Ο ιός coxsackie ως επισκέπτης των παιδιών μας
Συγγραφέας Ευδοκία Ξιούφη-Σπυρομήτρου Γράφτηκε στις ,
ΠΟΣΟ ΕΞΩΤΙΚΟΣ ΑΚΟΥΓΕΤΑΙ, ΠΟΣΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΠΟΣΟ ΠΑΛΙΟΣ ΚΑΙ ΤΑΚΤΙΚΟΣ ΕΙΝΑΙ!
Εδώ και λίγες εβδομάδες όλο και περισσότεροι γονείς μου τηλεφωνούν για να μου πουν εμπιστευτικά με χαμηλή φωνή και δισταγμό, ότι μάλλον το λένε λάθος το όνομα, πως στο βρεφονηπιακό ή στο σχολείο του παιδιού τους <<παρουσιάστηκε κρούσμα κοξάκι>>. Το παράξενο και κάπως εξωτικό όνομα τους βρίσκει απροετοίμαστους και το γεγονός ότι ανακοινώνεται τους κάνει ελαφρά τρομαγμένους και ανήσυχους. Έτσι, αποφάσισα να τον ξαναθυμίσω στους παλιούς και να ενημερώσω τους νέους γονείς για έναν παλιό και ετήσιο γνώριμο των παιδιάτρων, τον ιό coxsackie.
Οι ιοί coxsackie ανήκουν στην οικογένεια των πικορναιών και ειδικότερα στο γένος των εντεροιών. Οφείλουν το όνομά τους στην περιοχή Coxsackie [Ν. Υόρκη, Αμερική], όπου για πρώτη φορά απομονώθηκε ένας τέτοιος ιός το 1948. Διακρίνονται σε δυο μεγάλες ομάδες, Α[Α1-Α22 και Α24] και Β[Β1-Β6]. Σπάνια διενεργούνται ιολογικοί έλεγχοι για ταυτοποίηση του ιού τόσο λόγω του υψηλού κόστους όσο και γιατί απαιτούνται εξειδικευμένα μικροβιολογικά κέντρα, ενώ τα αποτελέσματα βγαίνουν σε 15 μέρες.
Εκείνη για την οποία μιλάμε και γίνεται η φασαρία και οι ανακοινώσεις είναι η, επίσης περίεργη κατ’ όνομα, νόσος στόματος-χεριών-ποδιών. Κάθε φορά που τη διαγιγνώσκω όλα αυτά τα χρόνια στους γονείς του πάσχοντος παιδιού, πάντα μα πάντα εισπράττω την ερώτηση:<<Δηλαδή;;;>> και πάντα μα πάντα το απολαμβάνω να τους εξηγώ, γιατί, πέρα από το όνομα και την ενόχληση που φέρνει στα παιδιά μας, δεν είναι κάτι το φοβερό και τρομερό. Η νόσος χεριών-ποδιών-στόματος, λοιπόν, είναι μια ίωση που συνήθως οφείλεται στον ιό coxsackie A16, αλλά και ο εντεροιός 71 μπορεί να προκαλέσει την ίδια ακριβώς εικόνα. Αν δεν έχουμε ταυτοποίηση καλά είναι εμείς οι παιδίατροι να μη βιαζόμαστε να ανακοινώσουμε το βαρύγδουπο όνομα του ιού, που λίγο ενδιαφέρει τον κάθε γονιό, αλλά το όνομα της ασθένειας.
Τα βέλη της νόσου εξαπολύονται στα μικρά έως και πολύ μικρά παιδιά χωρίς να αποκλείεται η νόσηση εφήβου ή ενήλικα. Το παιδί εμφανίζει συμπτώματα περίπου μια ημέρα έως μια εβδομάδα μετά την επαφή του με νυν ή πρώην πάσχοντα ή με τα σταγονίδια ή με τις εκκρίσεις του πάσχοντα [σάλιο, ρινικές εκκρίσεις] ή από το υγρό των φυσσαλίδων ή από τα κόπρανα του πάσχοντα.
. Ένα θέμα είναι ότι είναι πολύ πιθανόν ένας ασθενής να έχει τόσο ήπια συμπτωματολογία ώστε να μην το ξέρει ούτε ο ίδιος ότι νοσεί: αυτό ισχύει κυρίως για τα μεγάλα παιδιά και τους εφήβους και ενήλικες.
. Ένα άλλο θέμα είναι ότι χρειάζεται προσοχή σε εγκύους, αφού το έμβρυο ενδέχεται να νοσήσει μέσω της μητέρας.
.Κι ένα ακόμη θέμα είναι ότι μπορεί να παραμείνει στα κόπρανα για πολλές μέρες.
Το ζεστό κλίμα ευνοεί την εμφάνιση της νόσου και γι’ αυτό οι αγαπημένες της εποχές είναι καλοκαίρι και φθινόπωρο. Τα συμπτώματα είναι : πυρετός, πονόλαιμος, κακουχία, κόπωση, μειωμένη όρεξη, ίσως διάρροια, ενώ ανευρίσκονται: κηλιδοβλατιδώδεις, φυσσαλιδώδεις και ελκωτικές βλάβες σε: στοματοφάρυγγα, χέρια, πόδια, παλάμες, πέλματα και σπανιότερα σε άλλες περιοχές του δέρματος και ίσως συνυπάρχει επιπεφυκίτιδα ίσως και τραχηλική λεμφαδενίτιδα. Σε 7-10 μέρες επέρχεται πλήρης ανάρρωση, αλλά η μεταδοτικότητα μπορεί να παραμένει σε μικρό βαθμό για βδομάδες μετά. Σοβαρές επιπλοκές, όπως μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα, μυοκαρδίτιδα ή περικαρδίτιδα είναι σπάνιες για τη συγκεκριμένη ίωση.
Ακριβώς επειδή η μετάδοση είναι εύκολη, η πρόληψη είναι δύσκολη. Απαιτείται αυστηρή τήρηση των κανόνων υγιεινής με συχνό πλύσιμο χεριών και αντικειμένων που μπορεί τα παιδιά να βάλουν στο στόμα, π.χ. πιπίλες και παιχνίδια. Ιδιαίτερα οι φροντιστές των παιδιών ή των μωρών πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί, κατά την αλλαγή της πάνας ιδίως, και να πλένουν καλά και τακτικά τα χέρια τους.
Η θεραπεία είναι χορήγηση αντιπυρετικών, ενυδάτωση και ξεκούραση. Προτιμότερες είναι οι μαλακές και μη όξινες τροφές χωρίς να σημαίνει ότι οι άλλες απαγορεύονται, αν το παιδί τις καταναλώνει. Δυστυχώς, η νόσος αφήνει μόνιμη ανοσία για το συγκεκριμένο στέλεχος, αλλά όχι για τα άλλα στελέχη. Έτσι, μπορεί να επανεμφανιστεί, αλλά με ηπιότερη συμπτωματολογία.
