Κιρσοί των κάτω άκρων
Συγγραφέας Αχιλλέας Νικολάου Γράφτηκε στις ,
Τι είναι οι κιρσοί των κάτω άκρων;
Οι κιρσοί είναι το αντίτιμο του ανθρώπινου είδους από την όρθια στάση του σώματος που δημιουργεί συνθήκες στάσης του φλεβικού αίματος στα κάτω άκρα. Είναι γνωστό νόσημα από την αρχαιότητα όπως φαίνεται και από την αναθηματική πλάκα που αφιερώθηκε από ασθενή στο γιατρό του στην αρχαία Αθήνα.
Τι είναι οι ευρυαγγείες;
Είναι μια άλλη μορφή επιπολής φλεβικής ανεπάρκειας που αποτελεί αισθητικό μόνο πρόβλημα. Υπάρχουν συνήθως ακόμα και σε ασθενείς που δεν πάσχουν από κιρσούς αλλά πολύ συχνά μπορεί να συνυπάρχουν με αυτούς.
Ποια είναι η αιτία δημιουργίας των κιρσών;
Συνηθέστερη αιτία είναι η βαλβιδική ανεπάρκεια των φλεβών ή και η ανεπάρκεια των διατιτραινουσών, δηλαδή των φλεβών που φέρουν σε επικοινωνία τις επιπολής με τις εν τω βάθει φλέβες. Σπάνια συνυπάρχει επίκτητη ή συγγενής ανεπάρκεια ή υποπλασία του εν τω βάθει φλεβικού δικτύου.
Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες δημιουργίας των κιρσών;
Οι φλέβες των ποδιών εξωθούν το αίμα προς την καρδιά κάθε φορά που συσπώνται οι μύες του ποδιού ενώ οι βαλβίδες αποτρέπουν την παλινδρόμηση αίματος κατά τη χάλαση των μυών (όπως συμβαίνει στην βάδιση – μυϊκή αντλία)
Κύριοι παράγοντες λοιπόν είναι:
- Η παρατεταμένη ορθοστασία χωρίς βάδιση
- Η εργασία σε καθιστή θέση
- Η κληρονομικότητα (ατελής λειτουργία βαλβίδων)
Άλλοι σημαντικοί επίσης παράγοντες είναι:
- Η κύηση λόγω της ορμονικής επίδρασης στο φλεβικό τοίχωμα
- Η παχυσαρκία
- Η χρήση στενών ενδυμάτων
- Η έκθεση στον ήλιο ή άλλες πηγές θερμότητας
Ποια είναι τα συμπτώματα των κιρσών;
Όπως σε όλα τα νοσήματα υπάρχουν διάφορα στάδια της νόσου:
- Χωρίς συμπτώματα αλλά με ορατούς κιρσούς
- Αίσθημα βάρους και καυστικού άλγους ιδίως στην ανάπαυση
- Οίδημα του άκρου και ευαισθησία στην ψηλάφηση κατά μήκος των φλεβών που έχουν κιρσούς
- Στάδιο με επιπλοκές των κιρσών που είναι: αρχικά η σκλήρυνση και υπέρχρωση του δέρματος συνήθως πάνω από τον αστράγαλο και αν ο ασθενής μείνει χωρίς θεραπεία η δημιουργία ενός έλκους που δεν θεραπεύεται εύκολα (άτονο έλκος). Μια άλλη σημαντική επιπλοκή των κιρσών είναι η θρόμβωσή τους.
Ποια είναι η θεραπεία των κιρσών;
Στα αρχικά στάδια η θεραπεία είναι συντηρητική και περιλαμβάνει:
- Αύξηση της σωματικής άσκησης (βάδιση, κολύμπι)
- Αποφυγή των καταστάσεων που προδιαθέτουν στη δημιουργία κιρσών
- Χρήση ιατρικών ελαστικών καλτσών (διάφορες μορφές για γυναίκες και άνδρες)
- Φαρμακευτική αγωγή
Σε προχωρημένα στάδια με έντονα συμπτώματα ή όταν έχουν εμφανισθεί ήδη επιπλοκές, η ορθότερη αντιμετώπιση είναι με χειρουργική επέμβαση και οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται είναι:
Σαφηνεκτομή. Σε αυτήν την μικρού κινδύνου και διάρκειας (1-1.5 ώρα) επέμβαση που γίνεται συνήθως με τοποπεριοχική αναισθησία, γίνεται αφαίρεση των σαφηνών καθώς και όλων των κλάδων τους που δεν επαρκούν. Ο/Η ασθενής κινητοποιείται συνήθως της ίδια ημέρα και η νοσηλεία του διαρκεί 1 ημέρα.
Εναλλακτικές επεμβατικές τεχνικές (μικρότερου τραύτματος):
- Θερμική κατάλυση με καθετήρα ραδιοσυχνοτήτων ή φωτοπηξίας (Radiofrequency ablation ή Laser Ablation)
- Σκληροθεραπεία με αφρό
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των εναλλακτικών επεμβατικών τεχνικών σε σχέση με την κλασσική σαφηνεκτομή;
1) Radiofrequency ablation ή Laser Ablation
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
- Γίνονται συνήθως με τοπική αναισθησία με ειδικό καθετήρα
- Με λιγότερες ή και χωρίς τομές (καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα)
- Δεν εμφανίζεται αιμάτωμα στην περιοχή της φλεβικής εκτομής – κινητοποιείται ακόμα ταχύτερα ο ασθενής
- Έχουν συγκρίσιμα αποτελέσματα με την σαφηνεκτομή σε ασθενείς με ήπιους κιρσούς (αρχικών σταδίων)
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
- Έχουν μεγαλύτερο κόστος
- Σπάνια μπορεί να εμφανισθεί θερμικό έγκαυμα του δέρματος πάνω από τη φλέβα που συνήθως υποχωρεί γρήγορα
- Έχουν κατώτερα αποτελέσματα (και δεν απευθύνονται) σε ασθενείς με προχωρημένους κιρσούς/επιπλοκές
Και στις δύο τεχνικές εισάγεται ένας καθετήρας στην φλέβα (1), ενεργοποιείται ο καθετήρας που παράγει θερμότητα η οποία καταστρέφει το φλεβικό ενδοθήλιο (2) και στην συνέχεια καθώς απομακρύνεται αργά ο καθετήρας, η φλέβα συρρικνώνεται και σφραγίζει (3).
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των εναλλακτικών επεμβατικών τεχνικών σε σχέση με την κλασσική σαφηνεκτομή;
Σκληροθεραπεία με αφρό (μέθοδος Tessari): γίνεται με ενέσεις σκληρυντικής ουσίας που έχει αναμιχθεί με αέρα και επιτυγχάνει χημική καταστροφή του φλεβικού τοιχώματος με αποτέλεσμα την απόφραξή του.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
- Δεν χρειάζεται αναισθησία και νοσηλεία
- Έχει μικρό κόστος
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
- Έχει κατώτερα αποτελέσματα από τις άλλες τεχνικές
- Μπορεί να εμφανισθεί δυσχρωμία του δέρματος στην περιοχή έγχυσης
Η μέθοδος μπορεί να εφαρμοσθεί στη θεραπεία κιρσών αρχικών σταδίων αλλά απευθύνεται κυρίως στην θεραπεία των απλών ευρυαγγείων όπως και συμπληρωματικά με τις άλλες τεχνικές στην θεραπεία μικρών φλεβικών κλάδων για να αποφευχθούν οι πολλές τομές κατά την επέμβαση.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ
- Αποφύγετε την ορθοστασία ή την καθιστική εργασία για ώρες (ιδιαίτερα σε συνδυασμό με έκθεση σε θερμότητα πχ. σιδέρωμα)
- Βαδίζετε/ ασκηθείτε καθημερινά (πολύ ευνοϊκή η επίδραση της κολύμβησης)
- Μειώστε το σωματικό σας βάρος
- Αποφύγετε την άμεση έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία και σε άλλες πηγές θερμότητας
- Χρησιμοποιείστε χαμηλού / μέσου μεγέθους τακούνι (3-4 εκ.) και αποφύγετε την ένδυση με στενά ρούχα
- Χρησιμοποιείστε ελαστικές κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης (ακόμα και αν δεν έχετε ορατούς / εκτεταμένους κιρσούς)
