούς Οργανισμούς Παιδοδοντιατρικής και Οδοντιατρικής.Το φθόριο θωρακίζει τα δόντια καθιστώντας τα πιο ανθεκτικά στην τερηδονική προσβολή. Η πρόσληψη μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους όπως στοματικά διαλύματα φθορίου , δισκία φθορίου που χορηγούνται από τον Οδοντίατρο, με μια μέθοδο που εφαρμόζεται στο Ιατρείο και λέγεται «φθορίωση», με τη χρήση οδοντόπαστας κλπ.
4. Ανανεώστε την οδοντόβουρτσα του παιδιού σας αλλά και τη δική σας κάθε 3 μήνες. Αν η οδοντόβουρτσα έχει φθαρεί γρηγορότερα και δεν πληροί τους κανόνες υγιεινής τότε την αντικαθηστατε νωρίτερα.
5.. Ισορροπημένη διατροφή Η υπερκατανάλωση τροφών που περιέχουν σάκχαρα ή όξινες ουσίες πχ ανθρακούχα αναψυκτικά, ιδιαίτερα στα ενδιάμεσα των γευμάτων βοηθά την ανάπτυξη των βακτηριδίων και την ανάπτυξη τερηδόνας. Επίσης η μειωμένη πρόσληψη ορισμένων βιταμινών (πχ βιταμίνης C) έχει συσχετισθεί με αυξημένη συχνότητα ουλίτιδας.
6.Τακτική επίσκεψη στον Οδοντίατρο (τουλάχιστον 1-2 φορές ετησίως, και όποτε διαπιστώσετε το παραμικρό πρόβλημα στη στοματική σας κοιλότητα). Η τακτική επίσκεψη έχει ουσιαστική σημασία όχι μόνο για την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, αλλά και για τον γενικό έλεγχο όλης της στοματικής κοιλότητας.
Συμπερασματικά θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι η καθιέρωση τακτικών επανελέγχων , η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία των παθήσεων του στόματος αποτελεί πρωταρχικό μέλημα και συχνή πρόσκληση για τον Οδοντίατρο. Τίποτε όμως το ουσιαστικό δεν μπορεί να επιτευχθεί αν δε μεσολαβήσει η προσωπική προσπάθεια και φροντίδα του καθενός για τη διατήρηση της στοματικής του υγείας και ενός λαμπερού χαμόγελου.