Doping:Πρωταθλητές… εργαστηρίου
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
Το who is who των απαγορευμένων ουσιών
Ένα άρθρο επίκαιρο όσα χρόνια και αν περάσουν θα μαστίζει την αθλητική κοινότητα.
Από το 1950 και μετά η κατάσταση στον αθλητισμό φαίνεται πως πήρε μια διαφορετική τροπή. Η καλή φυσική κατάσταση, η εντατική προπόνηση και η υγιεινή διατροφή, που εθεωρούντο έως τότε το διαβατήριο για μία από τις θέσεις στο βάθρο των νικητών, πέρασαν αυτομάτως σε δεύτερη μοίρα. Μέσα από εργαστήρια ξεπήδησαν διάφορες «ουσίες», οι οποίες, όπως διαπιστώθηκε πολύ σύντομα, μπορούσαν να προσφέρουν σε εκείνους που τις χρησιμοποιούσαν ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα.
Είναι ουσίες που μπορούν να δώσουν στον αθλητή το «κάτι παραπάνω». Να τον βοηθήσουν να επιτύχει επιδόσεις δύναμης, ταχύτητας και αντοχής τέτοιου μεγέθους, που δεν μπορεί να επιτύχει κάποιος άλλος με συμβατική διατροφή.
Σε όλους όσοι ασχολούνται από κοντά με τα αθλητικά δρώμενα είναι πασίγνωστο ότι η συστηματική χρήση τέτοιων ουσιών προκαλεί ακόμη και μη αναστρέψιμες βλάβες στον ανθρώπινο οργανισμό. Καρκίνος του ήπατος, εγκεφαλικά επεισόδια, ατροφία γεννητικών οργάνων, ηπατοπάθειες, ενδοκρινολογικές παρενέργειες, καρδιαγγειακά προβλήματα, ακόμη και γυναικομαστίαείναι τα κυριότερα συμπτώματα. Αθλητίατρος με ειδίκευση στη χημεία τροφίμων που μίλησε στα «ΠΡΟΣΩΠΑ» ανέφερε ότι υπάρχουν αθλητές οι οποίοι πολλές φορές δεν γνωρίζουν τι ακριβώς περιέχουν ορισμένες ουσίες που παίρνουν υπό την καθο-δήγηση του προπονητή τους. «Η εφήμερη δόξα του πρωταθλητή παραμερίζει οποιοδήποτε μελλοντικό κόστος για την υγεία τους».
Η μυϊκή μάζα αυξάνεται, το λίπος εξαφανίζεται, η δύναμη και η ενέργεια διπλασιάζονται και τα επίπεδα της αεροβικής ικανότητας εκτινάσσονται στα ύψη. Πολλοί αθλητίατροι υποστηρίζουν (ανώνυμα) ότι ένα σημαντικό μέρος των επιδόσεων που επιτυγχάνονται σε σημαντικές αθλητικές διοργανώσεις είναι προϊόντα τέτοιων ουσιών. Διεγερτικά, ναρκωτικά, αναβολικά στεροειδή, διουρητικά,πεπτιδικές ορμόνες αποτελούν τον κατάλογο των πιο γνωστών και απαγορευμένων για τους αθλητές ουσιών. Είναι ουσίες που λαμβάνονται σε χάπια, σε σκόνη, είτε σε ενέσιμη μορφή και οι οποίες περιλαμβάνονται στην «κόκκινη» λίστα της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής.
Αρκετές από αυτές τις ουσίες επιτρέπεται να χορηγούνται μόνο με ιατρική συνταγή. Πολλές όμως ανθούν στη μαύρη αγορά. Χαρακτηριστικό είναι ότι κάθε χρόνο τα κέρδη από το παρεμπόριο των αναβολικών, στεροειδών και των ορμονών στις Ηνωμένες Πολιτείες ξεπερνούν κατά πολύ τα 100 εκατομμύρια δολάρια. Και πώς να μη συμβαίνει αυτό, όταν για παράδειγμα η σταναζολόλη, που είναι αναβολικό στεροειδές, κοστίζει στην επίσημα αγορά των ΗΠΑ σε συσκευασία 30ml 250 δολάρια και στη μαύρη αγορά 450 δολάρια.
Το πιο ανησυχητικό όμως απ΄ όλα αυτά είναι η εξάπλωση των συγκεκριμένων ουσιών και σε κατηγορίες αθλητών που δεν ασχολούνται με τον πρωταθλητισμό. Τη στιγμή μάλιστα που ακόμα και θάνατοι αθλητών έχουν αποδοθεί σε τέτοιες ουσίες. Το μέγεθος της χρήσης αναβολικών, στεροειδών (που είναι από τις πιο σημαντικές κατηγορίες τέτοιων ουσιών) ξεπερνά κάθε φαντασία. Ήταν ακόμα 1970, όταν μια έρευνα σε πέντε αμερικανικά Πανεπιστήμια απέδειξε ότι το 15% των κολεγιακών αθλητών χρησιμοποιούσε αναβολικά στεροειδή, ενώ το αντίστοιχο νούμερο το 1984 ήταν 20%. Νεώτερες μελέτες που έγιναν το 1989, πάλι για τις ΗΠΑ, ανεβάζουν τον αριθμό των χρηστών των αναβολικών στο ένα εκατομμύριο ανθρώπους, κάθε ηλικίας. Επιπροσθέτως, εκείνη την περίοδο, 1988, μία ακόμη έρευνα σε Λύκειο του Μίτσιγκαν έδειξε ότι το 5% των αγοριών και το 1% των κοριτσιών είχαν κάνει χρήση αναβολικών, ενώ απ΄ όλα τα παιδιά που είχαν κάνει χρήση αναβολικών τα 2/3 από αυτούς ξεκίνησαν τη χρήση σε ηλικία 16 χρόνων.
Η είσοδος των ουσιών στον αθλητισμό άρχισε πλέον να γίνεται ορατή από το 1955, έστω κι αν ο διεθνώς καθιερωμένος όρος doping αναφέρθηκε για πρώτη φορά το 1865 και αφορούσε μια ομάδα κολυμβητών στο ʼμστερνταμ για τους οποίους θεωρήθηκε ότι οι επιδόσεις που πέτυχαν, οφείλονταν σε ουσίες που ήταν άσχετες προς τα βασικά διατροφικά στοιχεία. Το 1955 πραγματοποιήθηκαν σε 25 ποδηλάτες στη Γαλλία οι πρώτες αναλύσεις για τον εντοπισμό στα ούρα τους τέτοιων ουσιών. Οι πέντε εξετάσεις αποδείχθηκαν θετικές και μάλιστα στη συγκεκριμένη διοργάνωση ένας ʼγγλος ποδηλάτης πέθανε από υπερβολική δόση, όπως υποστηρίχθηκε αργότερα.
Επτά χρόνια αργότερα η IOC (Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή) επισημοποίησε την απαγόρευση της χρήσης ουσιών από τους αθλητές και από το 1965 η Βρετανική Επιτροπή Αθλημάτων καθιέρωσε την ομάδα ελέγχου του ντόπινγκ. «Ήδη πιο πριν ο καθηγητής Beckett, στην ομάδα του οποίου συμμετείχα, είχε ανακαλύψει τη μέθοδο ελέγχου της αμφεταμίνης», λέει ο καθηγητής Φαρμακευτικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κ. Νίκος Χούλης, προσθέτοντας ότι για πρώτη φορά το «αντι-ντόπινγκ» εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μεξικού το 1968. Ο ίδιος λέει ότι «δυστυχώς το ντόπινγκ έχει αυξηθεί και στον ερασιτεχνικό αθλητισμό. Ένας από τους λόγους είναι φυσικά και τα μεγάλα συμφέροντα από τις εταιρείες φαρμάκων και τροφίμων, με την πληθώρα των βοηθημάτων διατροφής, τις βιταμίνες και άλλα παρεμφερή προϊόντα που παράγουν. Πιέσεις επίσης παρατηρούνται και στον επαγγελματικό αθλητισμό από τους σπόνσορες».
Το 1935 δύο επιστήμονες που πειραματίζονταν πάνω σε σκύλους, διαπίστωσαν ότι η τεστοστερόνη αν εχορηγείτο στα ζώα κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες θα μπορούσε να επιφέρει σημαντική αύξηση της μυϊκής τους μάζας. Το πείραμα πέρασε αμέσως στον άνθρωπο και κάποιοι υποστήριξαν ότι ακόμη και ο Χίτλερ είχε χορηγήσει σε τμήματα του στρατού του τέτοιες ουσίες, ώστε να αυξήσει την επιθετικότητά τους. Σήμερα αυτό που υποστηρίζεται ευρέως είναι ότι τα ρεκόρ, τα χρυσά μετάλλια που κερδίζονται με διαφορά κλάσματος δευτερολέπτου, οφείλονται στα απαγορευμένα βοηθήματα. Τα βοηθήματα που αρκετές φορές περνούν κάτω από τα «μάτια» του ελέγχου αντι-ντόπινγκ. Βλέπετε, η επιστήμη δεν ανέπτυξε μόνο τις ουσίες που προσδίδουν «υπερφυσικές» ικανότητες στον άνθρωπο, αλλά προέβλεψε και την παρασκευή των ουσιών εκείνων ( λέγονται «μάσκες» ) που… θολώνουν τα νερά, ώστε οι έλεγχοι να ανιχνεύουν αυτές και όχι τις άλλες τις απαγορευμένες ουσίες που δρουν υπογείως. Με τον ίδιο τρόπο, υπογείως, κυκλοφορούν και κάποια τεύχη, υπό μορφήν βιβλίου, στις σελίδες των οποίων παρουσιάζονται όλες αυτές οι ουσίες, όπως και για το ποια χρήση προορίζονται. Τέτοια βιβλία δεν υπάρχουν στην ελληνική γλώσσα. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως δεν κυκλοφορούν στη χώρα μας, χέρι με χέρι, από ιδιώτες, που σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν στη διάθεσή τους τα «ΠΡΟΣΩΠΑ», ενδεχομένως, να σχετίζονται με ξένες εταιρείες παρασκευής φαρμάκων.
«Έχω δει γυναίκες να ξυρίζονται»
Ο κ. Νίκος Παπαγεωργίου είναι χημικός και ιδιοκτήτης του γυμναστηρίου «Γυμνάσιον» στη Θεσσαλονίκη. Ασχολείται πολλά χρόνια με το μπόντι μπίλντινγκ και έχει μελετήσει μια εκτεταμένη βιβλιογραφία πάνω στο θέμα των απαγορευμένων ουσιών. Ο ίδιος καταθέτει στα «ΠΡΟΣΩΠΑ» την προσωπική του εμπειρία. «Έχω έρθει σε επαφή με πολλούς αθλητές, κυρίως ξένους, και έχω καταλάβει αμέσως ότι έχουν χρησιμοποιήσει τέτοιες ουσίες. Έχω δει γυναίκες να ξυρίζονται στο πρόσωπο εξαιτίας της λήψης αυξητικών ορμονών, να μιλούν με φωνή πιο βραχνή ακόμα και από εκείνη ενός άνδρα. Με έχουν πλησιάσει διάφοροι για να μου δώσουν αναβολικά στεροειδή, και έχω αρνηθεί. Δυστυχώς αυτό που έχω καταλάβει είναι ότι πολλοί αθλητές δεν έχουν την εξειδικευμένη γνώση να κατανοήσουν το μέγεθος των παρενεργειών που έχουν τέτοιες ουσίες. Ακόμα χειρότερα κάποιοι δείχνουν να μην ενδιαφέρονται».
Τα αναβολικά στεροειδή
(όπως η νανδρολόνη, η στανοζολόλη, η φλοξιμεστερόνη, η ανδροστενοδιόλη, η ανδροστενοδιόνη, η δεϊδροεπιανδροστερόνη)
Οι απαγορευμένες ουσίες που μπορούν να προσδώσουν στους αθλητές την ικανότητα να πετύχουν υψηλές επιδόσεις, περιλαμβάνονται στη λίστα της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. Το περιεχόμενο της λίστας ανανεώνεται συνεχώς και νέες ουσίες προστίθενται. Από όλες αυτές, οι πιο σημαντικές είναι: τα αναβολικά στεροειδή, τα διουρητικά, οι πεπτιδικές ορμόνες, τα διεγερτικά, τα ναρκωτικά
Για να δράσουν οι συγκεκριμένες ουσίες πρέπει να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος. Λαμβάνονται με δύο τρόπους. Είτε ενέσιμα (ενδομυϊκά) οπότε διοχετεύονται απευθείας στο αίμα είτε από το στόμα και ακολουθώντας την πεπτική οδό εισέρχονται μέσω του ήπατος στην κυκλοφορία. Για να απελευθερωθούν και να δράσουν στον οργανισμό, τα αναβολικά στεροειδή χρειάζονται ένα σήμα. Το σήμα αυτό δίνεται από συγκεκριμένες περιοχές του σώματος, οι οποίες διαθέτουν υποδοχείς για κάθε διαφορετικό μόριο στεροειδούς. Η δομή των υποδοχέων είναι όμοια με εκείνη του μορίου των στεροειδών. Κατ’ αυτόν τον τρόπο τα μόρια άλλων ουσιών μπορεί να περνούν κοντά από τις περιοχές όπου βρίσκονται οι υποδοχείς χωρίς να συμβαίνει τίποτα, ενώ όταν περνούν τα μόρια των αναβολικών να τα συγκρατούν. Οι περιοχές του σώματος όπου υπάρχουν οι συγκεκριμένοι υποδοχείς εντοπίζονται σε κύτταρα των σκελετικών μυών, σε κάποια σημεία του εγκεφάλου και σε ορισμένους ενδοκρινείς αδένες.
Όταν λοιπόν η ποσότητα του αναβολικού στεροειδούς εισέλθει στον οργανισμό, σχηματίζεται το σύμπλεγμα υποδοχέα-στεροειδούς, το οποίο στη συνέχεια οδεύει προς τον πυρήνα του κυττάρου (των περιοχών που αναφέρθηκαν) ή στα νουκλεοτίδια, για να καταλήξει στο DNA. Αποτέλεσμα αυτής της διεργασίας είναι να σχηματιστεί το RNA που εγκαταλείπει το νουκλεοτίδιο και υπό τη μορφή τώρα πια ριβοσωματικού RNA μεταφέρεται στο κυτόπλασμα του κυττάρου. Η πρωτεϊνοσύνθεση αρχίζει να διεγείρεται και έτσι αρχίζουν να δημιουργούνται μόρια πρωτεΐνης, τα οποία χρησιμοποιούνται για να αυξήσουν το μέγεθος και κατά συνέπεια τη δύναμη των κυττάρων των σκελετικών μυών.
Όμως για να διατηρηθεί αυτή η κατάσταση της διόγκωσης είναι αναγκαία η περιοδική πίεση του μυός με βάρη, γιατί διαφορετικά η πρωτεϊνοσύνθεση σταματά και ο μυς ατροφεί. Η χρήση των αναβολικών στεροειδών συνεπάγεται την κατακράτηση του αζώτου. Όταν κατακρατείται περισσότερο άζωτο από τον οργανισμό απ’ ό,τι ελευθερώνεται, τότε υπάρχει θετικό ισοζύγιο αζώτου. Η κατάσταση αυτή σημαίνει μυϊκή ανάπτυξη (αναβολισμός), μια και το άζωτο είναι συστατικό στοιχείο της πρωτεΐνης. Παράλληλα όμως τα αναβολικά στεροειδή συντελούν στην αύξηση της μέγιστης αερόβιας δυνατότητας, καθώς αυξάνουν τον όγκο του αίματος. Ένας αθλητής που λαμβάνει αναβολικά στεροειδή επί έναν μήνα, επιτυγχάνει αύξηση του όγκου του αίματός του κατά 10% έως 20%. Αυτό σημαίνει ότι περισσότερο αίμα πηγαίνει στον ασκούμενο μυ και επομένως μπορεί να αυξηθεί η ένταση της προπόνησης και να τεθούν οι βάσεις για περισσότερη μυϊκή ανάπτυξη. Αυξημένος όγκος αίματος συνεπάγεται επίσης περισσότερα ερυθρά αιμοσφαίρια και επομένως περισσότερο οξυγόνο.
Οι αθλητές όμως προτιμούν τα αναβολικά στεροειδή και για την ενέργεια που κερδίζουν. Οι ουσίες αυτές προκαλούν αύξηση των επιπέδων της φωσφοκρεατίνης, η οποία μαζί με το ADP(αδενοσινοδιφωσφορικό οξύ) σχηματίζουν το ΑΤΡ (αδενοσινοτριφωσφορικό οξύ). Το ΑΤΡ είναι η γέφυρα μεταξύ της ενέργειας από τα τρόφιμα και όλων των άλλων μορφών ενέργειας. Στην ουσία δηλαδή αποθηκεύεται ενέργεια (μόρια ΑΤΡ), η οποία μπορεί να απελευθερωθεί όταν ζητηθεί από τους μυώνες.
Όλος αυτός ο μηχανισμός δράσης των αναβολικών στεροειδών μπορεί να αυξάνει εφήμερα τις αθλητικές επιδόσεις, έχει όμως και παρενέργειες σημαντικότατες. Που φθάνουν σε αριθμό τις 25 τουλάχιστον.
Οι κυριότερες είναι η στειρότητα, η ελάττωση της HDL χοληστερίνης, η νόσος του προστάτη, ορμονικές διαταραχές, παθήσεις του ήπατος, καρδιαγγειακά και ενδοκρινολογικά προβλήματα.
Οι «μάσκες» καλύπτουν το μυστικό
Οι «μάσκες» ή «ομπρέλες» αποτελούν το καλύτερα φυλαγμένο μυστικό στον χώρο του αθλητισμού. Αποτελούν τις ουσίες εκείνες που λαμβάνονται από τους αθλητές, με σκοπό να παραπλανήσουν τη φασματική ανάλυση των ούρων που γίνεται στον έλεγχο αντιντόπινγκ. Είναι πανάκριβες, δυσεύρετες και πολύ αποτελεσματικές. Η χημική σύσταση των ουσιών που αποτελούν την κάθε μάσκα προσαρμόζεται ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του οργανισμού του αθλητή που θα τη χρησιμοποιήσει. Ο χρόνος λήψης τους τοποθετείται την ίδια ακριβώς ημέρα του αγωνίσματος, μερικά λεπτά πριν από το σήμα της εκκίνησης της προσπάθειας.
Ο κύριος σκοπός της «μάσκας» είναι να αποδείξει κατά τη φασματική ανάλυση ότι οι ποσότητες τεστοστερόνης στον οργανισμό του αθλητή δεν είναι υπερβολικά αυξημένες. Η τεστοστερόνη αποτελεί σε γενικές γραμμές τη βάση όλων των ουσιών που δίνουν στους αθλητές το κάτι παραπάνω. Αν λοιπόν κατά τον έλεγχο αποδειχθεί ότι οι ποσότητες τεστοστερόνης είναι κατά 6 φορές μεγαλύτερες από τις ποσότητες μιας άλλη ουσίας που επίσης υπάρχει στον οργανισμό, της επιτεστοστερόνης, τότε χτυπά καμπανάκι. Εκτός και αν η αύξηση τεστοστερόνης δικαιολογείται στον αθλητή εξαιτίας παθολογικών αιτιών.
Οι πεπτιδικές ορμόνες
(Αυξητική ορμόνη που συνδυάζεται με χρήση αναβολικών στεροειδών)
Μαζί με τα αναβολικά στεροειδή αποτελούν το μεγαλύτερο κεφάλαιο των απαγορευμένων ουσιών. Η χρήση αυτών των ορμονών ξεκίνησε από τους αθλητές στη δεκαετία του 1980. Όλοι θυμούνται εκείνη την απίστευτη κούρσα του Καναδού σπρίντερ Μπεν Τζόνσον στα 100 μέτρα, που άφησε… παρασάγγας πίσω του τον Καρλ Λιούις, σημειώνοντας παγκόσμιο ρεκόρ. Ο Μπεν Τζόνσον πιάστηκε όμως «ντοπαρισμένος». Και ο προπονητής του, Τσάρλι Φράνσις, είχε δηλώσει λίγο καιρό αργότερα, ότι ο Τζόνσον, όπως και άλλοι αθλητές, έκανε χρήση αυξητικής ορμόνης. Επιπλέον, μάλιστα, υποστηρίχθηκε ευρύτατα ότι η Γκέιλ Ντήβερς, η οποία στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης το 1992 είχε σκοντάψει στο εμπόδιο δίνοντας έτσι την ευκαιρία στη Βούλα Πατουλίδου να την νικήσει, παρουσίασε ανωμαλίες στον θυρεοειδή εξαιτίας παρενεργειών της αυξητικής ορμόνης.
Η πεπτιδική, αυξητική ορμόνη, έχει ισχυρή αναβολική δράση. Η χρήση της γίνεται σε συνδυασμό με κάποιο αναβολικό στεροειδές σαν την ινσουλίνη. Μπορεί ακόμη να συνδυαστεί με θυρεοειδείς ορμόνες συνήθως LT-3 με τεστοστερόνη όπως επίσης και με Clenbuferol (αντιασθματικό), το οποίο συντελεί στη μέγιστη λήψη οξυγόνου, αυξάνοντας την αντοχή του αθλητή. Οι αθλητές προτιμούν την αυξητική ορμόνη επειδή αυξάνει τη μυϊκή μάζα, βοηθά στο θέμα της λιπόλυσης (ελάττωση λίπους), έχει χαμηλή τοξικότητα, και κυρίως είναι σημαντικά δύσκολο να εντοπιστεί στον έλεγχο αντιντόπινγκ.
Αρχικά οι αυξητικές ορμόνες λαμβάνονταν από τις υποφύσεις νεκρών ανθρώπων και για τον λόγο αυτό η χρήση της συνδέθηκε πολύ καιρό αργότερα με τη νόσο Greutzfeld -Zakob. Κάποιοι λένε ότι ακόμη και σήμερα πρέπει να κυκλοφορούν στο παρεμπόριο παρτίδες αυξητικών ορμονών που είχαν παρασκευαστεί στην Ανατολική Γερμανία από υποφύσεις νεκρών ανθρώπων. Αυτές οι ορμόνες, πάντως, δεν παρασκευάζονται και σήμερα κατ’ αυτόν τον τρόπο, αλλά με τη βοήθεια της γενετικής μηχανικής και τη μέθοδο του ανασυνδυασμένου DNA.
Η αυξητική ορμόνη υπάρχει σε ενέσιμη μορφή. Σήμερα, χρησιμοποιείται κυρίως η συνθετική σωματοτρόπος ορμόνη STH. Αν τη λάβει κανείς μόνη της βελτιώνει την ταχύτητά του, γι’ αυτό μπορεί να την χρησιμοποιούν σπρίντερ (100 – 200 μέτρα). Ενδυναμώνονται οι συνδετικοί ιστοί, οι τένοντες και οι χόνδροι. Ευνοείται δηλαδή η απότομη κίνηση του αθλητή, το «ξεπέταγμα» από θέση εκκινήσεως. Ο συνδυασμός με ινσουλίνη δίνει πολύ όγκο και αφορά σε αθλήματα που έχουν σχέση με κιλά.
Η δοσολογία ποικίλλει και κυμαίνεται ημερησίως από 4 IU έως 16 IU ή ακόμα και 32 IU. Το IU σημαίνει διεθνή μονάδα (International Unit). Οι 32 διεθνείς μονάδες ισοδυναμούν με οκτώ αμπούλες. Από τη χρήση των πεπτιδικών ορμονών δεν θα μπορούσαν να λείψουν οι παρενέργειες. Αυτές σχετίζονται με ανωμαλίες στον θυρεοειδή αδένα, στο πάγκρεας και αλλού, σχετίζονται επίσης με τη μεγαλακρία, δηλαδή άυξηση των άκρων, την αλλοίωση των χαρακτηριστικών του προσώπου.
Στην κατηγορία των πεπτιδικών ορμονών υπάγεται και η ερυθροποιητίνη. Η ουσία αυτή είναι μια γλυκοπρωτεΐνη με ορμονική δράση, η οποία λαμβάνεται για βελτίωση της αερόβιας κινανότητας.
Διεγερτικά – ναρκωτικά
Τα διεγερτικά υπάρχουν σε μορφή χαπιών ή σιροπιού. Είναι ουσίες όπως οι αμφεταμίνες, η καφεΐνη, η κοκαΐνη, οι εφεδρίνες, η σουλμπουταμόλη. Διεγείρουν το κεντρικό νευρικό σύστημα και λαμβάνονται λίγες ώρες πριν από τον αγώνα. Τα αναλγητικά-ναρκωτικά από την άλλη πλευρά είναι ουσίες όπως η ηρωΐνη, η μορφίνη, η μεθαδόνη, η πεθιδίνη. Συνήθως χρησιμοποιούνται για να σταματήσει ο πόνος που νιώθει κάποιος αθλητής (όπως στο αγώνισμα της πυγμαχίας).
Τα διουρητικά
(όπως Λασίξ, Αλντακτόν)
Οι συγκεκριμένες ουσίες έχουν διπλή χρήση. Λαμβάνονται από τους αθλητές για να επιτύχουν την αφυδάτωση του οργανισμού τους και κατά συνέπεια να απολέσουν βάρος. Από την άλλη πλευρά, μπορούν και λειτουργούν ως «μάσκες», για να επικαλύψουν δηλαδή τα αναβολικά στεροειδή που έχει πάρει νωρίτερα ο αθλητής. Τα διουρητικά είναι εξαιρετικά επικίνδυνες ουσίες. Έχουν τη μορφή χαπιών και αποτελούν έναν έμμεσο τρόπο αποτοξίνωσης του οργανισμού από τα αναβολικά στεροειδή. Το κόστος τους είναι συγκριτικά χαμηλό και οι αθλητές τα λαμβάνουν μία ή δύο εβδομάδες πριν από τη συμμετοχή τους σε αγώνες. Εξαιτίας τού γεγονότος ότι μέσω της ούρησης ο οργανισμός χάνει βάρος, τα διουρητικά είναι αρκετά ελκυστικά σε αθλητές οι οποίοι μετέχουν σε αγωνίσματα που χαρακτηρίζονται από κατηγορίες βαρών (άρση βαρών για παράδειγμα), για να μεταπηδήσουν με ελεγχόμενη αυξομείωση του βάρους από τη μία κατηγορία στην άλλη.
Η αφυδάτωση του οργανισμού μπορεί να προκαλέσει διαταραχή των ηλεκτρολυτών, ακόμη και ανακοπή της καρδιάς, και οι αθλητές που λαμβάνουν αυτές τις ουσίες πρέπει κάθε βράδυ να υποβάλλονται σε εξονυχιστικούς ελέγχους, ώστε να προσδιορίζονται οι ποσότητες αλάτων και μεταλλικών στοιχείων που υπάρχουν στον οργανισμό τους. Πολλές φορές συμβαίνει οι διεθνείς ομοσπονδίες να λαμβάνουν δείγματα ούρων για ελέγχους αντιντόπινγκ από μεγάλους αθλητές, σε περίοδο εκτός αγώνων. Οι έλεγχοι αυτοί γίνονται κατόπιν προειδοποίησης. Στους αθλητές τονίζεται ότι οι εξεταστές έχουν το δικαίωμα μέσα σε ένα χρονικό διάστημα 6 μηνών να εισέλθουν ακόμα και στα σπίτια των αθλητών για να λάβουν δείγματα των ούρων τους. Στην περίπτωση αυτή υποστηρίζεται ότι οι αθλητές λαμβάνουν τα διουρητικά ως «μάσκες».
Του Στέφανου Κρίκκη
ΤΑ ΝΕΑ , 04-03-2000
