Εκφοβισμός. Θύτες και θύματα
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
Τόσο η λέξη θύτης όσο και η λέξη θύμα, προέρχονται από το αρχαιοελληνικό ρήμα θύω, που σήμαινε «προσφέρω θυσία, θυσιάζω» και «σκοτώνω, σφάζω» ενώ στην εξέλιξη της γλώσσας ισοδυναμεί με τις λέξεις «καταστρέφω, αφανίζω, εξοντώνω». Αντίστοιχα η λέξη θύμα στη νέα ελληνική γλώσσα περιγράφει το άτομο ή το ζώο που δέχεται τα αποτελέσματα μιας εγκληματικής ενέργειας ή μιας φυσικής καταστροφής ενώ μεταφορικά περιγράφει άτομο που είναι δεκτικό στο να το εκμεταλλεύονται. Η λέξη θύτης από την άλλη πλευρά περιγράφει το άτομο που προσφέρει μια θυσία αλλά και το άτομο που προκαλεί μια ζημιά σε κάποιον.
Η χρήση των συγκεκριμένων όρων «θύτης» και «θύμα» ίσως είναι άστοχη γενικότερα στην περίπτωση της περιγραφής μιας πράξης ή συμπεριφοράς που επιδεικνύουν τα παιδιά. Αφενός μπορεί να μην ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και αφετέρου οι ρόλοι δεν είναι ακριβώς σταθεροί σε τέτοια φαινόμενα. Ένα παιδί που εκφοβίζει μια δεδομένη στιγμή, μπορεί να είναι παιδί που εκφοβίζει μια άλλη χρονική στιγμή.
Ο χαρακτηρισμός ενός ανθρώπου ως θύτης ή θύμα μπορεί να γίνει ένα στίγμα, μια ταμπέλα που μπαίνοντας πάνω σε κάποιον δύσκολα μπορεί να βγάλει από πάνω του. Ειδικά στην περίπτωση του στιγματισμού ενός παιδιού και μάλιστα από το /στο σχολικό περιβάλλον, οι αρνητικές ψυχολογικές επιπτώσεις στη ζωή του μπορεί να είναι έντονες και καθοριστικές. Σαν να φοράμε στο παιδί μια μάσκα, την οποία βλέπουν οι άλλοι όταν το κοιτούν και μέσα από την οποία βλέπει αυτό τους άλλους και κυρίως το καθρέφτισμα του σε αυτούς. Όταν μάλιστα τη φοράει για πολύ καιρό, υπάρχει ο κίνδυνος τόσο όλοι οι γύρω όσο και, δυστυχώς, το ίδιο να ξεχάσει ότι είναι μάσκα αυτό που φορά….
Με άλλα λόγια, οι συγκεκριμένοι χαρακτηρισμοί αφορούν το παιδί και όχι την πράξη. Με αυτό το δεδομένο ελλοχεύει ο κίνδυνος στοχοποίησης των παιδιών (ο στόχος άλλωστε είναι κομμάτι του κυνηγιού) το οποίο είναι σημαντική τροχοπέδη στη στήριξη των παιδιών και στην επίλυση του προβλήματος. Άλλωστε ο εκφοβισμός δεν είναι ένα απομονωμένο κοινωνικό φαινόμενο ώστε να μπορείς με ευκολία να αναζητήσεις τον «θύτη» ή « το θύμα». Αυτοί οι χαρακτηρισμοί οδηγούν στο να αποσιωπηθούν οι ευθύνες των ενηλίκων και διάφορα κοινωνικά συστήματα που ασκούν τέτοιες επιρροές στα παιδιά.
«Το Χαμόγελο του Παιδιού» συνυπολογίζοντας όλα τα παραπάνω και σε άμεση συνέχεια της εμπειρίας που έχει αποκομίσει από την άμεση επαφή του µε τα παιδιά, τους επαγγελματίες που εργάζονται με τα παιδιά αλλά και από τις υποθέσεις που έχει χειριστεί, χρησιμοποιεί τους όρους «παιδί που εκφοβίζει» και παιδί που εκφοβίζεται» ως τους πιο αντιπροσωπευτικούς στην περιγραφή των πράξεων των παιδιών. Οι συγκεκριμένοι μάλιστα όροι προστατεύουν από οποιαδήποτε συναισθηματική φόρτιση ή στερεοτυπική σκέψη που μπορεί να εγείρουν οι όροι «θύτης» και «θύμα» και ως συνέπεια να λειτουργήσουν αρνητικά στην επίλυση του θέματος.
