Τι πρέπει να γνωρίζετε για τις τροφές!
Συγγραφέας Αντώνης Νανάκης Γράφτηκε στις ,
ΨΑΡΙ : Είναι μια τροφή πλούσια όσο το κρέας σε πρωτεΐνες, από 16 – 19 %.Το ψάρι περιέχει πολλά ακόρεστα λίπη, έτσι δεν ανεβάζει την χοληστερίνη και δεν βλάπτει τους καρδιοπαθείς. Επειδή το ψάρι είναι πολύ μαλακό είναι κατάλληλο για όσους έχουν προβλήματα στο μάσημα ή στη πέψη όπως τα παιδία και οι ηλικιωμένοι.
Η ποσότητα σε λίπους διαφέρει στα διάφορα ψάρια, τα χωρίζουμε σε άπαχα, ημιλιπαρά, λιπαρά. Στην κατηγορία των άπαχων είναι γλώσσα, μπακαλιάρος, γαλέος, τσιπούρα(μέχρι 3 %). Στα ημιλιπαρά είναι ξιφίας, σολομός, Κέφαλος, λυθρίνι, συναγρίδα(μέχρι 10 %). Στα λιπαρά είναι χέλι, ρέγκα, σκουμπρί(πάνω από 10 %). Η ποσότητα θερμίδων ανάμεσα στα ψάρια μπορεί να διαφέρει από τις 86 – 285 θερμίδες στα 100 γραμμάρια.
Για να διατηρηθεί ακέραιη η θρεπτική αξία των ψαριών πρέπει να τρώγονται βρασμένα στον ατμό, ψητά στην σκάρα ή ψημένα στον φούρνο και τυλιγμένα σε αλουμινόχαρτο. Τα τηγανισμένα ψάρια παχαίνουν περισσότερο, είναι δύσπεπτα, και χάνουν τις υγιεινές τους ιδιότητες.
ΖΥΜΑΡΙΚΑ : Η θρεπτική άξια των ζυμαρικών εξαρτάται απόλυτα από το είδος των ζυμαρικών και το είδος της σαλάτας που τα συνοδεύει.(Μία σαλάτα φτιαγμένη από 1 κουταλιά σούπας λάδι, λίγο τριμμένο τυρί, λίγο ψιλοκομμένο σκόρδο, δίνει λίγες θερμίδες, από μία σαλάτα που περιέχει βούτυρο, κιμά, και κρέμα γάλακτος ή μπεσαμέλ). Τα ζυμαρικά αποτελούνται από άμυλο και φυτικές πρωτεΐνες. Όταν περιέχουν σπανάκι ή αυγά, περιέχουν περισσότερες φυτικές ή ζωικές πρωτεΐνες αντίστοιχα. Το άμυλο είναι απαραίτητο για τον οργανισμό μας έτσι δεν πρέπει να λείπουν τα ζυμαρικά από την διατροφή μας. Δεν πρέπει να συνοδεύονται από παχυντικές σάλτσες. ΄Ένα μέτριο πιάτο δηλαδή 100 γραμμάρια βρασμένα ζυμαρικά χωρίς σάλτσα προσφέρουν στον οργανισμό 356 θερμίδες. Μπορούν να αποτελέσουν το κύριο γεύμα, συνοδευόμενα με σαλάτα και φρούτο, και είναι ένα πολύ καλό πιάτο γι’ αυτούς που κάνουν και δίαιτα.
Για να χωνεύονται καλύτερα, όλα τα ζυμαρικά πρέπει να μην βράζονται πολύ.
ΜΟΣΧΑΡΙ : Με τον όρο μοσχαράκι γάλακτος εννοείται το κρέας από μοσχάρι που έχει ηλικία μικρότερη των 12 μηνών και βάρος λιγότερο από 230- 250 κιλά. Με τον όρο μοσχάρι εννοείται το ζώο που έχει ηλικία μεγαλύτερη από 12 μηνών, ενώ βοδινό λέγεται το κρέας του ευνουχισμένου αρσενικού βοδινού.
Η μεγάλη σημασία αυτού του κρέατος για την σωστή διατροφή των ανθρώπων οφείλετε στην μεγάλη ποσότητα πρωτεϊνών που περιέχει(περίπου 20 %), αν και το κρέας του κοτόπουλου, γουρουνιού, γαλοπούλας, και του αρνιού έχουν τις ίδιες πρωτεΐνες. Το κρέας του γάλακτος έχει λιγότερες πρωτεΐνες από το μοσχάρι και το βοδινό, αλλά προτιμάται από αυτά, γιατί είναι πιο τρυφερό και πιο άπαχο.
Πάντως τις πολύτιμες ζωικές πρωτεΐνες μπορούμε να τις πάρουμε και από τα αυγά, το γάλα, και το τυρί.
ΠΑΤΑΤΕΣ : Η πατάτα είναι το λαχανικό με το μεγαλύτερο ποσοστό αμύλου 18%. Περιέχει επίσης άφθονο νερό 78%. Τα 100 γραμμάρια πατάτας περιέχουν μόνο 86 θερμίδες, ενώ η ανάλογη ποσότητα λευκού ψωμιού προσφέρει στον οργανισμό 260- 270 θερμίδες. Οι θερμίδες της πατάτας όταν μαγειρεύεται με λιπαρές ουσίες αυξάνονται σημαντικά. Έτσι τα 100 γραμμάρια έχουν 568 θερμίδες. Είναι φανερό ότι οι τηγανιτές πατάτες απαγορεύονται στις δίαιτες, ενώ οι βραστές επιτρέπονται, σε μικρές ποσότητες. Η πατάτες περιέχουν αρκετή βιταμίνη C (15- 25 χιλιοστά του γραμμαρίου στα 100 γραμμάρια ) που όμως μειώνεται αρκετά μετά το βράσιμο, καθώς και αρκετό κάλιο(600 χιλ. του γραμμαρίου στα 100 γραμμάρια)
Για να είναι φρέσκια και νόστιμη η πατάτα, η φλούδα της πρέπει να είναι λεία, χωρίς κηλίδες, ή άλλα σημάδια, και προπαντός χωρίς βλαστάρια. Η σάρκα της δεν πρέπει να έχει σημάδια μαύρα ή πράσινα, ούτε σκουλήκια, και δεν πρέπει να μυρίζει μούχλα.
Η πατάτα διατηρείται σε δροσερό, στεγνό, και σκοτεινό μέρος, για να μην βγάζει βλαστάρια. Η κατανάλωση της πατάτας με βλαστάρια μπορεί να προκαλέσει εμετό, δύσπνοια, ταχυπαλμία, ακόμη και εσωτερική ανωμαλία.
Ο καλύτερος τρόπος βρασίματος είναι στον ατμό, γιατί έτσι δεν χάνονται οι θρεπτικές ουσίες της. Ο δεύτερος καλύτερος τρόπος είναι το βράσιμο με την φλούδα.
ΚΟΤΟΠΟΥΛΟ : Το κρέας του κοτόπουλου περιέχει πολλές πρωτεΐνες (από 17- 22 %), περισσότερες δηλαδή από το άπαχο μοσχάρι, που οι πρωτεΐνες δεν ξεπερνάνε το 20,7 %.Το κοτόπουλο χωρίς το δέρμα του έχει λίγα λιπαρά, 1-2% στο στήθος, 6,5% στο μπούτι. Αυτές οι λιπαρές ουσίες μοιάζουν πολύ με τα φυτικά λίπη, και δεν βλάπτουν όσους έχουν χοληστερίνη, ή υποφέρουν από κάποια μορφή καρδιοπάθειας.
Το κοτόπουλο είναι τρυφερό, και εύπεπτο, γι’ αυτό χωνεύεται εύκολα από τα βρέφη και τους ηλικιωμένους. Το χρώμα της πέτσας του ωμού κοτόπουλου εξαρτάται απόλυτα από την τροφή του. Αν έχει τραφεί με καλαμπόκι και κριθάρι, η πέτσα του είναι κιτρινωπή, ενώ αν έχει τραφεί με βρώμη και σιτάρι είναι πιο λευκή.
ΣΠΑΝΑΚΙ : Αυτό το χορταρικό με τα πολλά και πράσινα φύλλα θεωρείται πλούσια πηγή σιδήρου και πολύ χρήσιμο για όσους υποφέρουν από αναιμία. Ο ανθρώπινος οργανισμός δύσκολα αφομοιώνει τα άλατα σιδήρου από το σπανάκι και όσοι υποφέρουν από αναιμία , είναι καλύτερα να αναζητούν το σίδηρο στο κρέας, εντόσθια, ιδίως στο συκώτι.
Περιέχει πολύ νερό, 90 %, με αποτέλεσμα να έχει λίγες θερμίδες, μόνο 30 στα 100 γραμμάρια. Περιέχει άφθονες ίνες που καταπολεμούν τη δυσκοιλιότητα, και φυλικό οξύ (Μία ουσία που βοηθάει στο σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων)και οξαλικό οξύ. Προτού μαγειρευτεί το σπανάκι πρέπει να πλένετε πολύ καλά, και για να μην καταστραφεί η θρεπτική αξία του να βράζεται ελάχιστα σε λίγο άφθονο νερό που κοχλάζει. Μπορούμε να χρησιμοποιούμε και το κατεψυγμένο σπανάκι, που έχει όλη την γεύση και τα θρεπτικά συστατικά του φρέσκου.
ΓΙΑΟΥΡΤΙ : Το γιαούρτι είναι στην ουσία γάλα σε στερεοποιημένη μορφή, εμπλουτισμένο με ορισμένα ζωντανά βακτηρίδια, που το κάνουν περισσότερο αφομοιώσιμο για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Εκτός από τις πρωτεΐνες που περιέχει, έχει και βιταμίνη B, ασβέστιο, φώσφορο, γαλακτικό οξύ. Ακόμη τα βακτηρίδια που έχει εμποδίζουν τη λειτουργία της σήψης μέσα στο εντερικό σύστημα, γι’ αυτό το γιαούρτι είναι πολύ χρήσιμο για την καλή πέψη. Χωνεύεται εύκολα από όλους, ακόμη και από τα βρέφη, και περιέχει λίγες θερμίδες 87 στα 125 γραμμάρια γιαουρτιού από πλήρες γάλα.
Τα γιαούρτια που έχουν μαρμελάδες και φρούτα έχουν και περισσότερες θερμίδες.
ΝΤΟΜΑΤΑ : Η ντομάτα είναι πλούσια σε βιταμίνη Α και C.Αντίθετα περιέχει ελάχιστες πρωτεΐνες, λίπη και σάκχαρο, με αποτέλεσμα η προσφορά της σε θερμίδες να είναι μικρή 20 για κάθε 100 γραμμάρια ντομάτας, κάτι που οφείλετε και στην μεγάλη περιεκτικότητα της σε νερό.
Για τις διάφορες σαλάτες η ντομάτα πρέπει να είναι ώριμη και σφιχτή.
Ο χυμός της ντομάτας, νοστιμισμένος με λίγο αλατοπίπερο, είναι ένα θαυμάσιο αναψυκτικό, ιδίως για όσους κάνουν δίαιτα και πρέπει ν’ αποφεύγουν τα οινοπνευματώδη ποτά και τους χυμούς φρούτων, επειδή περιέχουν ζάχαρη. Για το μαγείρεμα, η ντομάτα μπορεί να χρησιμοποιηθεί φρέσκια ή κονσερβοποιημένη, άλλοτε ολόκληρη και ξεφλουδισμένη και άλλοτε σαν χυμός.
Η φρέσκια ντομάτα πρέπει να πλένεται πολύ καλά, προτού χρησιμοποιηθεί.
