Σχιζοφρένεια
Η Σχιζοφρένεια είναι μία ψυχική διαταραχή, που εμφανίζεται με συχνότητα περίπου 1 στους 100 ανθρώπους παγκοσμίως και διαχρονικά. Τα αίτια της σχιζοφρένιας δεν είναι σαφώς εντοπισμένα, αν και οι σύγχρονες Νευροεπιστήμες σημειώνουν διαρκώς σημαντικά βήματα ως προς τη διαλεύκανσή τους. Αυτό που με ασφάλεια μπορεί να ειπωθεί είναι ότι η αλληλεπίδραση μιας γενετικής ευαλωτότητας με διάφορους περιβαλλοντικούς παράγοντες σε διάφορα ηλικιακά στάδια είναι ο μηχανισμός που συχνότερα ευθύνεται για την εμφάνισή της.
Η σχιζοφρένεια περιλαμβάνει τα εξής κύρια συμπτώματα :
- Παραληρητικές ιδέες : Πρόκειται για βαθια εγκυστωμένες πεποιθήσεις και τρόποι σκέψης, λανθασμένες ή/και ασύμβατες με την τρέχουσα εξωτερική ή εσωτερική πραγματικότητα ή με το εκάστοτε κοινωνικό και πολιτιστικό πλαίσιο. Ο ασθενής είναι συνήθως απόλυτα πεπεισμένος για την ισχύ των ιδεών αυτών, έτσι ώστε λογικά επιχειρήματα να μην εμποδίζουν τη συνέχιση της ύπαρξής τους.
- Διαταραχή του ρυθμού της ροής και της οργάνωσης του λόγου που εκδηλώνεται με την ασυναρτησία, τη διαταραχή του φυσιολογικού ειρμού της ομιλίας, την ιδεοφυγή, τις ανακοπές κ.α.
- Διαταραχές αντίληψης : Σε αυτές περιλαμβάνονται οι ψευδαισθήσεις, δηλαδή αντιληπτικά βιώματα επί απουσίας υπαρκτών εξωτερικών/εσωτερικών ερεθισμάτων και οι παραισθήσεις, δηλαδή διαστρεβλωμένα αντιληπτικά βιώματα υπαρκτών εξωτερικών/εσωτερικών ερεθισμάτων. Κατηγοριοποιούνται αναλόγως με την αίσθηση η οποία διαταράσσεται, έτσι λοιπόν υπάρχουν οι ακουστικές, οι οπτικές, οι απτικές (αφή), οι οσφρητικές, οι γευστικές και οι κιναισθητικές (αλλοίωση/ακούσια μετατόπιση εσωτερικών οργάνων/μελών του σώματος).
- Διαταραχές συμπεριφοράς : Εδώ εντάσσεται η επιθετικότητα προς τρίτους, οι υλικές καταστροφές, η αυτοκαταστροφική συμπεριφορά.
- Διαταραχή ψυχοκινητικότητας : Πρόκειται για την παθολογική επίδραση της ψυχικής κατάστασης στη φυσιολογική κινητική δραστηριότητα του ατόμου. Εδώ αναφερόμαστε στην υπερβολική ανησυχία εώς την ανεξέλεγκτη διέγερση, αλλά και το φαινόμενο των παράδοξων κινητικών εκδηλώσεων όπως η κατατονία, οι στερεοτυπίες, η ηχωλαλία/ηχωπραξία, ο αρνητισμός κ.α.
- Διαταραχή στο συναίσθημα με τη λεγόμενη άμβλυση/επιπέδωσή του, δηλαδή τη μείωση της ανταπόκρισής του συναισθήματος σε εξωτερικά ερεθίσματα, αλλά και άλλου τύπου διαταραχές.
Διαταραχές σε γνωστικές λειτουργίες όπως :
- Μνήμη εργασίας (ενεργός)
- Σημασιολογική μνήμη
- Προσοχή
- Συγκέντρωση
- Ικανότητα επίλυσης προβλημάτων κ.α.
Η σχιζοφρένεια δύναται να παραβλάψει σε σημαντικό βαθμό τη φυσιολογική λειτουργικότητα του ατόμου στην οικογένεια, στη δουλειά, στην κοινωνικότητα. Συνήθως παρουσιάζονται διακριτά επεισόδια, με κομβικό για τη μελλοντική εξέλιξη της διαταραχής να είναι το πρώτο. Η μη ορθή αντιμετώπισή του μπορεί να επιφέρει την εμφάνιση και άλλων επεισοδίων (υποτροπές). Η ταχεία αναζήτηση βοήθειας από ειδικό ψυχίατρο είναι επιβεβλημένη, ενώ η νοοτροπία της αναβλητικότητας και της αναμονής μέχρι η κατάσταση να επιδεινωθεί αρκετά δυσχεραίνει τη μελλοντική πρόγνωσηκαι τη θεραπευτική αντιμετώπιση. Ειδικά στην Αθήνα που υπάρχει πληθώρα υπηρεσιών ψυχικής υγείας η έγκαιρη διάγνωση έστω και της ήπιας συμπτωματολογίας σε αρχικό στάδιο μπορεί να είναι εύκολα εφικτή από τον ψυχίατρο και έχει ανυπολόγιστη σημασία για τη μελλοντική πορεία του ασθενή. Οι πολλές υποτροπές θα οδηγήσουν σε όλοένα και μεγαλύτερη διάρκεια και ένταση των συμπτωμάτων, σε μείωση της λειτουργικής ικανότητας του ασθενή και τεράστια ψυχολογική πίεση για το οικογενειακό περιβάλλον. Η εμφάνιση κατάθλιψης κάποια στιγμή στη ζωή ενός ανθρώπου με ψύχωση δεν αποκλείεται και χρήζει άμεσης αντιμετώπισης.
Συγγραφέας του παραπάνω άρθρου είναι ο Σπύρος Καλημέρης Ιατρός, Ψυχίατρος & Ψυχοθεραπευτής. Είναι μέλος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών & της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
Στο ιατρείο του στην Αθήνα ο ψυχίατρος Σπύρος Καλημέρης σας παρέχει την πιο σύγχρονη ψυχοθεραπευτική και φαρμακευτική αντιμετώπιση του συνόλου των ψυχικών διαταραχών. Η εξειδικευμένη εκπαίδευση στις ψυχωτικές διαταραχές αποτελεί το βασικό ατού της δουλειάς του. Η επιστράτευση νέων διαγνωστικών εξετάσεων που συνεισφέρουν στην επιλογή καταλληλότερης αγωγής, είναι άλλο ένα πλεονέκτημα στην υπηρεσία του ασθενή.
Επίκεντρο της προσέγγισής του είναι η ποιότητα ζωής του ασθενή, με τον οποίο θα ασχοληθεί σοβαρά, υπεύθυνα και όσο χρόνο χρειάζεται για να του δώσει τη βοήθεια που χρειάζεται. Η διακριτικότητα, η ειλικρίνεια, η συναισθηματική κατανόηση θα είναι βασικά χαρακτηριστικά της θεραπευτικής σχέσης μαζί του.