Αιτίες
Η ακμή ξεκινά από τους σμηγματογόνους αδένες του δέρματος. Αυτοί οι αδένες εκκρίνουν μια λιπαρή ουσία που ονομάζεται σμήγμα. Το σμήγμα εκκρίνεται μέσω ενός μικροσκοπικού θύλακα της τρίχας από τον αδένα στην επιφάνεια του δέρματος. Μερικές φορές το σμήγμα παγιδεύεται στον αδένα κι αναμειγνύεται με τα νεκρά κύτταρα του δέρματος και τα βακτηρίδια. Αυτό προκαλεί τους φραγμένους πόρους που ονομάζονται φαγέσωρες.
Τα σπυράκια είναι φαγέσωρες που φτάνουν στην επιφάνεια του δέρματος. Υπάρχουν φαγέσωρες που μένουν κάτω από την επιφάνεια του δέρματος και μπορεί να δημιουργήσουν κύστεις.
Οι κύριες αιτίες της ακμής είναι:
- Αλλαγές στα επίπεδα των ανδρικών ορμονών που ονομάζονται ανδρογόνα.
- Αυξημένη παραγωγή σμήγματος.
- Αλλαγές στο εσωτερικό του θύλακα της τρίχας.
- Βακτήρια.
Οι παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν τις πιθανότητες να εμφανίσει κάποιος ακμή είναι:
- Ηλικία: μεταξύ 12-24 ετών(κυρίως εφηβεία)
- Εγκυμοσύνη
- Πριν την έμμηνο ρύση
- Σε περίοδο στρες
- Ορισμένα φάρμακα (π.χ., τα ανδρογόνα, το λίθιο και τα βαρβιτουρικά)
- Ορισμένα καλλυντικά προϊόντα
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της ακμής ποικίλουν από άτομο σε άτομο και μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά. Αυτά περιλαμβάνουν:
- Υπερβολική λιπαρότητα του δέρματος.
- Σπυράκια.
- Δοθιήνες.
- Βλατίδες.
- Σπυράκια με πύον που μπορεί να είναι κόκκινα στη βάση (ονομάζονται επίσης φλύκταινες).
- Οζίδια μεγάλα, επώδυνα, βαθιά μέσα στο δέρμα που μπορεί να γίνουν κύστεις και τελικά να μετατραπούν σε ουλές.
Θεραπεία
Η ακμή μπορεί να απαιτήσει ένα συνδυασμό θεραπειών. Μερικές θεραπείες μπορεί να χρειαστούν αρκετές εβδομάδες για να λειτουργήσουν.
Φάρμακα
1)Συνήθως στην αρχή δίνουμε κάποια καλλυντικά (π.χ., καθαριστικά, κρέμες, λοσιόν, τζελ ) για να μειωθεί η λιπαρότητα και τα μικρόβια της επιδερμίδας. Μπορεί να περιέχουν ένα ή περισσότερα από τα εξής συστατικά:
- Υπεροξείδιο του βενζολίου
- Σαλικυλικό οξύ
- Θείο
- Ρεσορκινόλη
2)Εν συνεχεία αν δε δούμε βελτίωση χορηγούμε τοπική θεραπεία με:
- Aντιβιοτικά, όπως η κλινδαμυκίνη (Cleocin Τ), ερυθρομυκίνη.
- Tretinoin (Retin-A, Avita)
- Adapalene (Differin)
- Αζελαϊκό οξύ (Azelex)
- Tazarotene (Tazorac)
- Δαψόνη (Aczone)
3)Από του στόματος αντιβιοτικά χορηγούμε με σκοπό τον έλεγχο της ποσότητας των βακτηρίων στους πόρους:
- Δοξυκυκλίνη
- Minocycline
- Τετρακυκλίνη
- Ερυθρομυκίνη
- Clindamycin
- Αμοξικιλλίνη
- Κεφαλοσπορίνες
- σουλφαμεθοξαζόλη και την τριμεθοπρίμη
4) Από του στόματος φάρμακα χρησιμοποιούνται με στόχο τον έλεγχο των επιπέδων των ανδρογόνων, συμπεριλαμβανομένων:
- αντισυλληπτικά χάπια που έχουν συνδυασμό ορμονών (οιστρογόνα και προγεστερόνη) συνήθως είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία στη βελτίωση της ακμής.
- Σπειρονολακτόνη.
5) Από του στόματος ρετινοειδή, με στόχο τη μείωση του μεγέθους και τις εκκρίσεις των σμηγματογόνων αδένων μόνο για σοβαρές περιπτώσεις της κυστικής ακμής πρέπει να χορηγούνται.
- Η ισοτρετινοΐνη (Accutane) δεν πρέπει να λαμβάνεται από γυναίκες που είναι έγκυες ή που μπορεί να μείνουν έγκυες λόγω των κινδύνων σοβαρών γενετικών ανωμαλιών.
Διαδικασίες
Υπάρχουν μια σειρά από διαδικασίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία της ακμής, όπως:
- Τα κορτικοστεροειδή, η έγχυση κορτικοστεροειδών απευθείας στις κύστεις. Χρησιμοποιείται κυρίως για μεγάλες κυστικές βλάβες.
- Χειρουργική διάνοιξη των βλαβών ακμής.
Υπάρχουν επίσης κάποιες θεραπείες για την βελτίωση των ουλών που αφήνει η ακμή όπως:
- Χημικό πήλινγκ με γλυκολικό οξύ και άλλες χημικές ουσίες.
- Δερμοαποξέσεις.
- Λέιζερ.
- Φωτοθεραπεία (το δέρμα εκτίθεται σε υπεριώδη ακτινοβολία δηλαδή (UV) πηγή φωτός για ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα για τη θεραπεία της ακμής).
Ορισμένες από τις διαδικασίες εμπεριέχουν κινδύνους γι αυτό πρέπει να γίνονται μόνο από εξειδικευμένο δερματολόγο.
Πρόληψη
Μπορεί να είναι δύσκολη η πρόληψη της ακμής Αυτό συμβαίνει γιατί είναι δύσκολο να ελεγχθούν οι παράγοντες που την προκαλούν. Όμως, υπάρχουν μερικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να μην χειροτερέψει:
1) πλύνετε απαλά το πρόσωπό σας με σαπούνι και ζεστό νερό δύο φορές την ημέρα (όχι περισσότερο από δύο φορές) για να απομακρυνθεί η λιπαρότητα.
Όταν πλένετε το πρόσωπό σας:
- Χρησιμοποιείτε τα χέρια σας και όχι μια πετσέτα.
- Χρησιμοποιείτε ήπιο σαπούνι.
- Αφήστε το πρόσωπό σας να στεγνώσει πριν την εφαρμογή οποιασδήποτε λοσιόν.
3)Αποφύγετε το συναισθηματικό στρες.
4)Να φοράτε αντηλιακό όλο το χρόνο. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό αν χρησιμοποιείτε φάρμακα που μπορούν να κάνουν το δέρμα σας πιο ευαίσθητο στον ήλιο.