Υποβαθμισμένη η στοματική υγεία στην Ελλάδα
Συγγραφείς: Αθανάσιος Κατσίκης, Κωνσταντίνος Ουλής, Αικατερίνη Καββαδία & Άννα-Μαρία Βιέρρου Γράφτηκε στις ,
Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία: Υποβαθμισμένη η στοματική υγεία στην Ελλάδα
-
Τρία στα πέντε παιδιά ηλικίας 5 ετών έχουν τερηδόνα. Ακόμη χειρότερη είναι η κατάσταση στα παιδιά 12 ετών, στα οποία τερηδόνα έχουν περίπου επτά στα δέκα, ενώ προβληματική είναι η στοματική υγεία σχεδόν στο 84% των εφήβων ηλικίας 15 ετών. Στον νομό Ιωαννίνων, το σύνολο των 15χρονων έχουν τερηδόνα!
-
Σε σύγκριση με την περασμένη δεκαετία, ο ελληνικός πληθυσμός εμφανίζει υψηλότερο ποσοστό αναγκών οδοντιατρικής φροντίδας που μένει χωρίς αντιμετώπιση. Το φαινόμενο αποδίδεται στην οικονομική κρίση και αφορά όλες τις ηλικιακές ομάδες των παιδιών.
Αθήνα, 22 Οκτωβρίου 2014 – Τα ανησυχητικά αυτά στοιχεία προκύπτουν από την Πανελλήνια Επιδημιολογική Μελέτη Καταγραφής Στοματικής Υγείας, την οποία διενήργησαν επιστήμονες των Οδοντιατρικών Σχολών των Πανεπιστημίων Αθήνας και Θεσσαλονίκης με πρωτοβουλία της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας.
Τα ευρήματα της μελέτης παρουσιάστηκαν σήμερα από τους κ.κ. Αθ. Κατσίκη – Πρόεδρο της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας, Κ. Ουλή – Καθηγητή Παιδοδοντιατρικής, Οδοντιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Επιστημονικός Υπεύθυνος ΕΟΟ, Συντονιστής ACFF Ελλάς, Α. Καββαδία, Επίκουρη Καθηγήτρια Παιδοδοντιατρικής, Οδοντιατρική Σχολή ΕΚΠΑ και Α. Βιέρρου – Ειδικευμένη στην Παιδοδοντιατρική, Πρόεδρο Ελληνικής Παιδοδοντικής Εταιρείας, Μέλος ACFF Ελλάς.
Ο Πρόεδρος της Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας υπογράμμισε τη σημασία των επιδημιολογικών καταγραφών σε σχέση με τη στοματική υγεία του ελληνικού πληθυσμού και μάλιστα σε μία περίοδο παρατεταμένης κρίσης, κατά την οποία οι πολίτες αντιμετωπίζουν προβλήματα κάλυψης των αναγκών τους. Ο κ. Κατσίκης ανέφερε ότι «τα στοιχεία της μελέτης καταδεικνύουν την ανάγκη να υπάρξει συγκροτημένη πολιτική υγείας από την πολιτεία, προκειμένου να καλυφθούν στο μέγιστο δυνατό, οι ανάγκες των ασφαλισμένων και ανασφάλιστων πολιτών».
Τα ευρήματα της μελέτης παρουσίασε ο κ. Ουλής, ο οποίος εξήγησε ότι η δειγματοληψία πραγματοποιήθηκε σε παιδιά 5, 12 και 15 ετών, σε ενηλίκους 35 έως 44 ετών και 65 έως 74 ετών. Στον πληθυσμό μελέτης περιλήφθηκαν άτομα από αστικές και αγροτικές περιοχές.
Για να είναι τα στοιχεία συγκρίσιμα με εκείνα προηγούμενης μελέτης, επελέγησαν άτομα από τους νομούς Αττικής, Αχαΐας, Έβρου, Θεσσαλονίκης, Ιωαννίνων, Καστοριάς, Κεφαλληνίας, Κυκλάδων ‐ Νήσος Νάξος, Λαρίσης, Λέσβου ‐ Νήσος Μυτιλήνη και Χανίων.
Σύμφωνα με τον κ. Ουλή, η ανάλυση των ευρημάτων προκαλεί έντονη ανησυχία, καθώς η τερηδόνα εμφανίζεται σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, από την παιδική ήδη ηλικία. «Χωρίς τερηδόνα είναι μόλις το 42,4% των παιδιών 5 ετών. Ακόμη χαμηλότερα είναι τα ποσοστά στην ηλικία των 12 ετών (27,7%) και στους εφήβους 15 ετών (16,3%). Στα παιδιά των μεταναστών, η κατάσταση είναι χειρότερη, με μόλις το 26,2% των πεντάχρονων και το 10,3% των εφήβων να είναι ελεύθερα τερηδόνας» ανέφερε.
Περιοχές
Οι περιοχές της χώρας όπου καταγράφεται υψηλότερος δείκτης τερηδόνας (σε διάφορα στάδια),
είναι ο νομός Ιωαννίνων στα παιδιά 5 ετών και Λαρίσης για τα παιδιά 12 και 15 ετών. Στον αντίποδα, οι χαμηλότερες τιμές καταγράφονται στους νομούς Χανίων και Κεφαλλονιάς.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η κατάσταση είναι σημαντικά χειρότερη στον αγροτικό πληθυσμό, έναντι του αστικού. Οι διαφορές είναι μικρές στις ηλικίες 12 και 15 ετών, αλλά σημαντικές στην ηλικία των 5 ετών.
Το υψηλότερο ποσοστό παιδιών χωρίς τερηδόνα καταγράφηκε στην Αχαΐα για τα παιδιά 5 ετών (57,1%) και στον νομό Χανίων για τα παιδιά 12 (40,4%) και 15 ετών (29,1%). Το χαμηλότερο ποσοστό καταγράφηκε στον νομό Ιωαννίνων και για τις τρεις ηλικιακές ομάδες (10,2%, 2,6% και 0% αντίστοιχα).
Το παρήγορο είναι ότι ο δείκτης τερηδόνας παρουσιάζεται μειωμένος έως και κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το παρελθόν (μελέτη 2004) και στις τρεις ηλικιακές ομάδες των παιδιών που αξιολογήθηκαν, αλλά έχει αυξηθεί το ποσοστό των αθεράπευτων αναγκών.
Σύμφωνα με τον κ. Ουλή, το ποσοστό των παιδιών με προληπτική κάλυψη στις ηλικίες 12 και 15 ετών είναι υψηλότερο στις αστικές περιοχές, σε σχέση με τις αγροτικές. Το φαινόμενο – είπε – συνδέεται με κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες και έλλειψη ενημέρωσης για τη χρήση και την αποτελεσματικότητα των προληπτικών καλύψεων.
Θετικό είναι το στοιχείο ότι το ποσοστό προληπτικής κάλυψης βρέθηκε σχεδόν διπλάσιο σε σχέση με την έρευνα του 2004. Συγκεκριμένα, στην ηλικία των 12 ετών είναι 14,7% έναντι 8,3% και στην ηλικία των 15 ετών 16,4% έναντι 8%.
Επίπεδο Εκπαίδευσης
Οι ερευνητές βρήκαν ότι το φύλο των παιδιών και το επίπεδο εκπαίδευσης των γονέων σχετίζονται άμεσα με τη στοματική υγεία. Στην ηλικία των 5 ετών, τα κορίτσια έχουν καλύτερους δείκτες έναντι των αγοριών, αλλά στα 12 η κατάσταση αντιστρέφεται. Όσο πιο υψηλό είναι το επίπεδο εκπαίδευσης των γονέων, τόσο χαμηλότεροι οι δείκτες τερηδόνας στα παιδιά.
Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, η Ελλάδα βρίσκεται περίπου στον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς τους δείκτες τερηδόνας στις ηλικίες 12 ετών (16η θέση σε 17 χώρες). Πολύ καλύτερη είναι η κατάταξη στην ηλικία των 15 ετών (7η θέση).
Από τα ευρήματα προκύπτει ότι το 57,4 % των παιδιών 12 ετών και το 47,3% των εφήβων 15 ετών, βουρτσίζουν μόνο μία φορά ή αραιά και ποτέ τα δόντια τους.
Βιωματική Μάθηση
Η κα Καββαδία παρουσίασε στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία η εκπαίδευση των παιδιών σε θέματα οδοντιατρικής φροντίδας μπορεί να δώσει σημαντικά οφέλη. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει έρευνα η οποία έγινε σε 167 παιδιά, σχετικά με την αποτελεσματικότητα της Βιωματικής Μάθησης – ενός καινοτόμου εκπαιδευτικού προγράμματος της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας, με την υποστήριξη της Colgate. Σύμφωνα με την κα Καββαδία, τα 87 από τα παιδιά αυτά εκπαιδεύτηκαν στη στοματική υγιεινή με μεθόδους βιωματικής μάθησης και τα υπόλοιπα 80 με τυπική διάλεξη.
Ακολούθησε έλεγχος των παιδιών αυτών έπειτα από 6 και 18 μήνες, από τον οποίο προέκυψε ότι τα παιδιά με τη βιωματική εκπαίδευση είχαν σημαντικά καλύτερους δείκτες στοματικής υγείας, με χαμηλότερο δείκτη ουλίτιδας και τερηδόνας.
Η κα Βιέρρου ανακοίνωσε την επέκταση του προγράμματος Βιωματικής Μάθησης, για παιδιά προσχολικής ηλικίας, με τη συνεργασία της Ελληνικής Παιδοδοντικής Εταιρείας και της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας. Στόχος – είπε – είναι να ξεκινήσει άμεσα το πρόγραμμα σε 100 παιδικούς σταθμούς και νηπιαγωγεία στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη, εκπαιδεύοντας περίπου 10.000 παιδιά τη σχολική χρονιά 2014 – 2015, με την εθελοντική συμμετοχή ειδικευμένων Παιδοδοντιάτρων σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς. Το πρόγραμμα που υποστηρίζεται από την εταιρεία Colgate, αναμένεται να επεκταθεί και στην υπόλοιπη χώρα.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΥΛΙΚΟ
για την έρευνα
«Πανελλήνια Επιδημιολογική Μελέτη Καταγραφής Στοματικής Υγείας»
