3ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ασθενών – Patients in Power
Συγγραφέας Χρήστος Λιονής Γράφτηκε στις ,
Μεγάλη συμμετοχή συλλόγων ασθενών από όλη τη χώρα και σημαντικά θέματα στο τραπέζι διαλόγου
Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, εκπρόσωποι δεκάδων οργανώσεων ασθενών από όλη την Ελλάδα συζήτησαν με όλους τους εταίρους στην υγεία μια σειρά πολύ σοβαρών προβλημάτων που απασχολούν τους ασθενείς, αξιολόγησαν τις πολιτικές υγείας που υλοποιούνται από την πολιτική ηγεσία, ως προς την αξία τους για τους ασθενείς και την προαγωγή της υγείας εν γένει, και διατύπωσαν προτάσεις για μείζονα ζητήματα που αφορούν το σύστημα υγείας και τους ασθενείς.
H έναρξη του συνεδρίου έγινε από τον Αναπληρωτή υπουργό Υγείας, Λεωνίδα Γρηγοράκο και την Υφυπουργό Υγείας, Κατερίνα Παπακώστα.
Ο κ. Γρηγοράκος τόνισε ότι τα τελευταία χρόνια η κρίση παρέσυρε όλο το εθνικό σύστημα υγείας, με αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις των γιατρών, νοσηλευτών, φαρμακοποιών και άλλων επαγγελματιών υγείας, με δυσμενές αποτέλεσμα στους αποδέκτες των υπηρεσιών υγείας, τους ασθενείς. Τόνισε ότι γίνονται προσπάθειες να ισορροπήσει το σύστημα και να βελτιωθούν οι σχέσεις του υπουργείου με τους ασθενείς, οι οποίες έχουν διαταραχθεί. Ειδικά για τα νοσοκομεία επανέλαβε τις δεσμεύσεις του υπουργείου για προσλήψεις 2.000 γιατρών μέχρι το τέλος του 2014, καθώς και 2.500 νοσηλευτών και 3.000 ατόμων από τον ΟΑΕΔ που θα αξιοποιηθούν σε διάφορες θέσεις στην υγεία.
Η υφυπουργός Υγείας, Κατερίνα Παπακώστα ανέφερε ότι στην κορυφή της πυραμίδας του συστήματος υγείας θα πρέπει να είναι ο ασθενής. Έκανε λόγο για το μεγάλο πρόβλημα που θέτει η στενότητα πόρων, ωστόσο πρόσθεσε ότι στο παρελθόν όπου υπήρχε η αφθονία πόρων, δεν υπήρχε αντίστοιχη ποιότητα υπηρεσιών υγείας. Ανέφερε ότι έχει γίνει κατανοητό από την παρούσα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας ότι υπάρχει υποστελέχωση στο δημόσιο σύστημα υγείας και απαιτείται άμεσα στελέχωσή του με επαγγελματίες υγείας, προκειμένου το σύστημα να παρέχει τις υπηρεσίες που οφείλει στους πολίτες. Τόνισε ότι στα μέτρα που λαμβάνει το υπουργείο περιλαμβάνονται: η ένταξη των ανασφάλιστων στην ομπρέλα του υπουργείου Υγείας, ώστε κανείς να μην στερείται περίθαλψης, ο σχεδιασμός ενός προγράμματος κατ΄οίκον παράδοσης φαρμάκων σε ασθενείς που δεν μπορούν να προμηθευτούν τα φάρμακά τους, ενώ ιδιαίτερη πρόνοια λαμβάνεται για τους ψυχικώς πάσχοντες. Επίσης ανέφερε ότι μετά από συνεργασία με το υπουργείο Εργασίας γίνεται προσπάθεια να λυθεί το θέμα των ΚΕΠΑ. Τέλος, ανέφερε ότι οργανώνονται σε όλη τη χώρα διαγνωστικές εξετάσεις για τις γυναίκες, με μαστογραφίες και τεστ ΠΑΠ, ώστε να υπάρξει πρόληψη στις πιο ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες.
Η Γενική Γραμματέας Δημόσιας Υγείας, Χριστίνα Παπανικολάου, τόνισε ότι βρισκόμαστε σε μια Ευρώπη κρίσης και αναταραχής στα συστήματα υγείας. Η μεγάλη δημοσιονομική πίεση, τα φάρμακα που γίνονται όλο και πιο ακριβά και η ραγδαία γήρανση του πληθυσμού απειλούν τη βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας. Χρειαζόμαστε νέες πολιτικές που να απαντούν σε αυτές τις προκλήσεις. Ανέφερε την πρωτοβουλία για τον ιατρικό φάκελο που έχει δημιουργήσει η ΗΔΙΚΑ και από το πρώτο τρίμηνο του 2015 θα λειτουργήσει πιλοτικά σε νοσοκομεία. Μέχρι το τέλος του 2015 θα έχει εφαρμοστεί σε όλα τα νοσοκομεία και πλέον θα γνωρίζουμε την κατάσταση των ασθενών σε όλη τη χώρα. Επίσης, ανέφερε ότι στο σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης βρίσκεται ήδη ο μισός ηλεκτρονικός φάκελος των ασθενών της χώρας και εκεί θα προστεθούν στοιχεία ώστε να γίνει πλήρης ο φάκελος κάθε ασθενούς. Πρόσφατα δημιουργήθηκε στην Ελλάδα το θεματικό δίκτυο καινοτομίας για τη γήρανση και τα χρόνια νοσήματα, ως μια ανεξάρτητη αρχή με τη συμμετοχή γιατρών και άλλων επαγγελματικών υγείας.
Με την χαρακτηριστική φράση: «Εύχομαι οι ασθενείς να είναι ενωμένοι για το μέλλον το δικό μας και των παιδιών μας», ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ, Κωνσταντίνος Φρουζής, ξεκίνησε και έκλεισε την ομιλία του, θεωρώντας ότι αυτή είναι η λύση στην σημερινή κατάσταση που επικρατεί στην υγεία, όπου τα μέτρα που λαμβάνονται οδηγούν σε ολοένα και περισσότερο αυξημένη συμμετοχή ασθενών στα φάρμακα. Τόνισε ότι το γεγονός ότι στο παρελθόν υπήρχε αύξηση δαπανών για την υγεία, δεν θα πρέπει να αποτελεί το άλλοθι για λάθος πολιτικούς σχεδιασμούς για την υγεία στην σημερινή Ελλάδα της κρίσης. Έκανε αναφορά στο εξαθλιωμένο ΑΕΠ της χώρας, στο οποίο βασίζεται η φαρμακευτική δαπάνη, τονίζοντας ότι έτσι οδηγούμαστε με βεβαιότητα σε αδιέξοδο. Έδωσε στοιχεία για τη φαρμακευτική δαπάνη και τόνισε χαρακτηριστικά ότι πρέπει να σταματήσει εδώ η κατρακύλα και οι πολιτικοί να κάνουν σωστά τη δουλειά τους.
Από την πλευρά της οργανωτικής επιτροπής, η Καίτη Αποστολίδου, πρόεδρος ΔΕΔΙΔΙΚΑ-Διασωματειακής Επιτροπής Δικαιωμάτων Ασθενών με Καρκίνο και Αντιπρόεδρος ECPC, στον χαιρετισμό της ανέφερε ότι η μεταρρύθμιση στην υγεία δεν είναι κάτι που πρέπει να περιμένουμε παθητικά να συμβεί από άλλους, αλλά αρχίζει με τον καθένα από εμάς. Τόνισε ότι η λέξη «μεταρρύθμιση» χρησιμοποιείται κυρίως από πολιτικούς και τεχνοκράτες, ενώ οι πολίτες την μεταφράζουν ως «μέτρα λιτότητας». Ανέφερε ότι σήμερα στον χώρο της υγείας ζητούνται ιδέες που διαπερνούν τα «σιλό» της γραφειοκρατίας, χρειαζόμαστε επειγόντως φορείς αλλαγής, δράσεις που θα σχεδιαστούν από όλους τους εταίρους της υγείας. Ανέφερε ότι οι νέοι επαναστάτες στην υγεία είναι πλέον οι ασθενείς και οι οικογένειές τους, που διεκδικούν το δικαίωμα να ακούγεται πλέον η φωνή τους.
Ο Χρήστος Λιονής, καθηγητής Γενικής Ιατρικής και ΠΦΥ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης αναφερόμενος στη σημερινή κατάσταση στην ΠΦΥ, επεσήμανε τα αυξημένα επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης που μαστίζει τους γενικούς ιατρούς της Ελλάδας , ανέφερε ότι απαιτούνται επειγόντως πρωτόκολλα φροντίδας για αστέγους και φτωχούς, ενώ τόνισε ότι πλέον ελαττώνεται η χρήση ΠΦΥ στα χρόνια της κρίσης. Τέλος, έκανε αναφορά στο Σύνδρομο Ευαλωτότητας που επηρεάζει πολλές ομάδες πληθυσμού, με αποτέλεσμα όλο και περισσότερα νοικοκυριά να πληρώνουν όλο και περισσότερα χρήματα για φάρμακα και νοσοκομεία.
Ο Γιώργος Βήχας, Καρδιολόγος και υπεύθυνος του Μητροπολιτικού Κοινωνικού Ιατρείου Ελληνικού ανέλυσε τις επιπτώσεις που είχε η κρίση στην υγεία των πολιτών, μέσα από τις εμπειρίες του στο Κοινωνικό Ιατρείο. Παράλληλα, τόνισε ότι μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου οι ανασφάλιστοι έχουν πρόσβαση σε γιατρό και φάρμακα, όμως με το ίδιο ποσοστό που έχουν οι ασθενείς, παρότι άνεργοι, ενώ δεν έχουν καμιά πρόσβαση σε διαγνωστικές εξετάσεις. Τόνισε ότι ανασφάλιστοι ασθενείς με σοβαρά προβλήματα υγείας που θέλουν να περάσουν από ΚΕΠΑ, με επιβεβαιωμένη αναπηρία, για να αποδείξουν την αναπηρία τους, πρέπει να υποβληθούν σε εξετάσεις που κοστίζουν έως και 500 ευρώ.
Ο Μάρκος Ολλανδέζος, εκπροσωπώντας την ΠΕΦ τόνισε ότι πρέπει να προσπαθήσουμε να αυξήσουμε την αποδοτικότητα για κάθε ευρώ που ξοδεύεται για την υγεία, αναφέροντας ως παράδειγμα ότι από τα 3,7 δισ. ευρώ που αποδίδει στο κράτος η φορολογία καπνού, μόλις 8,7 εκατ. ευρώ πηγαίνουν στην υγεία.
Αναλύοντας τα θέματα που συζητήθηκαν, στην πρώτη ενότητα εξετάστηκαν τα κυριότερα προβλήματα της ΠΦΥ τα οποία είναι: η επαγγελματική απαξίωση και εξουθένωση των γιατρών, η έλλειψη πρωτοκόλλων φροντίδας για αστέγους και φτωχούς, η ελάττωση της χρήσης ΠΦΥ στα χρόνια της κρίσης. Όλο και περισσότερα νοικοκυριά πληρώνουν περισσότερα χρήματα για φάρμακα, ενώ η πρωτοβάθμια περίθαλψη που παρέχεται είναι χαμηλού επιπέδου. Σοβαρό και άλυτο, σύμφωνα με τους περισσότερους ομιλητές, παραμένει το θέμα των ανασφάλιστων. Πλέον έχουν πρόσβαση σε γιατρό και φάρμακα, πληρώνοντας όμως υψηλό ποσοστό, ενώ δεν έχουν καμιά πρόσβαση σε διαγνωστικές εξετάσεις. Στη δεύτερη ενότητα τέθηκαν σημαντικά ζητήματα γύρω από την λειτουργία των ΚΕΠΑ και τα ποσοστά αναπηρίας. Ειδικότερα μεταξύ άλλων αναφέρθηκε ότι είναι αναγκαία η θέσπιση κριτηρίων για τον προσδιορισμό του ποσοστού αναπηρίας, ενώ ο πινάκας ποσοστών αναπηρίας χαρακτηρίστηκε αντιεπιστημονικός, γιατί οι περισσότεροι γιατροί δεν έχουν εξειδίκευση στις διαφορετικές παραμέτρους των νοσημάτων, οπότε πολλές φορές γίνονται λάθη στα ποσοστά.
Στην τρίτη ενότητα όλοι οι ομιλητές συμφώνησαν ότι τα νοσοκομεία νοσούν, σε προσωπικό, σε υλικοτεχνική υποδομή, σε φάρμακα, σε κλίνες, σε εξειδικευμένους γιατρούς και νοσηλευτές. Οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία έχουν εξουθενωθεί, δεν πληρώνονται κανονικά και δεν μπορούν να σταθούν όπως θα επιθυμούσαν στο πλάι των ασθενών, επιτελώντας το λειτούργημά τους. Οι περικοπές στους προϋπολογισμούς των νοσοκομείων είναι τόσο μεγάλες, που πλέον θέτουν σε κίνδυνο τόσο τους νοσηλευόμενους όσο και τους εργαζόμενους σε αυτά.
Το Σάββατο 8 Νοεμβρίου, διοργανώθηκε στο χώρο του συνεδρίου Workshop με θέμα: «Βιώσιμες οργανώσεις ασθενών σε εποχή οικονομικής κρίσης», όπου οι συμμετέχοντες είχαν τη δυνατότητα σύνταξης στρατηγικού σχεδίου και στρατηγικής επικοινωνίας, ώστε να μπορούν να ετοιμάσουν πειστική τεκμηρίωση για την υποστήριξη αιτήματός τους. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η ομιλία της Karen Facey (Evidence Based Health Policy Consultant), η οποία επεσήμανε τον ρόλο της αξιολόγησης ιατρικής τεχνολογίας (ΗΤΑ) στο σύστημα υγείας και τόνισε ότι απαιτείται διαφάνεια και συμμετοχή όλων των stakeholders, συμπεριλαμβανομένων των ασθενών. Επίσης ανέφερε ότι το ΗΤΑ μπορεί να συμβάλει στον έλεγχο των πόρων και στη χρηστή διαχείρισή τους.
