Ηθική παρενόχληση στην εργασία,“ mobbing”!
Συγγραφείς: Αλέξανδρος Βαϊούλης & Ευαγγελία Χαρίση Γράφτηκε στις ,
Την τελευταία δεκαετία το φαινόμενο της ηθικής παρενόχλησης στους χώρους εργασίας όλο και αυξάνεται με αποτέλεσμα να απασχολεί τόσο την επιστημονική κοινότητα όσο και την κοινή γνώμη.
Είναι ένα κοινωνικό πρόβλημα όπου αρκετοί το έχουν βιώσει στο εργασιακό τους περιβάλλον με αντίκτυπο την εμφάνιση πολλών προβλημάτων υγείας.
Η λέξη που περιγράφει την ηθική παρενόχληση είναι ο όρος “ mobbing” , ο οποίος χρησιμοποιείται ευρέος και προέρχεται από αγγλικό ρήμα.
Με τον όρο “παρενόχληση στον χώρο της εργασίας” εννοούμε κάθε καταχρηστική συμπεριφορά που εκδηλώνεται με πράξεις, λόγια ή ακόμη και γραπτά μηνύματα, θέτοντας τον εργαζόμενο σε αποκλεισμό από το κοινωνικό περιβάλλον που διαβεί, δίχως να έχει τις φυσιολογικές δυνατότητες να αντιμετωπίσει αυτό που βιώνει.
Η ηθική παρενόχληση στον εργασιακό χώρο, αφορά σε επαναλαμβανόμενες και διαρκείς συμπεριφορές με μεγάλη συχνότητα.
Το προφίλ του θύτη και του θύματος είναι στοιχεία που συμβάλλουν σημαντικά στην κατανόηση της έννοιας του φαινομένου αυτού, με σημαντικότερη τη σχέση εξουσίας-εφιστάμενου.
Οι παράγοντες οι οποίοι συντελούν στην εμφάνιση τέτοιων φαινομένων ηθικής παρενόχλησης σε εργασιακό χώρο είναι οι παρακάτω:
-
Άγχος
-
Αυστηρότητα των ανώτερων στελεχών
-
Επαγγελματικές δυσκολίες, κακές εργασιακές συνθήκες
-
Φόρτο εργασίας
-
Δικαιολογημένες επιθέσεις, που είναι επαναλαμβανόμενες κατηγορίες και συνοδεύονται από υποτιμητικές πράξεις
-
-
Σύγκρουση- παρεξήγηση
Η εργασιακή παρενόχληση έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει ή να συμβάλλει σε ποικίλες διαταραχές και αυτό εξαρτάται από τη διάρκεια και την ένταση του stress καθώς τα χαρακτηριστικά του θύματος παίζουν το πιο σημαντικό ρόλο όπου ή θα το προστατεύσουν ή θα εντείνουν τα συμπτώματα όπως:
-
Ψυχοπαθολογικά συμπτώματα: εκδήλωση άγχους, υπερδιέγερση, αϋπνία, εμμονές, ευερεθιστότητα, φοβίες, καταθλιπτική διάθεση, ανασφάλεια,
-
Ψυχοσωματικά συμπτώματα: υπόταση, υπέρταση, άσθμα, δερματίτιδα, ημικρανίες, γαστρεντερικές διαταραχές, πονοκέφαλοι, στεφανιαία νόσο, μυικοί πόνοι, tics, συχνοουρία, χαμηλή θερμοκρασίας άνω και κάτω άκρων,
-
Συμπεριφορικά συμπτώματα: διαταραχές στην διατροφή, αύξηση του καπνίσματος, υπερκατανάλωση αλκοόλ, κοινωνική απομόνωση, αυτό/έτερο επιθετικές αντιδράσεις.
Λόγω ότι το σύνδρομο mobbing επιφέρει σοβαρές επιπτώσεις όχι μόνο μεταξύ των εμπλεκόμενων αλλά σε ολόκληρο τον οργανισμό ή την επιχείρηση πρέπει να ληφθούν κατάλληλα μέτρα προληπτικής δράσης για την αντιμετώπιση του όπως:
-
Σωστή πληροφόρηση των εργαζομένων,
-
Συστηματική συλλογή πληροφοριών σχετικά με φαινόμενα ηθικής παρενόχλησης στον εργασιακό χώρο,
-
Επιμόρφωση των εργαζομένων από ειδικούς επιστήμονες,
-
Αναδιοργάνωση του καταμερισμού εργασίας και της κατανομής ευθυνών,
-
Δημιουργία κατάλληλων υποδομών για την αντιμετώπιση του φαινομένου, όπως ομάδες υποστήριξης των θυμάτων,
-
Ενίσχυση διαλόγου,
-
Νομικές διαστάσεις,
-
Θέσπιση εσωτερικού κανονισμού ή τροποποίηση αυτού,
-
Αποδοχή της αντιπαράθεσης,
-
Σεβασμός και καλλιέργεια των ηθικών αξιών.
Το πιο σημαντικό μέτρο που κρίνεται αναγκαίο για την καλύτερη πρόληψη του συνδρόμου αυτού είναι η έγκαιρη εντόπιση του και η διαρκής επαγρύπνηση.
Σε κοινωνικό και ατομικό επίπεδο είναι η ευαισθητοποίηση των παιδιών μέσα από το σχολικό δίκτυο, η άρνηση της χειραγώγησης, η αυτοκριτική και ο αυτοσεβασμός καθώς και η γνωστοποίηση περιπτώσεων ηθικής κακοποίησης/παρενόχλησης.\
