Οσφυαλγία
Συγγραφέας Πέτρος Καπράλος Γράφτηκε στις ,
Η οσφυαλγία, από τις λέξεις οσφύς (μέση) και άλγος (πόνος), ή λουμπάγκο ( low back ), χαμηλός πόνος στη πλάτη, είναι σύμπτωμα που αφορά κάθε πόνο στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης (στη μέση), ανεξάρτητα από την αιτία που τον προκαλεί και από την οποία το 80% των ανθρώπων επηρεάζεται κάποια στιγμή στη ζωή τους. Είναι συχνότερη στην 4η και 5η δεκαετία της ζωής και συνήθως οφείλεται σε εκφύλιση των κατώτερων οσφυϊκών διαστημάτων που είναι τα πιο κινητά. Συχνά η εκφύλιση ξεκινάει από έναν ή περισσότερους μεσοσπονδύλιους δίσκους, (δισκοκήλη) και στη συνέχεια ακολουθεί εκφύλιση των σπονδυλικών αρθρώσεων, που προκαλεί αστάθεια και στένωση του σπονδυλικού σωλήνα.
Ταυτόχρονα με την οσφυαλγία, μία κήλη δίσκου μπορεί να πιέσει και κάποιο νεύρο (νευρική ρίζα) και με αποτέλεσμα πόνο στο πόδι, που είναι γνωστός με τον όρο «ισχιαλγία». Υπάρχουν και κάποιες σοβαρότερες παθήσεις (π.χ. όγκοι, κατάγματα, φλεγμονές), που μπορεί αρχικά να εμφανιστούν με μία οσφυαλγία. Η οσφυαλγία μπορεί να είναι είτε οξεία, υπο-οξεία ή χρόνια σε διάρκεια. Με τα συντηρητικά μέτρα, τα συμπτώματα του πόνου συνήθως παρουσιάζουν σημαντική βελτίωση μέσα σε λίγες εβδομάδες από την έναρξη.
Τα συχνότερα από αυτά τα αίτια είναι η Κήλη δίσκου οσφύος , η εκφυλιστική δισκοπάθεια και η εκφυλιστική σπονδυλαρθρίτιδα (ή σπονδύλωση). Ωστόσο, ιδίως στα παιδιά και τους ηλικιωμένους, δεν αποκλείονται άλλα αίτια όπως η σκολίωση, η σπονδυλόλυση , οι όγκοι της σπονδυλικής στήλης, οι μικροβιακές σπονδυλοδισκίτιδες και, το σπουδαιότερο, ο λεγόμενος αντανακλώμενος πόνος (reffered pain). Για παράδειγμα, έχει δημοσιευθεί ότι ένα συχνό αίτιο οσφυαλγίας στις γυναίκες είναι τα γαστρεντερολογικά προβλήματα (πχ σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, παλιά ονομαζόμενη «σπαστική κολίτις»).
- 1. Αποφυσιακή οστεοαρθρίτιδα
- 2. Διάχυτη ιδιοπαθή σκελετική υπερόστωση (DISH)
- 3. Εκφυλισμένοι δίσκοι- Νόσος του Εκφυλισμένου Δίσκου (DDD)(«δισκοπάθεια»)
- 4. Κύφωση Νεανική(Νόσος Scheuermann)
- 5. Σπονδυλική Κήλη Δίσκου Οσφύος
- 6. Θωρακική ή οσφυϊκή σπονδυλική στένωση
- 7. Σπονδυλολίσθηση και άλλες συγγενείς ανωμαλίες
- 8. Κατάγματα σπονδύλων
- 9. Κοινή ιερολαγόνια δυσλειτουργία
- 10. Διαφορά μήκους των ποδιών – Ανισοσκελία
- 11. Περιορισμένη κίνηση του ισχίου – Δυσκινησία Ισχίου
- 12. Ευθυγραμμισμένα λεκάνη – πυελική λοξότητα, πρόσθια απόκλιση ή αναστροφή
- 13. Ανώμαλος πρηνισμός ποδιών
Φλεγμονώδη αίτια Οσφυαλγίας
- 1. Σπονδυλαρθρίτιδα Οροαρνητική (π.χ. αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα)
- 2. Ρευματοειδής αρθρίτιδα
- 3. Μόλυνση – επισκληρίδιο απόστημα ή οστεομυελίτιδα σπονδύλου
- 4. Ψωριασική αρθρίτιδα
Νεοπλασματικά αίτια Οσφυαλγίας
- 1. Όγκοι των οστών (πρωτογενής ή μεταστατικός)
- 2. Ενδοσκληρίδιοι όγκοι του νωτιαίου
- 3. Χονδροκαρκίνωμα
- 4. Καρκίνος του προστάτη
- Καρκίνος Παχέος εντέρου
6. Οπισθοπεριτοναϊκή Ίνωση5.
Μεταβολικά αίτια Οσφυαλγίας
- 1. Κατάγματα σπονδύλων από οστεοπόρωση
- 2. Οστεομαλακία
Αλλα σπανιότερα αίτια Οσφυαλγίας
- 1. Ψυχοσωματικά αίτια
- 2. Σύνδρομο μυοσίτιδας
- 3. Νόσος του Paget
- 4. Αντανακλώμενα αίτια Οσφυαλγίας (Reffered pain)
- 5. Πυελική / κοιλιακή ασθένεια
- 6. Διαβρωτικό ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής
- 7. Κατάθλιψη
- 8. Στέρηση οξυγόνου
- 9. πολλαπλή σκλήρυνση(σκλήρυνση κατά πλάκας)
- 10. Η συριγγομυελία
Η Παιδική Οσφυαλγία
Ένα αρκετά σοβαρό θέμα τα τελευταία χρόνια είναι η διαρκώς αυξανόμενη συχνότητα της παιδική οσφυαλγίας, η οποία αποτελεί ξεχωριστό κεφάλαιο, και οφείλεται συνήθως σε μυοσυνδεσμικές ρήξεις, βλάβες δίσκων, κήλη δίσκου, μικροβιακές σπονδυλοδισκίτιδες, σπονδυλόλυση, σπονδυλολίσθηση, σκολίωση, ανισοσκελία, όγκους σπονδυλικής στήλης, κλπ. Η γενική γραμμή που πρέπει να ακολουθείται στα παιδιά είναι, ότι κάθε επίμονη οσφυαλγία -ισχιαλγία πέραν του ενός μηνός πρέπει να διερευνάται πλήρως όχι μόνο με απλές ακτινογραφίες αλλά και ιδίως με μαγνητική τομογραφία και εξετάσεις αίματος.
Πρόληψη
Η άσκηση είναι αποτελεσματική στην πρόληψη της υποτροπής του μη-οξέος πόνου, ωστόσο, έχει δείξει μικτά αποτελέσματα στη θεραπεία των οξέων επεισοδίων. Κατάλληλες τεχνικές ανύψωσης μπορεί να είναι χρήσιμες.
Το κάπνισμα επηρεάζει την επιτυχία και τη σωστή θεραπεία της σπονδυλοδεσίας. Ο καπνός και η νικοτίνη επιταχύνουν την επιδείνωση της σπονδυλικής στήλης, τη μείωση της ροής του αίματος στη χαμηλότερη σπονδυλική στήλη και γίνονται αιτία για να εκφυλιστούν οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι.
Γενικά για την πρόληψη της οσφυαλγίας, είναι ευρέως αποδεκτό ότι πρέπει να αποφεύγουμε την καθιστική ζωή και να εντάξουμε την άσκηση στην καθημερινότητά μας.
Οι κύριες μυϊκές ομάδες που πρέπει να γυμνάζουμε είναι οι μύες της μέσης (κοιλιακοί, ραχιαίοι, ιερονωτιαίοι, γλουτιαίοι).
Αθλήματα που γυμνάζουν συνολικά το σώμα, όπως η κολύμβηση, πρέπει να προτιμούνται. Επειδή όμως ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός, το σωστότερο είναι να ακολουθεί εξατομικευμένο πρόγραμμα άσκησης υπό παρακολούθηση ειδικών, ειδικά αν έχει ήδη πρόβλημα με τη μέση του και δεν είναι στο στάδιο της οξείας φάσης. Θα πρέπει επίσης να ελέγχουμε το βάρος του σώματός μας, προσέχοντας τη διατροφή μας. Οι υπέρβαροι με χαλαρούς μύες είναι πιο πιθανό να έχουν συχνά επεισόδια οσφυαλγίας. Στην καθημερινή μας ζωή υπάρχουν ορισμένα πράγματα τα οποία πρέπει να γνωρίζουμε, έτσι ώστε να μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης οσφυαλγίας: Στην καθιστική εργασία θα πρέπει:
- • Να αποφεύγετε η πολύωρη παραμονή στην ίδια θέση και να γίνονται συχνά διαλείμματα κάνοντας διατατικές ασκήσεις, επιτρέποντας στο σώμα να ξεμουδιάζει.
- • Να τοποθετείτε ένα μικρό μαξιλάρι στην επιφάνεια της μέσης, ώστε να διατηρείται η φυσιολογική λόρδωση στην περιοχή.
- • Να ρυθμίζετε το ύψος του γραφείου, ώστε να κρατάμε τη μέση σε ευθεία γραμμή.
Στην οδήγηση θα πρέπει:
- • Να διατηρείτε το κάθισμα του αυτοκινήτου σε όρθια θέση και κοντά στα πετάλια, ώστε να διατηρείται η φυσιολογική λόρδωση
- • Σε μακρινά ταξίδια πρέπει να διακόπτεται η καθιστή θέση κάθε μία ή δύο ώρες, να στεκόμαστε όρθιοι εκτείνοντας τον κορμό προς τα πίσω 6-7 φορές και να περπατάμε για λίγα λεπτά.
- • Αν φυσικά βρίσκεστε στο οξύ στάδιο της πάθησης, να αποφεύγετε την οδήγηση.
Όταν είναι ανάγκη να σκύψουμε θα πρέπει:
- • Στην περίπτωση που πρέπει να σηκώσουμε κάποιο αντικείμενο – ή άρση βαρέων αντικειμένων είναι απαγορευτική – στεκόμαστε κοντά στο αντικείμενο που θέλουμε να σηκώσουμε, κρατάμε τη μέση ίσια και λυγίζουμε τα γόνατα για να το πιάσουμε. Για να το σηκώσουμε, σφίγγουμε τους μύες της κοιλιάς και τεντώνουμε τα γόνατα.
- • Για να μεταφέρουμε βαριά αντικείμενα, τα κρατάμε κοντά στο σώμα και χρησιμοποιούμε και τα δυο χέρια. Σε καμία περίπτωση, δε θα πρέπει να προβείτε σε απότομη στροφή της σπονδυλικής στήλης. Στην περίπτωση όπου βρίσκεστε στο οξύ στάδιο της νόσου, να αποφεύγετε οποιασδήποτε μορφής σκύψιμο.
Όταν στεκόμαστε πολύ ώρα όρθιοι θα πρέπει:
- • Να στεκόμαστε σε στάση ανάπαυσης βγάζοντας το ένα πόδι μπροστά κι έχοντας το ένα γόνατο ελαφρά λυγισμένο. Δε φοράμε παπούτσια με ψηλά τακούνια και προτιμάμε τις ανατομικές σόλες.
Όταν βήχουμε/φτερνιζόμαστε:
- • Ο βήχας και το φτέρνισμα μπορούν να προκαλέσουν οξύ επεισόδιο οσφυαλγίας, ή και υποτροπή μιας υπάρχουσας κατάστασης. Για αυτό όταν πρόκειται να βήξουμε/φτερνιστούμε, σηκωνόμαστε όρθιοι και ελαφρώς γέρνουμε προς τα πίσω.
Σε γενικές γραμμές πρέπει να θυμόμαστε ότι η αποφυγή της καθιστικής ζωής, η συχνή άσκηση, η ρύθμιση του σωματικού βάρους και η τήρηση ορισμένων οδηγιών , όπως αυτές που αναφέραμε, αποτελούν την καλύτερη πρόληψη για την εμφάνιση επεισοδίων οσφυαλγίας.
