Κατάλογος Απαγορευμένων Ουσιών
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
Πρώτη Εμφάνιση
Το έτος 1967 η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) σύστησε την Ιατρική Επιτροπή με σκοπό την οργάνωση και επίβλεψη του αγώνα κατά του ντόπινγκ στον αθλητισμό. Εκείνη την εποχή, η Ιατρική Επιτροπή δημοσίευσε τον πρώτο της κατάλογο απαγορευμένων ουσιών στον αθλητισμό περιλαμβάνοντας μόνο διεγερτικά και ναρκωτικά. Κατά τη διάρκεια των ετών που ακολούθησαν ο κατάλογος διευρύνθηκε.
Το 1974, τα συνθετικά αναβολικά στεροειδή προστέθηκαν και μια δεκαετία αργότερα η τεστοστερόνη και η καφεΐνη, επίσης. Το 1988 το ντόπινγκ αίματος απαγορεύτηκε και ο Απαγορευμένος Κατάλογος συμπληρώθηκε με τα διουρητικά και τους βήτα-αποκλειστές. Ένα χρόνο αργότερα οι πεπτιδικές ορμόνες προστέθηκαν. Από το 1993, οι βήτα-2 αγωνιστές θεωρούνται ως παράγοντες ντόπινγκ. Ωστόσο, δεσμευτικός δεν ήταν μόνο ο Απαγορευμένος Κατάλογος της Ιατρικής Επιτροπής της ΔΟΕ. Οι αθλητικές ομοσπονδίες δημιούργησαν τους δικούς τους καταλόγους απαγορευμένων μεθόδων και ουσιών.
Η εξέλιξη του Καταλόγου
Προκειμένου να επέλθει ένα ενιαίο σύστημα, η ΔΟΕ, οι Διεθνείς Ομοσπονδίες και οι Εθνικές Ολυμπιακές Επιτροπές κατέληξαν το 1994 σε συμφωνία σχετικά με την ενοποίηση των διαφορετικών απαγορευμένων καταλόγων. Οι κατάλογοι που είχαν δημοσιευθεί από τη ΔΟΕ κατά τη διάρκεια διαδοχικών Ολυμπιακών Αγώνων περιελάμβαναν μόνο απαγορευμένες ομάδες με παραδείγματα απαγορευμένων ουσιών με υποσημείωση: «… και άλλες παρόμοιες ουσίες». Έτσι, πολλοί ειδικοί στο αντι-ντόπινγκ, αλλά επίσης αθλητές, προπονητές και στελέχη απαιτούσαν για χρόνια τη δημιουργία ολοκληρωμένου καταλόγου ουσιών, απαγορευμένες για τους αθλητές. Ισχυρίζονταν ότι θα έπρεπε να ανανεώνεται τακτικά, έτσι ώστε να αποφεύγονται οι αντιπαραθέσεις που σχετίζονται με τους ελέγχους αντι-ντόπινγκ. Αυτό το ιδιαίτερο πρόβλημα εμφανίστηκε κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων της Ατλάντα. Στα ούρα πέντε αθλητών από τη Ρωσία και τη Λιθουανία ανιχνεύθηκε βρωμαντάνη, το οποίο είναι ένας ανοσοδιεγερτικός και αντιοξειδωτικός παράγοντας που παραγόταν στη USSR για τους στρατιώτες προκειμένου πιθανώς να μειωθεί ο χρόνος βιολογικής αποκατάστασης μετά από μία ισχυρή φυσική προσπάθεια. Στην αρχή των αγώνων, οι αθλητές που αποδείχθηκε ότι έκαναν χρήση βρωμαντάνης (δύο νικητές, μεταξύ άλλων), αποκλείστηκαν. Στη συνέχεια αθωώθηκαν διότι ο παράγοντας δεν ήταν στον κατάλογο των απαγορευμένων ουσιών. Η Ιατρική Επιτροπή της ΔΟΕ πρόσθεσε τη βρωμαντάνη στον Απαγορευμένο Κατάλογο το 1997 και κατά τη διάρκεια των ακόλουθων Παγκόσμιων Πρωταθλημάτων Κλασικού Σκι, η Ρωσίδα αθλήτρια Lubow Jegorowa, που κέρδισε στη διαδρομή των 5 km κλασικού στυλ τρεξίματος, αποκλείστηκε λόγω ντόπινγκ.
Η WADA και ο Κατάλογος
Από την 1η Ιανουαρίου 2004, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Αντι-Ντόπινγκ (WADA) ανέλαβε από την Ιατρική Επιτροπή της ΔΟΕ το ρόλο του κύριου συντονιστή για το παγκόσμιο σύστημα αντι-ντόπινγκ. Υπό τις οδηγίες του Παγκόσμιου Κώδικα Αντι-Ντόπινγκ, ο WADA από τότε είναι υπεύθυνος για την προετοιμασία και δημοσίευση του Καταλόγου. Ο Απαγορευμένος Κατάλογος ανανεώνεται τακτικά και ποικίλες συσκέψεις εκπροσώπων από τον αθλητικό και ιατρικό κόσμο προηγούνται των αλλαγών. Παρέχοντας τις ετήσιες δημοσιεύσεις του Απαγορευμένου Καταλόγου, συνοδευόμενες από παραδείγματα απαγορευμένων ουσιών, ο WADA εν μέρει εκπληρώνει την αναγκαιότητα της δημοσίευσης ενός ενημερωμένου και περιεκτικού Απαγορευμένου Καταλόγου. Ωστόσο, ο ανοιχτός χαρακτήρας επιτρέπει μία γρήγορη αντίδραση εάν οι αθλητές έχουν σκοπό να χρησιμοποιήσουν νέες φαρμακολογικές ουσίες ως ντόπινγκ. Για παράδειγμα, το Αμερικάνικο εργαστήριο BALCO παρήγαγε τετραϋδρογεστρινόνη (THG) μόνο για τις «ανάγκες» αθλητών. Η άμεση αντίδραση της WADA ήταν η τοποθέτηση της THG μεταξύ των απαγορευμένων ουσιών στον αθλητισμό.
Ο Παγκόσμιος Κώδικας Αντι Ντόπινγκ αναφέρει, ότι μια ουσία θα πρέπει να περιληφθεί στον Απαγορευμένο Κατάλογο, εάν ο WADA καθορίσει ότι η ουσία ή η μέθοδος πληρεί δύο από τα τρία κριτήρια που ακολουθούν:
- Ύπαρξη οποιασδήποτε ιατρικής ή άλλης επιστημονικής απόδειξης, φαρμακολογικής επίδρασης ή εμπειρίας ότι η ουσία ή η μέθοδος, από μόνη της ή σε συνδυασμό με άλλες ουσίες ή μεθόδους, έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει ή βελτιώνει την αθλητική απόδοση
- Ύπαρξη οποιασδήποτε ιατρικής ή άλλης επιστημονικής απόδειξης, φαρμακολογικής επίδρασης ή εμπειρίας ότι η χρήση της ουσίας ή της μεθόδου αποτελεί πραγματικό ή ενδεχόμενο κίνδυνο για την υγεία του Αθλητή
- Η χρήση της ουσίας ή της μεθόδου παραβιάζει το πνεύμα του αθλητισμού που περιγράφεται στην Εισαγωγή του Κώδικα.
Επιπλέον, μια ουσία ή μέθοδος θα πρέπει να περιληφθεί στον Απαγορευμένο Κατάλογο εάν ο WADA καθορίσει ότι υπάρχει ιατρική ή άλλη επιστημονική απόδειξη, φαρμακολογική επίδραση ή εμπειρία ότι η ουσία ή η μέθοδος έχει τη δυνατότητα να καλύψει τη χρήση άλλων Απαγορευμένων Ουσιών και Απαγορευμένων Μεθόδων.
Δομή της Λίστας
Επί του παρόντος, οι ουσίες και οι μέθοδοι στον Απαγορευμένο Κατάλογο ταξινομούνται σε κατηγορίες και χωρίζονται σε τέσσερις ομάδες:
- Ουσίες που απαγορεύονται σε όλες τις περιπτώσεις (ενδο- και εξω-αγωνιστικά)
S1. Αναβολικοί παράγοντες
S2. Ορμόνες και σχετικές ουσίες
S3. Βήτα-2 αγωνιστές
S4. Ορμονικοί ανταγωνιστές και ρυθμιστές
S5. Διουρητικά και άλλοι παράγοντες συγκάλυψης
M1. Αύξηση της μεταφοράς οξυγόνου
M2. Χημικός και φυσικό χειρισμός
M3. Γονιδιακό ντόπινγκ - Ουσίες και μέθοδοι που απαγορεύονται ενδο-αγωνιστικά
S6. Διεγερτικά
S7. Ναρκωτικά
S8. Κανναβινοειδή
S9. Γλυκοκορτικοστεροειδή - Ουσίες που απαγορεύονται σε συγκεκριμένα αθλήματα
P1. Αλκοόλ
P2. Βήτα-αποκλειστές - Ειδικά αναφερόμενες ουσίες
Αξίζει να αναφερθεί ότι δεν υπάρχει καμία ποσοτική πληροφορία διαθέσιμη σχετικά με τις απαγορευμένες ουσίες στον Απαγορευμένο Κατάλογο. Π.χ. στην περίπτωση μερικών ουσιών δεν επιτρέπονται οι συγκεντρώσεις στο κατώφλι (π.χ.: μορφίνη και καρβοξυτετραϋδροκανναβινόλη), κάτω του οποίου μπορούν να μη θεωρηθούν ως θετικό αποτέλεσμα αντι-ντόπινγκ. Κατά προτίμηση, η πληροφορία αυτή περιλαμβάνεται στα Τεχνικά Έγγραφα, τα οποία είναι μέρος των Διεθνών Προτύπων για Εργαστήρια και περιέχουν οδηγίες σε συγκεκριμένες τεχνικές περιπτώσεις.
