Το παχύ έντερο αποτελείται από 4 τμήματα: το ανιόν, το εγκάρσιο, το κατιόν και το σιγμοειδές. Ο καρκίνος μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιοδήποτε από τα 4 τμήματα του εντέρου και μπορεί να έχει διαφορετικά συμπτώματα ανάλογα με τον εντοπισμό του.
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου φαίνεται ότι αναπτύσσεται επί μακρό χρονικό διάστημα. Σήμερα γνωρίζουμε ότι οι περισσότεροι καρκίνοι του παχέος εντέρου ξεκινούν σαν πολύποδες, που είναι γνωστοί και σαν αδενώματα. Με τα χρόνια μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο.
Τα κύτταρα από τον όγκο μπορούν να διασπαρούν με την κυκλοφορία του αίματος ή του λεμφικού συστήματος σε άλλα σημεία του σώματος. Εκεί μπορούν να δημιουργήσουν αποικιακούς όγκους, οι οποίοι ονομάζονται μεταστάσεις.
Επιδημιολογικά στοιχεία
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ο τρίτος πιο συχνά απαντώμενος καρκίνος σε άνδρες και γυναίκες.
Η θνησιμότητα από καρκίνο του παχέος εντέρου πέφτει διαρκώς τα τελευταία 20 χρόνια. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι τα νέα περιστατικά είναι λιγότερα, διαγιγνώσκονται νωρίτερα και οι θεραπείες έχουν βελτιωθεί κατά πολύ.
Η 5-ετής επιβίωση είναι 90% για τους ασθενείς που ο καρκίνος τους εντοπίζεται και αντιμετωπίζεται σε αρχικά στάδια, πριν να εξαπλωθεί. Αλλά μόνο περίπου 40% του καρκίνου του παχέος εντέρου εντοπίζονται σε αρχικά στάδια. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να γίνεται έγκαιρη διάγνωση.
Ποιος κινδυνεύει από την ασθένεια;
Ο κίνδυνος εμφάνισης μιας νόσου υπολογίζεται με βάση της ύπαρξη παραγόντων κινδύνου, συνθηκών οι οποίες αποδεδειγμένα αυξάνουν τις πιθανότητες κάποιου να νοσήσει από μια δεδομένη ασθένεια.
Ειδικά για τον καρκίνο του εντέρου υπάρχουν διάφοροι παράγοντες κινδύνου όπως:
- Δίαιτα και Διατροφή.
Η θεωρία ότι οι διαιτητικοί παράγοντες σχετίζονται με τον ορθοκολικό καρκίνο βασίζεται σε επιδημιολογικές μελέτες που δείχνουν ότι η θνησιμότητα αυξάνει σε πληθυσμούς που καταναλώνουν πολλές θερμίδες, πολλές πρωτεϊνες ζωικής προέλευσης και κορεσμένα λίπη, και λίγες φυτικές ίνες.
Οι πληθυσμοί που έχουν αυξημένο ποσοστό στεφανιαίας νόσου και υψηλά επίπεδα χοληστερίνης έχουν και αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση ορθοκολικού καρκίνου. Κάποια είδη λιπών μπορεί να συμβάλλουν κατά το στάδιο ανάπτυξης του καρκίνου.
Το αλκοόλ είναι ένας ακόμα προδιαθεσικός παράγοντας, χωρίς αυτό να είναι καθολικά παραδεκτό.
Η αυξημένη πρόσληψη αντιοξειδωτικών συστατικών (όπως βιταμίνη C και Ε) φαίνεται πως μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης αυτού του καρκίνου.
Η ασπιρίνη φαίνεται ότι παρεμποδίζει την ανάπτυξη όγκων του παχέος εντέρου.
- Προσωπικό ιστορικό ορθοκολικού ή άλλου είδους καρκίνου ή πολύποδα.
Οι γυναίκες που έχουν καρκίνο των ωοθηκών, του ενδομητρίου ή του μαστού έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να αναπτύξουν και ορθοκολικό καρκίνο.
Γενετικοί παράγοντες (οικογενειακό ιστορικό ορθοκολικού καρκίνου ή πολύποδα). Περίπου 25 % των ασθενών έχουν οικογενειακό ιστορικό νόσου.
- Ηλικία.
Ο κίνδυνος για την εμφάνιση του ορθοκολικού καρκίνου αυξάνει με την ηλικία. Ατομα με ηλικία άνω των 55 ετών έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν ορθοκολικό καρκίνο.
- Καθιστική ζωή.
Η έλλειψη σωματικής άσκησης επηρεάζει την κινητικότητα του εντέρου
με αποτέλεσμα να αυξάνει ο κίνδυνος για ορθοκολικό καρκίνο.
- Χρόνια Φλεγμονώδης Εντερική Νόσος.
Ο ορθοκολικός καρκίνος θεωρείται επιπλοκή χρόνιας φλεγμονώδους εντερικής νόσου και είναι πιο συχνός σε ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα. Η επίπτωση της νόσου αυξάνει όσο μεγαλύτερο είναι το τμήμα του εντέρου που έχει προσβληθεί και όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια και η σοβαρότητα της κολίτιδας.
Διάγνωση
Η νόσος είναι συχνά ασυμπτωματική.
Οταν υπάρχουν συμπτώματα μπορεί να είναι ασαφή. Για παραδειγμα μια αλλαγή στην κινητικότητα του εντέρου (δυσκοιλιότητα, διάρροιες, ή ασχημάτιστα κόπρανα) μπορεί να μην προκαλέσουν την προσοχή του ασθενούς ή να αποδοθούν σε διαιτητικές αλλαγές.
Ανάμεσα στα γενικότερα συμπτώματα που είναι η απώλεια βάρους, η απώλεια της όρεξης, η αδυναμία, όμως μπορεί να υπάρχουν και:
- αιμορραγίες από το ορθό
- αίμα στα κόπρανα
- διάχυτο κοιλιακό άλγος ή κράμπες
- αναιμία (δευτερογενώς λόγω αιμορραγιών)
- άλλα γαστρεντερικά συμπτώματα (π.χ. ναυτία, έμετοι)
Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με τον εντοπισμό του όγκου και ανάλογα με το άν υπάρχει διήθηση του εντερικού τοιχώματος.
Θεραπείες της ασθένειας
Συνήθως υπάρχουν πολλές εναλλακτικές θεραπείες.
Υπάρχου τρείς βασικοί τύποι θεραπείας του καρκίνου του παχέος εντέρου: εγχείρηση, ακτινοβολία, και χημειοθεραπεία. Ανάλογα με το στάδιο του καρκίνου, μπορεί να χορηγηθούν δύο ή και τρείς τύποι θεραπείας ταυτόχρονα ή διαδοχικά.
- Χειρουργική Θεραπεία!
Η χειρουργική αντιμετώπιση, αποτελεί και την ριζική λύση στο πρόβλημα του καρκίνου του παχέος εντέρου.!
Αποσκοπεί στην ριζική αφαίρεση του όγκου και την επανένωση-απαναφορά της συνέχειας του εντερικού αυλού , ώστε να υπάρχει άρτια λειτουργικότητα του ασθενούς.
Ανάλογα με το μέρος που εντοπίζεται και η βλάβη, η εγχείρηση αφορά το τυφλό και ανιόν, το εγκάρσιο, το κατιόν και το σιγμοειδές και τελικά το κατώτερο μέρος του εντέρου το ορθό.
Η εγχείρηση επιτελείται απο γενικό χειρουργό και την ομάδα του, και αποτελεί μία από τις κλασικότερες επεμβάσεις της μοντέρνας κλασικής χειρουργικής. Ο χρόνος νοσηλείας κυμαίνεται από 4-7 ημέρες, ο δε χρόνος επέμβασης, απο 2 έως 4 ώρες ανάλογα με την βαρύτητα της πάθησης.
Στην χειρουργική του παχέος εντέρου σήμερα υπάρχουν σημαντικές παροχές της ιατρικής τεχνολογίας, που σκοπό έχουν την βελτιστοποίηση των μεθόδων χειρουργικής και το καλύτερο αποτέλεσμα στην ίαση και την ταλαιπωρία του ασθενούς
- ¨Τα συρραπτικά εργαλεία!
Αυτα αποτελουν τα πλέον σύγχρονα αυτόματα μηχανήματα, με τα οποία ο γενικός χειρουργός επιτελεί: γρήγορες κινήσεις διατομής εκτομής και αναστόμωσης του εντέρου, με παράλληλη ιδανική ασηψία και ανατομική αρτιότητα!!
Η ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΗΣΗ σήμερα προσφέρει στην χειρουργική του παχέος εντέρου, το σημαντικό υποβοήθημα της μεγάλης μείωσης του εύρους της χειρουργικής τομής, με αποτέλεσμα την μείωση του μετεγχειρητικού άλγους και του μετεγχειρητικού χρόνου ανάρρωσης.
Επίσης προσφέρει μία αρτιότερη και πλέον αναίμακτη επέμβαση σε δύσκολα προσβάσιμες περιοχές της κοιλιάς όπως η “σπληνική καμπή” και η ελάσσων πύελος, με αποτέλεσμα την μείωση της σημαντικής νοσηρότητας αυτών των επεμβάσεων!!!!
- Η ακτινοβολία είναι θεραπεία με ακτίνες υψηλής ενέργειας (όπως οι ακτίνες Χ) οι οποίες καταστρέφουν τα καρκινικά κύτταρα. Η ακτινοβολία μπορεί να έρχεται έξω από το σώμα (εξωτερική ακτινοβολία) ή από ραδιενεργά υλικά που τοποθετούνται κατευθείαν στον όγκο (εσωτερική ακτινοβολία).
Μετά την εγχείρηση, η ακτινοβολία μπορεί να προσβάλλει μικρές περιοχές του καρκίνου που δεν μπόρεσαν να αφαιρεθούν κατά την εγχείρηση. Αν το μέγεθος ή η θέση ενός όγκου κάνει δύσκολη την εγχείρηση, η ακτινοβολία μπορεί να χρησιμοποιηθεί πριν από αυτή για να περιορίσει το μέγεθος του όγκου.
- Η χημειοθεραπεία συνίσταται στην χρήση φαρμάκων τα οποία καταστρέφουν τα καρκινικά κύτταρα. Συνήθως τα φάρμακα χορηγούνται ενδοφλέβια ή από του στόματος. Από τη στιγμή που θα περάσουν στην κυκλοφορία του αίματος, διανέμονται σε όλο το σώμα.
Οι συστάσεις που δίδονται από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας σε συνεργασία με έγκυρα διεθνή αντικαρκινικά κέντρα όσον αφορά την δίαιτα και τον τρόπο ζωής στην πρόληψη του Κ.Π.Ε. είναι:
Μειωμένη κατανάλωση ζωικού λίπους (λιγότερο από το 20% του συνόλου των λαμβανομένων θερμίδων).
Η καθημερινή διατροφή να περιλαμβάνει ικανή ποσότητα φρέσκων λαχανικών και φρούτων, ψωμιού ολικής αλέσεως, δημητριακών, οσπρίων και ελαιολάδου, προκειμένου να εξασφαλισθεί η λήψη σημαντικής ποσότητας φυτικών ινών, βιταμινών, ιχνοστοιχείων και άλλων συστατικών που έχουν αντικαρκινική δράση. Υπάρχουν ενδείξεις ότι το ασβέστιο των γαλακτοκομικών προϊόντων ασκεί προφυλακτική δράση. Το παραπάνω διαιτολόγιο αντιπροσωπεύεται στη λεγόμενη «Μεσογειακή Δίαιτα».
Το παραπάνω προτεινόμενο διαιτολόγιο και ο δραστικός περιορισμός του Δυτικού τρόπου διατροφής με τροφές του τύπου «Fast Fοοd», που είναι πολύ υψηλής περιεκτικότητας σε λίπος, είναι πιθανώς ευεργετικό, όταν εφαρμόζεται από την παιδική και νεαρή ηλικία.
- Να αποφεύγονται:
- η υπερβολική λήψη θερμίδων και η παχυσαρκία
- το κάπνισμα ή κατάχρηση οινοπνευματωδών
- Η σωματική άσκηση πρέπει να είναι καθημερινή πρακτική
Συμπερασματικά:
Είναι χρήσιμη η διατροφή που είναι φτωχή σε ζωικό λίπος και πλούσια σε συστατικά φυτικής προέλευσης, αλλά μέχρι να διευκρινισθούν με ακρίβεια οι ιδιότητες των διαφόρων συστατικών της τροφής, πρέπει να αποφεύγονται οι διαιτητικές υπερβολές.
