Συμβουλές για τους γονείς παιδιών που βρίσκονται στην εφηβεία
Συγγραφέας Ευγενία Καράμπελα Γράφτηκε στις ,
Συχνά προβλήματα της εφηβείας
Στην εφηβεία, αλλάζουν πολλά πράγματα στο σώμα και στο μυαλό του παιδιού. Αυτή η περίοδος μπορεί να είναι δύσκολη για τους νέους, αλλά και για τους γονείς.
Κρίσιμες καταστάσεις
Οι κυριότερες αλλαγές που σχετίζονται με την εφηβεία είναι η ωρίμανση των γεννητικών οργάνων, η γρήγορη ανάπτυξη (στις αρχές της εφηβείας, ένα αγόρι μπορεί να ψηλώσει ακόμη και 3 εκατοστά το μήνα!), η εμφάνιση τριχοφυΐας σε ορισμένες περιοχές του σώματος … όλα αυτά οφείλονται στην αυξημένη έκκριση ορμονών.
Εκτός από αυτές τις σωματικές αλλαγές ,οι ψυχολογικές επιπτώσεις της εφηβείας είναι εξίσου σημαντικές, και μέσα σε λίγους μήνες, το παιδί και η οικογένειά του πρέπει να “συμφιλιωθoύν” με αυτές τις εξελίξεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις, προκύπτουν προβλήματα, και κακή αντιμετώπιση των εφήβων μπορεί να οδηγήσει σε κρίσιμες καταστάσεις …
Διατροφικές Διαταραχές
Ανορεξία, βουλιμία ή άλλες διατροφικές διαταραχές είναι δυστυχώς συχνές και μπορεί να δυσκολευτούμε να τις χειριστούμε.
Ανορεξία, για παράδειγμα, παθαίνουν κατά μέσο όρο εννιά κορίτσια για κάθε αγόρι και είναι συχνή μεταξύ 12 και 20 ετών. Οι έφηβοι παθαίνουν ανορεξία λόγω της εμμονής που έχουν να χάσουν βάρος και μειώνουν την ποσότητα της τροφής που καταναλώνουν οπότε φτάνουν σε επίπεδα υποθρεψίας. Μερικοί ασθενείς δεν αντιλαμβάνονται το σώμα τους όπως είναι, και αρνούνται την πραγματική τους εικόνα νομίζοντας ότι είναι δύσμορφοι και παχύσαρκοι .Όταν ο υποσιτισμός έχει χαρακτήρα απειλητικό για τη ζωή, απαιτείται νοσηλεία σε νοσοκομείο.
Βουλιμία είναι η υπερβολική κατανάλωση φαγητού στα κρυφά και χωρίς το άτομο να είναι πεινασμένο που στη συνέχεια συνοδεύεται από εμετό. Η διαταραχή αυτή οδηγεί σε μια γενική κόπωση, κράμπες, και τελικά βλάβη στον οισοφάγο, αλλά και τα δόντια, λόγω της οξύτητας του στομαχικού περιεχομένου. Μπορεί ο ασθενής να έχει βουλιμικές φάσεις εναλλασσόμενες με ανορεξικές.
Αλκοόλ, καπνός και ναρκωτικά
Ποτό το βράδυ και κάπνισμα τσιγάρων, φαίνονται στα μάτια των εφήβων, απαραίτητες προϋποθέσεις για τη διασκέδαση. Ο κίνδυνος της υπερβολής και των καταχρήσεων ορισμένες φορές δεν είναι μακριά, αλλά το θέμα παραμένει δύσκολο να προσεγγιστεί από τους γονείς.
Η κατάσταση βγαίνει εκτός ελέγχου όταν ο έφηβος πίνει μέχρι να μεθύσει ή οδηγάει ενώ βρίσκεται σε κατάσταση μέθης. Η χρήση εθιστικών ουσιών όπως χασίς, χάπια, LSD, κοκαΐνη ακόμη και ηρωίνη μπορεί να απομονώσει και να περιθωριοποιήσει το νέο. Οι γονείς και οι συγγενείς δεν πρέπει να φοβούνται να προσεγγίσουν το θέμα των ναρκωτικών, να ενημερώνουν τη νεολαία και να ενθαρρύνουν τους νέους να ζητάνε βοήθεια αν χρειαστεί.
Η κατάθλιψη και η αυτοκτονία
Στους νέους η κατάθλιψη μπορεί να εκδηλωθεί ως συμπεριφορά που δεν είναι πάντα εύκολο να εντοπιστεί από τους γονείς. Οι έφηβοι τείνουν να είναι πιο ανεξάρτητοι κι αρχίζουν να κάνουν τη δική τους ζωή, οπότε απομακρύνουν τους γονείς κι έτσι δεν έχουν την δυνατότητα να παρακολουθήσουν ανησυχητικές αλλαγές στην συμπεριφορά τους. Σημάδια κατάθλιψης είναι η απόσυρση, η αδιαφορία για τους γύρω αλλά και για τον εαυτό τους, το βαθύ αίσθημα κακουχίας ,η αλαλία, η αϋπνία, οι κοπάνες από το σχολείο, οι εκρήξεις με δάκρυα στα μάτια χωρίς εμφανή λόγο.
Η ακραία κατάληξη της κατάθλιψης μπορεί να είναι η αυτοκτονία. Οι έφηβοι έχουν πάρα πολλά που πρέπει να διαχειριστούν, σχολικές δυσκολίες, συναισθηματικές απογοητεύσεις, σύγκρουση με τους γονείς, αγωνία για το μέλλον και μερικές φορές νιώθουν την επιθυμία να σταματήσουν τα πάντα.
Σχιζοφρένεια
Η σχιζοφρένεια συχνά εμφανίζεται σε νεαρούς ενήλικες, στο τέλος της εφηβείας, όταν ο νέος τελειώνει τις σπουδές του και μελετά το επαγγελματικό του μέλλον. Η καθημερινή ζωή γίνεται δύσκολη για ένα σχιζοφρενικό άτομο, η σχέση του με τους άλλους, η λήψη αποφάσεων, ο έλεγχος των συναισθημάτων του.
Τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας περιλαμβάνουν οπτικές και ακουστικές παραισθήσεις, φωνές στο κεφάλι, κρίσεις παράνοιας, θόλωση της συνείδησης, επιθετικότητα ή απόσυρση, ψυχοκινητικές διαταραχές.
Τα αίτια της σχιζοφρένειας είναι απροσδιόριστα. Σήμερα ξέρουμε ότι κάποιο ρόλο παίζει η κληρονομικότητα. Σημειώστε ότι η κατανάλωση χασίς θα μπορούσε να “επιταχύνει” την εμφάνιση της νόσου.
Συμβουλές για τους γονείς παιδιών που βρίσκονται στην εφηβεία
Συμπτώματα που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και σας προειδοποιούν:
- Ο έφηβος κλείνεται στον εαυτό του, δεν έχει φίλους, σταματάει τις εξόδους.
- Παρατηρείται πτώση στην ακαδημαϊκή επίδοση και αδικαιολόγητες απουσίες από το σχολείο.
- Παρουσιάζει χαμηλή αυτοεκτίμηση και προβλήματα συμπεριφοράς.
- Έχει βίαια ξεσπάσματα, κλαίει συνέχεια.
- Ξοδεύει χρήματα (ίσως σχετίζονται με την αγορά ουσιών).
- Συμβαίνει γρήγορη και σημαντική απώλεια βάρους, ειδικά στα κορίτσια.
