Προβλήματα των αυτιών κατά τη θερινή περίοδο
Συγγραφέας Ιωάννης Μουμουλίδης Γράφτηκε στις ,
Πολλοί από εμάς είχαμε την ευχαρίστηση να περάσουμε τις διακοπές μας σε μια παραλία και να κολυμπήσουμε στη θάλασσα η σε μια πισίνα. Δυστυχώς, για κάποιους οι διακοπές αφήνουν μια άσχημη εμπειρία εξαιτίας πόνου στο αυτί.
Η υγρασία στα τουριστικά θέρετρα, η αυξημένη θερμοκρασία, το νερό της πισίνας και της θάλασσας μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στα αυτιά. Όταν το νερό μπαίνει στο αυτί, μπορεί να μεταφέρει σε αυτό μικρόβια ή μύκητες. Συνήθως το νερό βγαίνει αμέσως μόνο του, το αυτί στεγνώνει και έτσι τα μικρόβια και οι μύκητες δεν προκαλούν κανένα πρόβλημα.
Μερικές φορές όμως το νερό παραμένει εγκλωβισμένο στον έξω ακουστικό πόρο του αυτιού και το δέρμα μουλιάζει. Τότε τα μικρόβια και οι μύκητες αναπτύσσονται, πολλαπλασιάζονται και μπορεί να κάνουν μόλυνση στο εξωτερικό τμήμα του αυτιού (το δέρμα που επενδύει τον ακουστικό πόρο). Η κατάσταση αυτή λέγεται εξωτερική ωτίτιδα.
Επίσης, κάποιοι έχουν ήδη βουλωμένα αυτιά με κερί και αυτό εγκλωβίζει το νερό και δημιουργεί ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη μικρόβιων, συνήθως σταφυλόκοκκο ή ψευδομονάδα. Το κερί μπορεί να λιώσει και αντί να βγει προς τα έξω, να μετακινηθεί προς το τύμπανο του αυτιού και να δημιουργηθεί ξαφνική παροδική πτώση της ακοής.
Τα συμπτώματα της εξωτερική ωτίτιδας
■Αρχικά φαγούρα μέσα στον αυτί (στον έξω ακουστικό πόρο) λόγω της αρχόμενης φλεγμονής. Με την πρόοδο της φλεγμονής, η φαγούρα εξελίσσεται βαθμιαία σε πόνο, ο οποίος μπορεί να γίνει πολύ έντονος.
■Ο ακουστικός πόρος του αυτιού πρήζεται και μερικές φορές αποφράσσεται. Το οίδημα του πόρου είναι δυνατόν να προκαλέσει παροδική μείωση της ακοής λόγω απόφραξης.
■ Μπορεί να βγαίνει άσπρο η κίτρινο υγρό από το αυτί.
■Το αυτί πονάει και είναι πολύ ευαίσθητο στο άγγιγμα, ιδίως στον χόνδρο μπροστά από τον πόρο του ή τραβώντας το πτερύγιο. Ο πόνος μπορεί να είναι ιδιαίτερος όταν ξαπλώνεται από την μεριά του πονεμένου αυτιού στο μαξιλάρι. Επίσης η μάσηση της τροφής μπορεί να προκαλεί πόνο.
■Η εμφάνιση πυρετού και κακουχίας είναι ενδεικτικό διασποράς της φλεγμονής στους λεμφαδένες.
■Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να διογκωθούν οι λεμφαδένες του λαιμού.
Προφύλαξη
Εάν νιώσετε το αυτί σας είναι υγρό μετά το κολύμπι, το λούσιμο ή το μπάνιο, μπορείτε να το στεγνώσετε με το πιστολάκι των μαλλιών στη ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΗ (χλιαρή) θερμοκρασία. Ένα στεγνό αυτί έχει ελάχιστες πιθανότητες να κάνει φλεγμονή. Απαγορεύεται αυστηρά να χρησιμοποιείτε βατονέτες γιατί αυτές σπρώχνουν το κερί βαθύτερα στο κανάλι του αυτιού, ερεθίζουν το δέρμα του και το κάνουν να εκκρίνει υγρασία ή να αιμορραγήσει. Αν στο αυτί σας δημιουργείται επαναλαμβανόμενο πρόβλημα με το κολύμπι ή το λούσιμο, θα χρειαστείτε ωτοασπίδες σιλικόνης ή καπελάκι κολύμβησης για να προστατεύσετε τα αυτιά σας από το νερό.
Η επίσκεψη στον Ωτορινολαρυγγολόγο (ΩΡΛ)
Όσοι παρουσιάζουν προδιάθεση για εξωτερική ωτίτιδα, καλό είναι πριν από τα καλοκαιρινά μπάνια να επισκέπτονται τον Ωτορινολαρυγγολόγο για φροντίδα των αυτιών και ιδιαίτερες οδηγίες. Αν αισθάνεστε τα αυτιά σας βουλόμενα πριν από της διακοπές, τότε επισκεφτείτε τον ΩΡΛ σας γιατί πιθανόν να χρειαστείτε καθαρισμό του αυτιού. Επίσης, αν είχατε προηγούμενες ωτίτιδες ή διάτρηση τυμπάνου, τότε πρέπει να γίνει έλεγχος για να διαπιστωθεί η ακεραιότητα του τυμπάνου πριν μπει νερό στο αυτί.
Εάν έχετε ένα ή περισσότερα από τα παραπάνω συμπτώματα της εξωτερικής ωτίτιδας θα χρειαστείτε ιατρική φροντίδα. Ο συχνός καθαρισμός του αυτιού σας είναι αναγκαίος και θα πρέπει να πάρετε τις κατάλληλες ωτικές σταγόνες. Σε περιπτώσεις σημαντικής στένωσης του ακουστικού πόρου πιθανόν να χρειαστεί πωματισμός του έξω ακουστικού πόρου που θα βοηθήσει στη διάνοιξη του πόρου και στη απορρόφηση των ωτικών σταγόνων γρηγορότερα. Μερικές φορές είναι απαραίτητη και η αντιβίωση.
Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε τη σοβαρότητα που παρουσιάζουν αυτές οι λοιμώξεις όσον αφορά τους διαβητικούς. Οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη και άλλα σοβαρά νοσήματα μπορεί να είναι επιρρεπείς σε πολύ σοβαρές λοιμώξεις του αυτιού όπως είναι η κακοήθης εξωτερική ωτίτιδα.
Τα θαλασσινά σπορ και οι επιπτώσεις τους στο αυτί
Τα θαλασσινά σπορ (καταδύσεις, θαλάσσιο σκι, σέρφινγκ, κλπ.) μας χαρίζουν συγκλονιστικές εμπειρίες. Πολλές φορές όμως βάζουν σε δοκιμασία το αυτί και είναι δυνατόν να προκαλέσουν σε αυτό ελαφρές ή βαριές παθήσεις.
Η διάτρηση τυμπάνου είναι η πιο συχνή πάθηση. Τη στιγμή που σπάει το τύμπανο έχετε έντονο πόνο και μερικές φορές αίμα. Ο πόνος υποχωρεί σε λίγο και νιώθετε βουητό, μπούκωμα στο αυτί και ίσως βαρηκοΐα. Μπορείτε να πάρετε παυσίπονο αλλά απαγορεύεται να βάλετε σταγόνες και να ξαναβρέξετε το αυτί σας. Πρέπει να επισκεφτείτε τον ΩΡΛ σας το συντομότερο δυνατόν για να διαπιστώσετε αν υπάρχει τρύπα στο τύμπανο, τι μέγεθος έχει, να μετρήσει την ακοή σας και να πάρετε τη σωστή θεραπευτική αγωγή.
Εάν νιώθετε τη μύτη σας βουλωμένη ή έχετε συνάχι, τότε οι καταδύσεις επιβαρύνουν την πίεση του τυμπάνου και είναι πιο εύκολη η ρήξη τυμπάνου. Αποσυμφορητικές σταγόνες, με την συμβουλή του γιατρού σας, μπορούν να βοηθήσουν.
Η τρύπα στο τύμπανο
Το τύμπανο του αυτιού ή τυμπανικός υμένας είναι μια λεπτή μεμβράνη που βρίσκεται στο βάθος το έξω ακουστικού πόρου και διαχωρίζει την κοιλότητα του αυτιού (μέσον αυτί) από τον έξω ακουστικό πόρο. Η τρύπα (διάτρηση ή ρήξη) στο τύμπανο δεν θα πρέπει να προκαλεί πανικό, αφού συνήθως το τύμπανο τις περισσότερες φορές επουλώνεται μόνο του. Εάν μολυνθεί, η θεραπεία περιλαμβάνει συνήθως παυσίπονα, αντιβιοτικά που χορηγούνται από το στόμα, κάποιες φορές ωτικές σταγόνες, αποσυμφορητικά της μύτης και παρακολούθηση από ειδικό ΩΡΛ. Αν περάσουν όμως τρεις μήνες περίπου και δεν έχει επουλωθεί, είναι απαραίτητη η χειρουργική αποκατάσταση με τυμπανοπλαστική. Στις περιπτώσεις που γίνεται συχνά μόλυνση του αυτιού και αρχίσει να βγάζει πύον, τότε μπορεί να προκληθούν μεγαλύτερες καταστροφές του τυμπάνου και των μικρών οσταρίων του μέσου αυτιού. Δημιουργείται έτσι η χρόνια ωτίτιδα και θα χρειασθείτε εκτεταμένο χειρουργικό καθαρισμό του αυτιού και τυμπανοπλαστική.
Λιγότερο συχνές παθήσεις του αυτιού από θαλασσινά σπορ, επιγραμματικά είναι:
■Υγρό στο μέσο τμήμα του αυτιού
■Βλάβες στα ακουστικά οστάρια
■Συρίγγιο στο λαβύρινθο
Να θυμάστε ότι εάν νιώσετε στη θάλασσα ή μετά το κολύμπι, πόνο, μπούκωμα στο αυτί, βαρηκοΐα, βουητό, αστάθεια ή ίλιγγο πρέπει να εξετασθείτε άμεσα, διότι χρειάζεστε φαρμακευτική αγωγή ή εγχείρηση όπως μυριγγοτομή, τυμπανοπλαστική, οσταριοπλαστική ή σύγκλειση του συριγγίου.
Διακοπές στην ύπαιθρο
Και επειδή Ελλάδα το καλοκαίρι δεν είναι μόνο θάλασσα, προβλήματα στο αυτί μπορούμε να έχουμε από έντομα ή ζωύφια ιδίως στην ύπαιθρο. Πολλά είδη εντόμων μπαίνουν μέσα στο αυτί. Τα μυγάκια και οι σκνίπες π.χ. μπλέκονται στη κυψέλη (κερί) και δεν μπορούν να ξαναβγούν. Τα μεγαλύτερα έντομα όταν μπουν δεν μπορούν να στριφογυρίσουν, ούτε να συρθούν προς τα έξω. Προσπαθούν να απελευθερωθούν και η κίνησή τους μας προκαλεί πόνο και τρόμο. Τι μπορεί να κάνει κανείς σε αυτή την περίπτωση;
Εάν κάποιο μυγάκι μπει στο αυτί σας μπορείτε να κάνετε πλύση με χλιαρό νερό χρησιμοποιώντας σύριγγα ή το ακουστικό της ντουζιέρας. Θυμηθείτε να στεγνώσετε μετά το αυτί σας. Για μεγαλύτερα έντομα ρίξτε στο αυτί σας αρκετές σταγόνες ελαιόλαδου. Αυτό αποφράσσει τους πόρους αναπνοής του εντόμου και το σκοτώνει μέσα σε 10 λεπτά περίπου. Κατόπιν, επισκεφτείτε τον ΩΡΛ σας για την αφαίρεση του εντόμου και για έλεγχο εάν έχει γίνει κάποια ζημιά στο αυτί σας. Μην προσπαθείτε να το αφαιρέσετε μόνοι σας.
Τελειώνοντας, αξίζει να τονίσουμε ότι τα παιδιά μπορεί να βάλουν στο αυτί τους διάφορα αντικείμενα όπως χάντρες, ξηρά φασόλια, κομμάτια μολυβιού, γομολάστιχες, πλαστελίνη ή άμμο από τη παραλία. Η αφαίρεσή τους είναι πάρα πολύ λεπτή εργασία. Μην κάνετε τίποτα στο αυτί. Πηγαίνετε στον ΩΡΛ όσο πιο γρήγορα μπορείτε πριν αρχίσει να ερεθίζει το αυτί.
Πόνος στο αυτί και παθήσεις που τον προκαλούν
Το ακριβές σημείο του πόνου είναι πολύ σημαντικό για να καταλάβουμε ποιο μέρος του αυτιού πάσχει. Ο πόνος μπροστά, πίσω ή κάτω από το αυτί, που αυξάνεται όταν το πιέζουμε προέρχεται συνήθως από φλεγμονή του έξω ακουστικού πόρου (εξωτερική ωτίτιδα). Η εξωτερική ωτίτιδα απαιτεί καλό καθαρισμό του αυτιού, φροντίδα, ωτικές σταγόνες και ίσως αντιβίωση. Ο πόνος βαθιά στο αυτί ή πίσω από αυτό προέρχεται από κάθε είδος οξείας μέσης ωτίτιδας ή μαστοειδίτιδα και μερικές φορές αυξάνεται όταν φυσάμε τη μύτη μας. Και οι δύο παθήσεις είναι σοβαρές και χρειάζονται καλή αντιβίωση και παρακολούθηση μέχρι να περάσουν εντελώς. Όταν είστε σε αεροπλάνο που κατεβαίνει ή ακόμα και σε ασανσέρ που κατεβαίνει, μπορεί καμιά φορά να σας πονέσουν τ’ αφτιά. Αυτό δημιουργείται επειδή με την εξωτερική αλλαγή της πίεσης στο τύμπανο, η πίεση του αέρα μέσα και έξω από το τύμπανο είναι άνιση, το τύμπανο τεντώνεται και προκαλεί πόνο στο αυτί. Ένας παρόμοιος πόνος μπορεί να προκληθεί από μόλυνση στο μέσο αυτί που καταλήγει σε μέση ωτίτιδα. Στην περίπτωση αυτή, η φλεγμονή και το υγρό αυξάνουν την πίεση στο μέσο αυτί.
Ένας πόνος που τον αισθανόμαστε στο αυτί δεν προέρχεται αναγκαστικά από αυτό. Μπορεί να είναι αντανακλαστικός από μια πάθηση της περιοχή του κεφαλιού ή του λαιμού. Απαιτείται λεπτομερής έλεγχος σε όλο το κεφάλι και το λαιμό για τυχόν παθήσεις που κάνουν αντανακλαστικό πόνο στο αυτί. Ο λάρυγγας πρέπει να εξετάζεται με βιντεοενδοσκόπηση πάντοτε, γιατί καρκίνοι στη περιοχή αυτή κάνουν αντανακλαστικό πόνο στο αυτί.
Οι πιο συνηθισμένες παθήσεις είναι: πρόβλημα στα πίσω δόντια ( συνήθως φρονιμίτες) οξεία αμυγδαλίτιδα, το φαρυγγικό απόστημα, οι κακοήθεις όγκοι του στόματος και του φάρυγγα, αρθρίτιδα της κροταφογναθικής άρθρωσης και τραυματισμός στο λαιμό. Λιγότερο συνηθισμένες είναι παθήσεις της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης που κάνουν νευραλγία και μπορεί να φτάσει μέχρι το αυτί. Και σε αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να συμβουλευτούμε τον γιατρό μας.
