Γιατρέ πονάει η κοιλιά μου!
Συγγραφέας Μάριος Ηλιάδης Γράφτηκε στις ,
Ο κοιλιακός πόνος είναι πολύ συχνή ιατρική κατάσταση είτε οξεία είτε χρόνια. Είναι ουσιαστικά ο πόνος που αισθάνεται κανείς ανάμεσα στις πλευρές και στην πύελο. Μπορεί να είναι μέρος της εκδήλωσης πολλών παθήσεων είτε παθολογικών είτε χειρουργικών και προέρχεται απο όργανα μέσα η έξω στην κοιλιά .
Στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για κάτι καλόηθες αλλά είναι σημαντική να γίνει έλεγχος από το γιατρό σας για να αποκλειστεί η περίπτωση σοβαρών παθήσεων που χρειάζονται επείγουσα αντιμετώπιση. ο γιατρός θα κάνει τη διάγνωση με βάση τα χαρακτηριστικά του πόνου(εντόπιση , διάρκεια και χαρακτηριστικά του πόνου) όπως επίσης και από άλλα συμπτώματα από τη φυσική εξέταση και με τη βοήθεια εργαστηριακών εξετάσεων. Η διάγνωση πολλές φορές είναι μια προκλητική διδικασία γιατί τα συμπτώματα και τα σημεία είναι άτυπα , οι εξετάσεις δεν είναι πάντα παθολογικές, διάφορες καταστάσεις μπορεί να μιμηθούν η μία την άλλη και τα χαρακτηριστικά του πόνου μπορεί να αλλάζουν με τη πάροδο του χρόνου
ΟΡΙΣΜΟΣ
Ο πόνος της κοιλιάς είναι αυτός που αντιλαμβάνεται ανάμεσα στις πλευρές και στην πύελο. Είναι πολλές φορές μια δύσκολη κατάσταση και για τους γιατρούς γιατί ο πόνος είναι σύμπτωμα καλοήθων αλλά και δυνητικά επικίνδυνων παθήσεων που μάλιστα μπορεί να απειλήσουν και τη ζωή. Δυστυχώς πολλές φορές εκδηλώνονται με τον ίδιο τρόπο. Ο πόνος μπορεί να προέρχεται από ιστούς όπως το δέρμα τους μύς η ενδοκοιλιακά όργανα όπως το στομάχι, το λεπτό έντερο , το παχύ έντερο , το ήπαρ , τη χοληδόχο κύστη, τα νεφρά , την αορτή η το πάγκρεας κάνοντας τη διάγνωση πιο δύσκολη. άλλοτε ο πόνος προέρχεται από όργανα έξω από τηυν κοιλιά όπως τα πνευμόνια στην πνευμονία, από την καρδιά στο έμφραγμα η από γυναικολογικά όργανα:ωοθήκες η μήτρα. Επίσης μπορεί να αντανακλά ο πόνος στο δέρμα η στην πλάτη ανάλογα με την νεύρωση του οργάνου.Ο τύπος του πόνου εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία. Τα κοιλιακά όργανα έχουν υποδοχείς που αντιλαμβάνονται μηχανικά η χημικά ερεθίσματα. Αυτά στρέλνονται στον εγκέφαλο που αντιλαμβάνεται τον πόνο. Οι μηχανισμοί που προκαλούν κοιλιακό πόνο είναι:
- φλεγμονή: αυτή οδηγεί στην παραγωγή διαφόρων χημικών ουσιών που ενεργοποιούν τους υποδοχείς του πόνου.
- ισχαιμία:(απουσία αιμάτωσης)
- διάταση μυών η καψών(περιβλημάτων οργάνων).
- διέγερση νεύρων: μερικές φορές οι όγκοι διηθούν τα νεύρα και προκαλούν πόνο.
Μπορεί να έχετε ακούσει τους γιατρούς να χρησιμοποιούν τον όρο οξεία κοιλία. Αυτό αναφέρεται σε μια κατάστατη όπυ ο ασθενής δεν αισθάνεται καθόλου καλά με συμπτώματα και σημεία που υποδυκνύουν ενδοκοιλιακή αιτία. Αυτοί οι ασθενείς χρειάζονται άμεση εισαγωγή σε νοσοκομείο και το πιο πιθανό, χειρουργείο.
Αίτια
Όπως αναφέρθηκε τα αίτια μπορεί να είναι πολλά. Οι περισσότεροι ασθενείς έχουν καλοήθεις και αυτοπεριοριζόμενες παθήσεις αλλά η εξέταση από γιατρό είναι πάντα απαραίτητη για να ξεχωρίσει εάν υπάρχει σοβαρή πάθηση που χρειάζεται αντιμετώπιση. Ιδιαίτερα ασθενείς με οξεία κοιλία πρέπει να εκτιμούνται από χειρουργό. Η πιο συχνή αιτία κοιλιακού πόνου είναι το ευερέθιστο έντερο η αλλιώς ευαίσθητο έντερο όπου οι ασθενείς έχουν υποτροιάζοντα επεισόδια διάρροιας, φουσκώματος και δυσκοιλιότητας. Ο κοιλιακός πόνος ανακουφίζεται συχνά με την κένωση. Άλλα αίτια πόνου αναφέρονται παρακάτω σύμφωνα με την συχνή εντόπιση του πόνου
Ανω κοιλιακός πόνος
- Νόσος των χοληφόρων:Χολοκυστίτιδα(φλεγμονή της χοληδόχου κύστης) και χολολιθίαση τυπικά προκαλούν πόνο στην δεξιό άνω μέρος της κοιλιάς. Ο πόνος είναι συχνά υποτροπιάζων και έχει σχέση με τη πέψη. Ο ασθενής παραπονιέται για ναυτία , εμετό και ανορεξία μαζί με τον πόνο.
- Οξεία παγκρεατίτιδα: Αυτή η κατάσταη προκαλεί έντονο επιγαστρικό(στο άνω κεντρικό μέρος της κοιλιάς) και μπορεί να αντανακλά στην πλάτη. Ο εμετός και το σόκ μπορεί να είναι συνοδά φαινόμενα
- Πεπτικό έλκος.
- Γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος
- Πνευμονία του κάτω μέρος των πνευμόνων μπορεί να προκαλέσει κοιλιακό πόνο ερεθίζοντας το διάφραγμα(ο μύς που χωρίζει το θώρακα από την κοιλιά). Η κατάσταση μιμείται πόνο των χοληφόρων.
- Καρδιακή προσβολή:μπορεί να εκδηλωθεί με κοιλιακό πόνο στην άνω κοιλιά. Εάν είναι κάποιος με παράγοντες κινδύνου για στεφανιαία νόσο πρέπει να γίνε ηλεκτροκαρδιογράφημα.
- Βλάβη στο σπλήνα:το όργανο αυτό βρίσκεται κοντά στο στομάχι και χρησιμεύει για να φλιτράρει το αίμα. Μπορεί να πάθει βλάβη από τραύμα η από πήγμα που μπαίνει στην κυκλοφορία , καταστάσεις που και οι δύο προκαλούνπόνο στο δεξιό άνω μέρος της κοιλιάς.
Κάτω κοιλιακός πόνος
- Οξεία σκωληκοειδίτιδα: αυτή είναι μια συχνή ιατρική κατάσταση σε όλες τις ηλικίες. Προκαλεί συνήθως αρχικά πόνο κεντρικά η στο επιγάστριο και μετά στη δεξιά κάτω μεριά της κοιλιάς. Ναυτία έμετος και διάρροια είνα συνοδά συμπτώματα. Ο γιατρός σας υποθέτει ότι αυτό είναι το σημείο του πόνου από το σημείο της ευαιαισθησίας και από άλλα σημεία της εξέτασης
- Εκκολπωματική νόσος: εκκολπωματίτιδα προκύπτει όταν οι ανώμαλες εγκοπές σαν σακουλάκια στο παχύ έντερο παθαίνουν απόφραξη και φλεγμονή από κόπρανα. Στις δυτικές χώρες εκδηλώνεται με πόνο στό αριστερό κάτω μέρος της κοιλιάς αλλά αυτό ποικίλλει ανάλογα με το είδος της δίαιτας.
- Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου:η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα συχνά προκαλούν επεισόδεια κοιλιακού πόνου
- Νεφρολιθίαση
- Κήλες:Εάν γίνει συστροφή τότε η αιματική ροή σταματά και προκαλείται πόνος.
- Διάταση ουροδόχου κύστης: από απόφραξη της εξόδου η από υπερτροφία προστάτη.
- Γαστρεντερίτιδα η λοίμωξη του ουροποιητικού είνα συχνά αίτια κοιλιακού πόνου.
- Πυελική νόσος:πόνος στο κάτω μέρος της κοιλιάς σχετίζεται συχνά με παθήσεις του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος όπως πυελική φλεγμονώδης νόσος, λοίμωξη σαλπίγγων, μάζα ωοθηκών, έκτοπη εγκυμοσύνη , ενδομητρίωση(χρόνια νόσος όπου η επιφάνεια της μήτρας βρίσκεται και σε άλλες έκτοπες θέσεις και προκαλεί πόνο)η ινομυώματα(καλοήθεις όγκοι στο τοίχωμα της μήτρας)
Διάχυτος κοιλιακός πόνος
- απόφραξη εντέρου; η απόφραξη του λεπτού εντέρου οφείλεται συχνά σε συμφύσεις από προηγούμενες εγχειρήσεις ενώ του παχέος από όγκους η από συστροφή. Ναυτία , εμετός , φούσκωμα και αδυναμία για αποβολή αερίων και κοπράνων μπορεί να είναι συνοδά συμπτώματα
- Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής:Αυτό είναι διάταση του τοιχώματος της κυριότερης αρτηρίας που αιματώνει την κολιά. Το μέρος της διάτασης είναι αδύνατο και μπορεί να σπάσει. Εάν αυτό συμβεί τότε προέρχεται πολύ έντονος κοιλιακός πόνος. πόνος στην πλάτη και ενδεχομένως σόκ.
- Περιτινίτιδα:αυτό είναι μια γενικευμένη φλεγμονή του κοιλιακού τοιχώματος. Εάν παραμένει κανείς ακίνητος ανακουφίζει από τον πόνο.
Άλλα πίο σπάνια αίτια
- Μεταβολικές διαταραχές:σακχαρώδης διαβήτης, πορφυρία, και δηλητηρίαση με μόλυβδο είναι ιατρικά αίτια οξύ κοιλιακού πόνου.
- Κακοήθεια στην κοιλιά:στο παχύ ένετρο , στο στομάχι η στο πάγκρεας προκαλούν πόνο στην κοιλιά.
- τροπικές λοιμώξεις.
- Μη ανοχή στη λακτόζη
- ψυχογενή αίτια: ο κοιλιακός πόνος είναι συχνά εκδήλωση σωματόρφων διαταραχών.
Κλινική παρουσίαση
Όπως ειπώθηκε προηγουμένως μπορεί να είναι πολύ δύσκολο για τον γιατρό να καθορίσει την αιτία του κοιλιακού πόνου, έτσι μην περιμένετε άμεση διάγνωση η θεραπεία από την πρώτη σας επίσκεψη. Πολλές φορές πολλές επισκέψεις και εργαστηριακές εξετάσεις είναι απαραίτητες πριν να γίνει μια διάγνωση και ο γιατρός να ξεκινήσει μια θεραπεία πριν να επιβεβαιώσει μια διάγνωση. Όταν θα δείτε έναν γιατρό να είστε έτοιμοι να απαντήσετε σε μια σειρά από ερωτήσεις όπως:
- Ποιός ο χαρακτήρας, η δειάρκεια και η συχνότητα του πόνου;
- Ποιά η εντόπιση και ποια η κατανομή της αντανάκλασης του πόνου; Αυτό δίνει μια ιδεα για ανατομία του πόνου.
- Ποιοί είναι παράγοντες που καλυτερεύουν η χειροτερεύουν; η σχέση του πόνου με το φαγητό η την τουαλέτα βοηθά το γιατρό στη διάγνωση της αιτίας.
- Υπάρχουν συνοδά συμπτώματα; όπως:πυρετός ,ρίγος, απώλεια βάρους, ναυτία εμετός,διάρρποα, δυσκοιλιότητα,ίκτερος, διαταραχή του χρώματος των ούρων η των κοπράνων, πόνος στο θώρακα η δύσπνοια;
- ποιά είναι τα φάρμακα που παίρνετε;
- Ποιό είναι το προηγούμενο ιατρικό και χειρουργικό ιστρορικό σας;
- Πώς είναι η περίοδος της έμμηνος ρύσης εάν πρόκειται για γυναίκες;
Μπορεί να βοηθήσετε το γιατρό σας εάν φέρετε λίστες με τις παραπάνω πληροφορίες και τα φάρμακα σας στο γιατρό σας. Κατόπιν ο γιατρός θα σας εξετάσει παίρνοντας υπόψη τη γενική εμφάνιση σας, την πίεση, τις σφύξεις και τη θερμοκρασία. Θα δεί εάν το δέρμα η τα μάτια σας είναι κίτρινα μια κατάσταση που λέγεται ίκτερος. Θα ακούσει την καρδιά και τα πνευμόνια σας για να αποκλείσει αίτια που αναφέραμε παραπάνω. Κατόπιν θα σας πεί να ξαπλώσετε στο κρεβάτι για να εξετάσει την κοιλιά σας. Αυτό θα δείξει που υπάρχει ευαισθησία στην κοιλιά και από μπροέρχεται τι πρόβλημα.Ογιατρός θα ακούσει την κοιλιά να δεί εάν υπάρχουν παθολογικοί ήχοι στην κοιλιά γοα τυχόν απόφραξη. Χρειάζεται επίσης μερικές φορές ναγίνει γυναικολογική εξέταση και δακτυλική εξέταση για αποκλεισμ΄’ο άλλων παθήσεων. Ο γιατρός μπορεί να χρειαστεί να παραγγείλει μερικές εξετάσεις για να επιβεβαιώσει την πάθηση η να αποκλείσει ότι κάτι σοβαρό δεν συμβαίνει.. Μερικές πιθανές εξετάσεις είναι οι παρακάτω.
- αιματολογικές: για τυχόν ύπαρξη λοίμωξης η φλεγμονής.
- τέστ εγκυμοσύνης έαν υπάρχει πιθανότητα κύησης και οξεία κοιλία.
- ακτινογραφία κοιλίας και θώρακα για αποκάλυψη διαταταμένων ελίκων.
- υπέρηχοι κοιλίας για αποκάλυψη χολοκυστίτιδος, σκωληκοειδίτιδος(από έμπειρο προσωπικό) αορτικό ανεύρυσμα και γυναικολογικών προβλημάτων.
- αξονική τομογραφία για επείγουσες καταστάσεις.
- ενδοσκοπικός έλεγχος είναι χρήσιμος σε διερεύνηση χρόνιου πόνου πχ από πεπτικό έλκος, φλεγμονώδη νόσο και γαστρεντερικό καρκίνο. Η εικόνα παρακάτω είναι τυπική μιας κολονοσκόπηση σε ασθενή με νόσο του Crohn
