Κακοήθεις όγκοι του δέρματος
Συγγραφέας Κωνσταντίνος Διαλυνάκης Γράφτηκε στις ,
Ετησίως, περισσότεροι από 1.000.000 άνθρωποι, ανακαλύπτουν ότι έχουν καρκίνο του δέρματος στις ΗΠΑ.
Στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Αυστραλία, η μέση αύξηση των καρκίνων του δέρματος στους λευκούς, ανά έτος είναι 3-8% από το 1960 (δεν υπολογίζεται το μελάνωμα).
Η αιτιολογία συσχετίζεται με ποικίλους παράγοντες, που περιλαμβάνουν τον φωτόττυπο του δέρματος (Ι/ΙΙ), την ηλικία, την ηλιακή έκθεση (και λόγω εργασίας), τη μακρόχρονη θεραπεία με ψωραλένια και UVA για ψωρίαση, την έκθεση σε αρσενικό, την παρουσία σπίλων του Jadasson, και την ανοσοκαταστολή.
Προδιαθεσικοί παράγοντες περιλαμβάνουν: τα ανοικτόχρωμα άτομα , ιστορικό σοβαρών ηλιακών εγκαυμάτων, και μειωμένη ικανότητα μαυρίσματος. Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (BCC), είναι η πιό κοινή κακοήθεια στον άνθρωπο (80-90% όλων των καρκίνων του δέρματος και 33% ολων των καρκίνων στις ΗΠΑ). Η συχνότητα στους καυκάσιους είναι 191/100.000/έτος. Αν και η βλάβη μπορεί να είναι τοπικά διηθητική, με αρκετά μεγάλη καταστροφή των ιστών, οι απομακρυσμένες μεταστάσεις είναι ασυνήθιστες (0,0028-0,1 %). Οι περισσότερες βλάβες βρίσκονται στο πρόσωπο και το κρανίο, με τη μύτη, την παρειά, τα ώτα, τα βλέφαρα και τις περικόγχιες περιοχές, τις πιό κοινές εντοπίσεις. Το BCC, είναι συχνότερο στους άνδρες σε αναλογία 3:2. Η πιθανότητα ανάπτυξης BCC στη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου είναι: 40% στους ανδρες και 30% στις γυναίκες.
Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, σπανιότερα εντοπίζεται στα χείλη και στο χέρι. Παρά τη συχνότητά του, η θνησιμότητα σε σχεση αυτής των καρκίνων γενικότερα είναι < 0,1%.
Η μέση ηλικία εμφάνισης είναι: 64,4 +/- 5,6 έτη, αλλά ένα ποσοστό 5-15% εμφανίζεται σε ηλικία 20-40 ετών.
Είναι σημαντικό να μπορούμε να αναγνωρίζουμε και να διακρίνουμε τους τύπους και τα χαρακτηριστικά των δερματικών βλαβών, ακριβώς λόγω της μεγάλης συχνότητάς τους.
Σε αντίθεση με το BCC, το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC), προέρχεται από πιο επιφανειακά στρώματα της επιδερμίδας, και είναι πιο επιθετικό σε συμπεριφορά. Είναι ο δεύτερος πιο συχνός καρκίνος του δέρματος. Μπορεί να επεκταθεί σε ιστούς κάτωθεν του δέρματος και μπορεί να δώσει λεμφαδενική διασπορά (2,5-5%). Συνήθως εντοπίζονται σε μέρη του σωματος, που εκτείθενται στην υπεριώδη ακτινοβολία, όπως το πρόσωπο, τα ώτα, τον λαιμό, τα χείλη, τη ράχη των χεριών. Μπορεί να εμφανιστεί όμως και πάνω σε ουλές, έλκη και παλαιά εγκαύματα.
Η θεραπεία γίνεται κυρίως με εκτομή: BCC: 3-5 mm όρια σε μη επιθετικές μορφές, 7 mm ή τεχνική Mohs σε επιθετικό τύπο.
SCC : 5-10 mm, είναι συνήθως ασφαλή. Μπορούμε να στείλουμε ταχεία βιοψία. Κρυοθεραπεία σε μικρά BCC, ΑΚ, ή νόσο Bowen ( η ελαφρύτερη μορφη SCC). Διαθερμία σε BCC<1cm (όχι σε υποτροπή ή σε επιθετικές μορφές), υπάρχει όμως κίνδυνος ουλής και υποτροπής.
Ακτινοθεραπεία σε πολύ μεγάλη ηλικία. Υποτροπές μετά 10-15 χρόνια. Ενδείκνυται σαν συμπληρωματική θεραπεία σε επιθετικές, διηθητικές μορφές BCC. Χημικοί παράγοντες όπως 5-FU σε πολύ ελαφρές μορφές, σε μεγάλες ηλικίες.
Οσον αφορά το κακόηθες μελάνωμα, πρέπει για ακόμα μια φορά να επισημάνω την μεγάλη σπουδαιότητα της αποφυγής του μεσημεριανού ήλιου. Πρόκειται για το 4% των καρκινωμάτων του δέρματος και είναι η συχνότερη αιτία θανάτου από αυτά ( 77% ).
Υπάρχει αύξηση της συχνότητας του, κατά 5-7% ετησίως και διπλασιασμός του κινδύνου εμφάνισης στο γενικό πληθυσμό ανά 10-15 έτη. Η συχνότητα του αυξάνει ετησίως περισσότερο από όλα τα νεοπλάσματα. Είναι το 8ο πιο συχνό νεόπλασμα στις Η.Π.Α. με 40.000 νέες περιπτώσεις ετησίως. Μεγάλη προσοχή χρειάζεται σε Σύνδρομο Δυσπλαστικών Σπίλων και Μελαχρωματική Ξηροδερμία (Xeroderma Pigmentosum).
Να θυμάστε τον κανόνα A-B-C-D , όσον αφορά τα χαρακτηριστικά των ύποπτων σπίλων: Asymetry, Border irregularity, Color variation, Diametre more than 6mm. Ανάλογα με τον τύπο και τη σταδιοποίηση, υπάρχουν πρωτόκολα αντιμετώπισης. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να απευθυνθείτε σε κάποιον έμπειρο γιατρό, ακόμα και στην παραμικρή υποψία. Η έγκαιρη διάγνωση είναι κεφαλαιώδους σημασίας και μπορεί να σας σώσει τη ζωή.
